Περιπέτεια στην Τρίπολη της Λιβύης
Ο Καπτάν Τζώρτζης ο Μαράτος ήταν σαφής: «Μη νομίζεις ότι το πλοίο που σε στέλνω να πλοιαρχέψεις είναι του Καρρά; Όχι. Είναι δικό μου, κατάδικό μου κι είναι και το πρώτο μου.
Γι’ αυτό θα σου τονίσω τρία πράγματα να τα θυμάσαι κάθε φορά που θα υπογράφεις το κάθε τι. Το πρώτο είναι οικονομία. Το δεύτερο είναι οικονομία και το τρίτο πάλι οικονομία. Ξέχασε αυτά που ξέρεις με τα καράβια του Καρρά, δηλαδή το «πάρε να ‘χουμε». Μόνο τα απολύτως αναγκαία και άκρως απαραίτητα. Μετά από δύο – τρία ταξίδια και αφού το ξεχρεώσω, εγώ ο ίδιος θα σου ανάψω το πράσινο φώς για συντήρηση, ανταλλακτικά εφεδρικά κ.τ.λ». Μεγάλη η τιμή που μου έκανε ο Καπτάν Τζώρτζης. Χρόνια Aρχιπλοίαρχος του Καρρά είχε τον πρώτο λόγο στην εταιρεία. Αυτός κανόνιζε όλους τους Πλοιάρχους και τους αξιωματικούς, ποιος θα μπαρκάρει, ποιος θα ξεμπαρκάρει, ποιος από τους αξιωματικούς είναι ώριμος για πλοίαρχος κι όλα τα σχετικά. Ο Καρράς του είχε δώσει όλες τις εξουσίες. Ό,τι πει ο Καπτάν Τζώρτζης, απαντούσε σε ό,τι τον ρωτούσαν. Να ‘μαι λοιπόν την επομένη στη Γάνδη (Βέλγιο) να ανεβαίνω τη σκάλα του καραβιού, με τη βαλίτσα στο ένα χέρι και στο άλλο τη γραπτή εντολή για την παραλαβή της Πλοιαρχίας. Απ’ έξω που είδα το πλοίο δεν μου άρεσε. Από την πολλή σκουριά δεν μπορούσες να καταλάβεις το χρώμα του. Ούτε καν να διαβάσεις καλά – καλά το όνομά του. Το βύθισμα πρύμα - πλώρα πουθενά. Η μπάλα* στη μέση, η ίσαλος γραμμή ίσα που διακρινόταν. Δε βαριέσαι είπα, μέσα να ’ναι εντάξει, και άσε τα απέξω. Στο κατάστρωμα δεν είδα πολλά πράγματα, γιατί ο πλοίαρχος με περίμενε ευγενικά στο κεφαλόσκαλο και μπήκαμε αμέσως στο θέμα. Κάναμε μια βιαστική επιθεώρηση και αμέσως μετά στο γραφείο άρχισε η ενημέρωση. Έκπληκτος άκουσα να μου λέει ότι ουσιαστικά το πλοίο δεν έχει άγκυρες. Αγκυροβολημένο όπως ήτανε σε ράδα της Ερυθράς, λόγω κακοκαιρίας κόπηκαν οι αλυσίδες και χάθηκαν στο βυθό και οι δύο άγκυρες. Κάλεσε ρυμουλκά, πιάσανε το πλοίο και το βάλανε στο λιμάνι και μετά από χίλια δυο βάσανα του στείλανε άλλες άγκυρες, αλλά όχι σαν τις δικές του. Δεν κούμπωναν καλά στα όκια, και το χειρότερο είναι ότι οι αλυσίδες είναι σάπιες, η μεν δεξιά σε πολύ κακή κατάσταση και θα σπάσει με το πρώτο φουντάρισμα, η δε αριστερή έτσι κι έτσι, μπορεί να σε κρατήσει, εάν δεν τη ζορίσεις. Μου είπε όσα έπρεπε να μου πει, μου παρουσίασε τους αξιωματικούς και αφού βάλαμε τις υπογραφές παράδοσης – παραλαβής, συνόδευσα τον άνθρωπο μέχρι τον προβλήτα και έφυγε βιαστικά για να προλάβει το βραδινό αεροπλάνο για την Πατρίδα. Όλη την νύχτα δεν