Τυρόπιτα έκπληξη με ξίγαλο (ξινόγαλο)
της Χριστίνας Μαστρογιωργάκη
Η σύνθεση της τυρόπιτας της σημερινής συνταγής είναι εξαιρετικά απλή και η εκτέλεσή της, εύκολη και σύντομη!
Θα έπαιρνα όρκο πως την οποιαδήποτε παρασκευή έχει να κάνει με φύλλο (εμπορίου ή χειροποίητο), τη θέλομε όλοι, τραγανή!
Με αυτό το δεδομένο, δική μου έννοια μα θαρρώ και έννοια κάθε μάγειρα/μαγείρισσας, είναι το να παραμείνουν τραγανά, όσο περισσότερο χρόνο γίνεται, όλα τα «φυλλερά» που φτιάχνουμε στην κουζίνα μας, είτε αυτά είναι γλυκά, είτε είναι αλμυρά.
Θα έπαιρνα επίσης όρκο πως, η τυρόπιτα της σημερινής συνταγής, αυτό το χαρακτηριστικό το έχει και με το παραπάνω.
Αλλά, παρόλα αυτά, εκείνο που θα προέβαλα σαν το καλύτερό της χαρακτηριστικό, δεν θα ’ταν η παρατεταμένη τραγανότητά της, μα το βασικό υλικό της, το τυρί, που δεν είναι ακριβώς τυρί αλλά ξίγαλο.
Ξίγαλο ή ξινόγαλο, στην Κρήτη, δεν λέμε το ξινισμένο γάλα αλλά εκείνο το τυροκομικό που προέρχεται από το ξινισμένο γάλα αφού προηγηθεί ζύμωσή του για κάποιες ημέρες μέχρι να διαχωριστεί από τον ορό του και στη συνέχεια να στραγγιστεί καλά.
Πρόκειται για το ίδιο υλικό μ’ εκείνο που χρησιμοποιούμε για να το μαγειρέψουμε μαζί με το σπασμένο στάρι (πλιγούρι ή χόντρο) προκειμένου να παρασκευάσουμε τον περίφημο Κρητικό-ξινό τραχανά ή ξινόχοντρο.
Το πρωτογενές προϊόν μετά το ξίνισμα του γάλατος, το ξίγαλο δηλαδή, μπορεί να καταναλωθεί ή και να αποθηκευτεί σε διάφορες φάσεις ρευστότητας, ανάλογα με το γούστο των καταναλωτών.
Για χρησιμοποίηση σε πίτες, είναι αυτονόητο, πως πρέπει να στραγγίσει καλά. Για τον σκοπό αυτό τοποθετείται σε ψιλό στραγγιστήρι ή τούλι και τοποθετείται μέσα στη συντήρηση του ψυγείου για κάποιες μέρες, αφού σε περιβάλλον δωματίου κινδυνεύει να αλλοιωθεί, μιας και σταδιακά χάνει το φυσικό του συντηρητικό που είναι ο ορός.
Στη συνέχεια μπορεί να τοποθετηθεί σε αποστειρωμένα βάζα και να φυλαχτεί στο ψυγείο. Η διατήρηση του μπορεί να διαρκέσει και έναν χρόνο!
Αν το ξίγαλο το πάρουμε από τον ορό του νωρίς, πριν κιτρινίσει και ταγκιάσει, κι αν το στραγγίσουμε καλά, έχουμε ένα τυροκομικό άριστης ποιότητας του οποίου η γεύση και η υφή προσομοιάζει με τη γεύση και την υφή τυριού-φέτας άριστης ποιότητας!
Η σύνθεση της τυρόπιτας της σημερινής συνταγής είναι εξαιρετικά απλή και η εκτέλεσή της, εύκολη και σύντομη.
Το δε αποτέλεσμά της είναι πραγματική έκπληξη, κυρίως, επειδή η τυρόπιτα αυτή καταφέρνει να διατηρείται τραγανή για πολλές ημέρες. Ύστερα, δεν είναι μικρό προσόν, θα λέγαμε, η χρήση ελαιόλαδου, αποκλειστικά!
Εδώ, και πριν προχωρήσω σε υλικά και οδηγίες εκτέλεσης, θέλω να κάνω ένα «δωράκι συμπάθειας» σε εκείνους που αδυνατούν να βρουν ξίγαλο:
Η τυρόπιτα της συνταγής μπορεί να παρασκευαστεί και με τυρί φέτα, θρυμματισμένη, λιγότερου βάρους από εκείνο της συνταγής μας αλλά με την προσθήκη ενός ακόμη μπολ από γιαούρτι στραγγιστό. Η φέτα που θα χρειαστούμε σε αυτή την περίπτωση είναι 500 γρ . και το γιαούρτι 400 γρ.)
ΥΛΙΚΑ (για ταψί 30Χ40)
- 1/2 κιλό λεπτό φύλλο κρούστας (τύπου Βυρηττού)
- 700 γρ. ξίγαλο καλά στραγγισμένο
- 1 ποτήρι (νερού) ελαιόλαδο
- 3 αυγά
- 1 κεσεδάκι γιαούρτι πλήρες στραγγιστό (200 γρ.)
