Στη μνήμη του Αγωνιστή Ιερέα Πατέρα Μανώλη Στρατάκη *

2ο Πανελλήνιο Συνέδριο με διεθνή συμμετοχή για τα Ολοκαυτώματα και τις Γερμανικές Αποζημιώσεις που συνδιοργάνωσε η Ένωση Θυμάτων και ο Δήμος Βιάννου- Ο Πατήρ Μανώλης Στρατάκης και ο φίλος και συγχωριανός,ιστορικός και Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Εμμανουήλ Μικρογιαννάκης, ήταν ομιλητές στις Εκδηλώσεις Μνήμης για το 70 χρόνια από το Ολοκαύτωμα της Βιάννου, τον Σεπτέμβριο του 2013.

"Πέρασαν 40 μέρες από τον θάνατο του παπά Μανώλη και είμαστε εδώ να τιμήσουμε τη μνήμη του αγαπημένου μας πατέρα, παππού, θείου, συγχωριανού, συναγωνιστή, που έφυγε στο τέλος της χρονιάς που μας πέρασε.

Επιτρέψτε μου, ως Πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου, της οποίας ο εκλιπών ήταν δραστήριο και ενεργό μέλος της από την ίδρυσή της το 2000 έως τον θάνατό του, να εκφράσω την οδύνη όλων μας και την απέραντη θλίψη μας για το θάνατο του εκλεκτού μέλους μας και σημαντικού αγωνιστή Πατέρα Μανώλη Στρατάκη.

Πώς να συμφιλιωθούμε με την απώλεια του συναγωνιστή μας, που αντιτάχθηκε σε όλη του τη ζωή στη λήθη και την παραχάραξη της Ιστορίας, αγωνιζόμενος αταλάντευτα για Μνήμη, Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση;

Του εκλεκτού πατέρα μας, φίλου, αδελφού και συναγωνιστή μας που υποστήριζε σε όλη του τη ζωή όσο ελάχιστοι τον δίκαιο αγώνα για Δικαιοσύνη και Αποζημίωση;

Ο παπά Μανώλης συμμετείχε ενεργά σε όλα τα Πανελλήνια Συνέδρια, ημερίδες και εκδηλώσεις τιμής και μνήμης του Ολοκαυτώματος της Βιάννου για τις Γερμανικές Αποζημιώσεις. Η πληθωρική του παρουσία, ο γλαφυρός και αυθεντικός του λόγος, η ευφυΐα του, εντυπωσίαζαν τους πάντες και οι προσκλήσεις από τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς έπεφταν βροχή.

Κανείς απ’ όσους τον άκουσαν στην εκπομπή «Αφύλακτη Διάβαση» του Πρώτου Προγράμματος της Ελληνικής Ραδιοφωνίας στις 16 Σεπτεμβρίου 2020 δεν μπορεί να ξεχάσει τη συγκλονιστική του αφήγηση για το Ολοκαύτωμα της Βιάννου και τα τσεκουράτα λόγια που είπε για τις ευθύνες των κυβερνήσεων που δεν στήριξαν τα θύματα και δεν διεκδίκησαν τις Γερμανικές Αποζημιώσεις!

Επιχειρώντας ένα ταξίδι στο χρόνο, μας έκανε συχνά κατάθεση ψυχής περιγράφοντας τα δραματικά γεγονότα του Ολοκαυτώματος της Βιάννου το μαύρο Σεπτέμβρη του 1943, όπως τα έζησε ο ίδιος ως μικρό παιδί.

Τον θυμάμαι το 2013 στο 2ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τα Ολοκαυτώματα και τις Γερμανικές Αποζημιώσεις που διοργάνωσε η Ένωση Θυμάτων και ο Δήμος Βιάννου στο Βλαχάκειο Πνευματικό Κέντρο και μας έλεγε τα εξής: «Αγαπητοί φίλοι είναι εύκολο να ακούει κανείς για τα γεγονότα που συνέβησαν στις 14-16 Σεπτέμβρη του 1943 στην επαρχία Βιάννου. Είναι όμως δύσκολο, πολύ δύσκολο για αυτόν που τα έζησε έστω και σε μικρή ηλικία των 11 ετών να θυμάται και να διηγείται όσα γεγονότα έζησε».