κοιμήθηκα από τις σκέψεις και την αγωνία. Τι θα γίνω χωρίς άγκυρες. Χειμώνας στις βόρειες θάλασσες. Τα ταξίδια είναι δύσκολα. Φόρτωση από Γάνδη-Ρότερνταμ-Αμβέρσα, πλους στη Μάγχη – Βισκαϊκό - Φινιστέρο, στη Μεσόγειο από Γιβραλτάρ, Κόρφο Λέοντα Μασσαλίας και τέλος στη Τρίπολη της Λιβύης. Το πρωί ξεκινήσαμε για Ρότερνταμ, μετά από δυο ημέρες Άμστερνταμ, μετά Αμβέρσα και βάλαμε πλώρη για τη Μεσόγειο χωρίς κανένα πρόβλημα. Διαπίστωση μου ήταν ότι αν και το πλοίο ήταν σχετικά νέο (10 ετών) δεν είχε διατεθεί ποτέ ούτε ένα δολάριο για τη συντήρησή του. Σκουριά παντού, σάπιες λαμαρίνες, φθαρμένος εξαρτισμός. Πιάσαμε στον… ύπνο τον Βισκαϊκό, (οι Έλληνες ναυτικοί τον ονομάζουν «Μπέη») και περάσαμε χωρίς φουρτούνα. Στρίψαμε αριστερά στο Γιβραλτάρ για να μπούμε στη Μεσόγειο, πιάσαμε Μασσαλία και κομπλετάραμε φορτίο. Χωρίς κανένα απρόοπτο φθάσαμε στη ράδα της Τρίπολης, στη Λιβύη στις 28 Νοεμβρίου. Με μεγάλη προσοχή ρίξαμε την αριστερή άγκυρα με έξι κλειδιά στο βυθό (περίπου 180 μέτρα αλυσίδας). Τουλάχιστον πενήντα βαπόρια, ελληνικά, τα περισσότερα αγκυροβολημένα. Χρόνος αναμονής για να μπεις στο λιμάνι τουλάχιστον 40 ημέρες! Δύο φορές την ημέρα, πρωί και βράδυ έβγαιναν οι καπετάνιοι στο ραδιοτηλέφωνο να ενημερώσουν και να ενημερωθούν, ποιο πλοίο μπήκε στο λιμάνι, ποιο βγήκε, τι φορτίο έχουν, πότε θα έλθει η σειρά τους, για τα προβλήματα που αντιμετώπισαν και άλλα συναφή. Δεν έλεγαν τα ονόματά τους γιατί υπήρχε φόβος με το καθεστώς του Καντάφι και χρησιμοποιούσαν ψευδώνυμα. Επειδή το πλοίο μας είχε φορτίο, κυρίως στρατιωτικά υλικά και εφόδια, μας έδωσαν το ψευδώνυμο «Φαντάροι». Την παραμονή του Αγίου Νικολάου άλλαξε ο καιρός. Ένας Γρέγος (βορειοανατολικός), 7 μποφώρ και όλα τα πλοία ορθοπλωρήσανε πάνω στον καιρό. Οδηγίες στους αξιωματικούς: «Συνεχής απεικόνιση του πλοίου στο ραντάρ και επιβεβαίωση του στίγματος με αντιστοιχίες φάρων. Μηχανή σε ετοιμότητα». Ημέρα Αγίου Νικολάου κατά τις έξι το πρωί, ανέβηκα στη γέφυρα όπως καθημερινά συνήθιζα. Σκοτάδι ακόμα. Με το που μπήκα κατάλαβα ότι το πλοίο δεν ήταν στη θέση που το είχα αγκυροβολήσει. Όλα τα πλοία στραμμένα βορειοανατολικά επάνω στον καιρό και το δικό μου κοιτούσε νότια.
- Τρέχα στην πλώρη φωνάζω στον υποπλοίαρχο που ήταν σε επιφυλακή, και ταυτόχρονα πατούσα το κουμπί συναγερμού. Μέχρι να φθάσει ο υποπλοίαρχος στην πλώρη μου φάνηκε πως πέρασε ένας αιώνας. Ο βορειοανατολικός άνεμος έσπρωχνε το σκάφος προς την ακτή. Σε λίγα λεπτά το κύμα θα μας τσάκιζε στα βράχια. Μόλις είδα στην πλώρη ναύτη και υποπλοίαρχο, έδωσα την εντολή.
- Βύρα την άγκυρα.