- 1/2 ποτηριού (ν) σιμιγδάλι ψιλό
( Σε περίπτωση αντικατάστασης του ξίγαλου με φέτα, η αλλαγή στα υλικά αφορά μόνο τις ποσότητες τυριού και γιαουρτιού. Θα χρειαστούμε, λοιπόν, 500 γρ. φέτα και 400 γρ. γιαούρτι στραγγιστό. Όλα τα υπόλοιπα υλικά μένουν ως έχουν).
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Σε μια λεκάνη βάζουμε το ξίγαλο, το σιμιγδάλι και το γιαούρτι και τα ανακατεύουμε καλά.
Χτυπάμε καλά τα αυγά και τα προσθέτουμε στο μείγμα του ξίγαλου, αναμιγνύοντάς τα με αυτό.
Η γέμισή μας είναι έτοιμη!
Από το λάδι του ποτηριού παίρνουμε όσο χρειαζόμαστε για ένα καλό άλειμμα του ταψιού και, στη συνέχεια, αφού ανοίξουμε το ρολό του φύλλου, παίρνουμε τέσσερα φύλλα που τα λαδώνουμε καλά ένα-ένα (πάντα με το λάδι του ποτηριού) και τα τοποθετούμε στο ταψί το ένα πάνω στο άλλο, όσο πιο «αέρινα» μπορούμε ώστε να εγκλωβιστεί ανάμεσά τους αρκετός αέρας.
Τα πρώτα φύλλα φροντίζουμε να καλύψουν και τα πλάγια του ταψιού.
Κουταλιά-κουταλιά, ρίχνουμε τη γέμιση στο ταψί και την στρώνουμε ισόπαχα.
Δεν διαχωρίζουμε τα υπόλοιπα φύλλα αλλά τα απλώνουμε όλα μαζί (όπως είναι στη συσκευασία) πάνω στον πάγκο και, αφού τους κάνουμε μια τομή κοπής στη μέση και κατά μήκος, τα κόβουμε κάθετα στην μεσαία τομή, σε λωρίδες πλάτους 1 έως 1,5 εκατοστού.
Χωρίζουμε προσεκτικά με τα δάχτυλά μας τις λωρίδες του φύλλου και τις τοποθετούμε σε ένα βαθύ σκεύος.
Ραντίζουμε το λάδι που έχει μείνει στο ποτήρι, πάνω στις λωρίδες του φύλλου και με απαλές κινήσεις τις ανακατεύουμε για να λαδωθούν παντού.
Ανάβουμε τον φούρνο στους 200 β.
Παίρνουμε λίγες-λίγες τις λουρίδες φύλλου και τις τοποθετούμε προσεκτικά πάνω στη γέμιση, φροντίζοντας να μην αφήνουν κενά μεταξύ τους, ώστε, να την αποκαλύπτουν (δεν τις πιέζουμε προς τα κάτω διότι δεν θέλουμε να βυθιστούν).
Τοποθετούμε το ταψί στον φούρνο και στην πιο χαμηλή σχάρα.
Η τυρόπιτά μας πρέπει να πάρει και κάτω αλλά και πάνω, έντονο-χρυσαφί χρώμα. Γι’ αυτό, όταν το φύλλο στον πάτο του ταψιού πάρει το επιθυμητό χρώμα, ανεβάζουμε το ταψί στην πιο πάνω σχάρα για να ροδίσει και η επιφάνεια.
Για το ψήσιμο της τυρόπιτας χρειάζονται 40-45 λεπτά.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1) Γράφτηκε πιο πάνω, αλλά το επαναλαμβάνουμε κι εδώ διότι το θεωρούμε αναγκαίο, πως η τυρόπιτα της συνταγής γίνεται εξίσου νόστιμη αν χρησιμοποιηθεί τυρί φέτα αντί ξίγαλου. Άλλωστε το ξίγαλο δεν το έχουμε όλο τον χρόνο. Στα μέρη μας (Κρήτη) υπάρχει σε αφθονία κατά τους θερινούς μήνες
(Δείτε στα υλικά τις οδηγίες χρήσης φέτας)
2) Έχουμε ξαναγράψει πως εξαιρετικά βοηθητικά στο ψήσιμο κάθε πίτας, είναι τα ταψιά από πυρίμαχο γυαλί διότι δίνουν τη δυνατότητα, ελέγχου του ψησίματος στον πάτο
3) Μην επιχειρήσετε να φτιάξετε αυτή την τυρόπιτα με σπιτικό-χειροποίητο φύλλο. Δεν θα έχετε καλό αποτέλεσμα εκτός κι αν, πριν λαδώσετε τις λωρίδες φύλλου για την επιφάνεια, τις απλώσετε και τις αφήσετε να στεγνώσουν καλά, ελέγχοντας συχνά την ελαστικότητά τους ώστε να μην σπάνε.
***Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μονάχα τμήματος του παρόντος και μόνο εφόσον αναφερθεί μέσα στο κείμενο η δημιουργός και το site με ενεργό σύνδεσμο που θα ανακατευθύνει τον αναγνώστη