Τί να βυράρει ο άνθρωπος. Σε δύο λεπτά μπήκε στο όκιο η άκρη της σπασμένης αλυσίδας. Η άγκυρα και 4 κλειδιά αλυσίδας (περίπου 120 μέτρα) έμειναν στο βυθό. Χάθηκαν. Την δεξιά άγκυρα ήταν ανώφελο να την χρησιμοποιήσω, γιατί ήταν σάπια και θα έσπαζε αμέσως αφού ο άνεμος ήταν τόσο δυνατός. Παρόλα ταύτα, και επειδή δεν είχα άλλη επιλογή, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω και την δεξιά άγκυρα, αν και γνώριζα ότι η προσπάθειά μου ήταν άσκοπη.
-Φούντο και την δεξιά άγκυρα. Άνοιξαν το φρένο, και με θόρυβο έφυγε και η άλλη άγκυρα για το βυθό.
-Αγάντα σιγά-σιγά μήπως και μας κρατήσει. Άρχισαν να σφίγγουν το φρένο να σταματήσει η αλυσίδα, αλλά μόλις φερμάρισε ακούσαμε τον χαρακτηριστικό ήχο του σπασίματος. Σάπια όπως ήταν, δεν μπόρεσε να κρατήσει το βάρος του πλοίου και έσπασε κι’ αυτή. Με την βοήθεια του Αγίου Νικολάου πήρε μπροστά η μηχανή, λίγα λεπτά πριν μας πετάξει στα βράχια ο δυνατός άνεμος. Τηλεγράφημα στο γραφείο και στην ασφαλιστική εταιρεία. «Λόγω ισχυρών ανέμων έσπασαν και απωλέσθησαν στον βυθό και οι δύο άγκυρες 4Ο και 5Ο κλειδί αντίστοιχα. Διαδρομούμε έξω από λιμάνι της Τρίπολης. Επάρκεια καυσίμων για 100 ώρες πλου. Φροντίσατε άμεσο λιμενισμό πλοίου και αποστολή νέων αγκυρών». Η απάντηση ήλθε αργά το βράδυ: «Προσπαθούμε για την κατ’ απόλυτη προτεραιότητα είσοδο στο λιμάνι και άμεση αποστολή αγκυρών». Πράγματι την επομένη το πρωί επιβιβάσθηκε ο Λύβιος πλοηγός και με τη βοήθεια ρυμουλκών δέσαμε σε κάποια προβλήτα. Άρχισε η εκφόρτωση κανονικά χωρίς κανένα πρόβλημα. Την δεύτερη ημέρα έσπασε κάποιο σωληνάκι πιέσεως λαδιού σε ένα ηλεκτρο- υδραυλικό βίντσι. Αμέσως αντικαταστάθηκε από τους μηχανικούς ο σπασμένος σωλήνας, μαζεύτηκαν τα χυμένα λάδια, ρίξανε πριονίδι, σκουπίσανε και σε καμιά ώρα τέθηκε ξανά σε λειτουργία το βίντσι και συνεχίστηκε η εκφόρτωση. Το ίδιο απόγευμα ήλθαν δυο αξιωματούχοι του λιμανιού και με πήραν για ανάκριση. Κατηγορούμαι ότι με το λάδι που χύθηκε στο κατάστρωμα έθεσα σε κίνδυνο τη ζωή των λιμενεργατών, γιατί μπορούσαν να γλιστρήσουν και υπήρχε μεγάλος κίνδυνος ατυχήματος. Με κλείδωσαν σ’ ένα δωμάτιο, χωρίς παράθυρο, με μια καρέκλα κι ένα γραφείο. Περνούσαν οι ώρες, περίμενα να έρθει κάποιος να μου μιλήσει, αλλά μάταια. Άρχισα να φωνάζω, να ουρλιάζω, αλλά τίποτα. Μετά από δέκα περίπου ώρες, άνοιξε η πόρτα και μπήκαν μέσα οι δύο τύποι που με συνέλαβαν, μαζί με δύο οπλισμένους στρατιώτες. Με καλά ελληνικά μου ανακοίνωσαν ότι δικάστηκα με πρόστιμο χιλίων δολαρίων και πρέπει να το πληρώσω άμεσα σε μετρητά, αλλιώς θα οδηγηθώ στη φυλακή. Τους εξήγησα ότι έχω τα μετρητά στο πλοίο και να πάμε όλοι μαζί να τους τα δώσω αμέσως, πράγμα που το δέχτηκαν. Με οδήγησαν στο πλοίο, πήραν τα χρήματα και έφυγαν. Ούτε χαρτιά, ούτε αποφάσεις, ούτε αποδείξεις. Δηλαδή καθαρή ληστεία. Συνηθισμένη μέθοδος κατά τα λεγόμενα παλαιότερων Πλοιάρχων όπως έμαθα αργότερα. Την επομένη τηλεγράφησα στο γραφείο. Επειδή όμως ο ασύρματος του πλοίου ήταν σφραγισμένος (τους σφραγίζουν σε χώρες με τέτοια καθεστώτα), το τηλεγράφημα έπρεπε να σταλεί από το τοπικό τηλεγραφείο και οπωσδήποτε μέσω του πράκτορος. Έλεγχος παντού και στα πάντα. Δεν μπορούσα να γράψω το γεγονός, γιατί αφ’ ενός δεν θα το έστελναν, και αφ’ ετέρου θα έβρισκα μεγάλο μπελά. Σκέφτηκα λοιπόν και έγραψα. «Δημιουργήθηκε πρόβλημα με τα υδραυλικά βίντσια. Χρησιμοποίησα χίλια λίτρα πράσινου αμερικάνικου ελαίου που απαιτήθηκαν για τη λύση του προβλήματος». Μετά από μία ώρα ήλθε η απάντηση. «Διαθέσατε άλλα χίλια λίτρα ιδίου ελαίου προκαταβολικώς, δια να μην επαναληφθεί η ζημιά, διότι τη δεύτερη φορά απαιτούνται πολύ περισσότερα». Πιο έμπειροι του γραφείου. Τούς είχε ξανασυμβεί και… γνώριζαν. Αμέσως κάλεσα τους «τύπους» στο πλοίο, τους παρακάλεσα να δεχτούν άλλα χίλια δολάρια δώρο από την εταιρεία μου και η εκφόρτωση τελείωσε χωρίς κανένα άλλο απρόοπτο.
Μετά από δέκα ημέρες ήλθε σε κοντέινερ μια άγκυρα με την αλυσίδα της, μεταχειρισμένη, αλλά σε καλή κατάσταση, για να μπορέσομε να συνεχίσομε το ταξίδι. Ειδικό συνεργείο την τοποθέτησε και σχεδόν αμέσως αποπλεύσαμε. Τηλεφώνησα στο γραφείο στον Πειραιά να μου λύσουν την απορία μου, γιατί όλα τα πλοία του κόσμου έχουν δύο άγκυρες, και το δικό μου να έχει μόνο μία. Μου απάντησε ο ίδιος ο καπετάν Τζώρτζης. «Να αρκεστείς στη μία». Έτσι μονολεκτικά. Το πλοίο ταξίδεψε αρκετό καιρό με μία μόνο άγκυρα. Και το περίεργο είναι ότι κανείς από τους επιθεωρητές που επιθεώρησαν το πλοίο στα διάφορα λιμάνια που καταπλεύσαμε, δεν διαπίστωσε ότι το πλοίο είχε μία και μοναδική άγκυρα. Βεβαίως και εγώ ένιωθα κάποιες ενοχές που συμμετείχα σε μια τέτοια παρανομία. Πολλές φορές σκέφτηκα να το καταγγείλω ο ίδιος. Δεν το έκανα όμως, γιατί εκεί θα τελείωνε και η καριέρα μου στη θάλασσα. Ποιός εφοπλιστής θα σου ξαναδώσει πλοίο να κυβερνήσεις μετά από μια τέτοια ενέργεια; Η σωτηρία ήλθε όταν το πλοίο ναυλώθηκε να μεταφέρει κάρβουνο από την Αγγλία στην Μεσόγειο. Οι Άγγλοι ζήτησαν επισταμένη επιθεώρηση, νέα πιστοποιητικά, και με την άφιξη στην Αγγλία ειδικό συνεργείο τοποθέτησε την δεύτερη άγκυρα. Ο Καπτάν Τζώρτζης ήλθε να δει το πλοίο, αλλά πιο πολύ να γνωρίσει τούς νέους ναυλωτές. Αφού διαπίστωσε ο ίδιος τα χάλια του σκάφους, κανόνισε να γίνει Special Survey, δηλαδή γενική επισκευή, που γίνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Οι επισκευές έγιναν άμεσα σε ναυπηγείο της Βόρειας Ισπανίας, εκδόθησαν νέα πιστοποιητικά, και συνεχίσαμε τα ταξίδια μας χωρίς κανένα πρόβλημα…