Μας μίλαγε για τις ομαδικές εκτελέσεις, τη σφαγή αμάχων. Κάποιος σχολίασε: χαλάλι, για την πατρίδα. Ναι, αλλά ο παπά Μανώλης συμπλήρωνε: «Ναι, χαλάλι, αλλά αυτή η πατρίδα αγαπητοί μου φίλοι τι έκανε για αυτούς τους νεκρούς τόσα χρόνια; Πότε έστερξε δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας– θύματα κι αυτοί – να τους δώσει μία χείρα βοηθείας στον Γολγοθά που έπρεπε να ανέβουν»;

Και για το Πανεπαρχιακό Ηρώο μας υπενθύμιζε: «Γίνηκε με το υστέρημα των φτωχών οικογενειών όλης της επαρχίας. Το κράτος απουσίασε, το κράτος δεν έβαλε εδώ ούτε μια δραχμή. Και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Πρωθυπουργός θα έπρεπε να έρχονται κάθε χρόνο για να τιμήσουν τους νεκρούς μας αλλά, πρωτίστως, οφείλουν να στηρίξουν με έργα τον αγώνα μας για Δικαιοσύνη κι Αποζημίωση».

Και συνέχιζε ο παπά Μανώλης διαμαρτυρόμενος «γιατί η Κατοχή και η Αντίσταση δεν διδάσκεται στα σχολεία, γιατί δεν αναφέρονται τα γεγονότα των 131 αναγνωρισμένων Ολοκαυτωμάτων της Χώρας στο μάθημα της Ιστορίας του Δημοτικού Σχολείου και του Γυμνασίου;».

Ο παπά Μανώλης ήταν το διαμάντι του Αμιρά. Με την λαμπρή εκκλησιαστική, οικογενειακή και κοινωνική του πορεία και την καθημερινή του παρουσία δίπλα στους συγχωριανούς του και σε όποιον είχε ανάγκη αποτέλεσε πρότυπο της γενναιότητας, του σθένους, της ευψυχίας των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας, που δεν μας λύγισε η κτηνωδία του Γ’ Ράιχ ούτε μας μετέτρεψε σε ανάλγητους και αντικοινωνικούς ανθρώπους αλλά, αντίθετα, βρήκαμε τη δύναμη να επιβιώσουμε και να προοδεύσουμε διατηρώντας στο ακέραιο την ανθρωπιά μας και θέτοντας ως σκοπό τη ζωή μας το συλλογικό καλό.

Και φρόντιζε πάντα να κάνει σαφές ότι η διεκδίκηση των Γερμανικών Αποζημιώσεων έχει για μας προτεραιότητα καθώς σημαίνει την δικαίωση του αγώνα της Βιάννου. Για να ηρεμήσουν οι ψυχές των νεκρών μας και να προληφθούν ανάλογα αποτρόπαια εγκλήματα στο μέλλον. Και για τη δημοκρατική Γερμανία ύψιστη ηθική και πολιτική υποχρέωση να αποδώσει τις γερμανικές οφειλές ως απόδειξη ότι άλλαξε και δεν θα ξανακάνει ποτέ τα ίδια εγκλήματα! Αλλά αυτό, σήμαινε για τον παππά Μανώλη και σημαίνει για όλους εμάς ότι θα αγωνιστούμε μέχρι την τελευταία μας αναπνοή για να καταβληθούν οι Γερμανικές Αποζημιώσεις στα θύματα του ναζισμού!

Εμείς, τα μέλη της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος Δήμου Βιάννου, εκφράζουμε τα πιο θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια του εκλιπόντος και δίνουμε όρκο ιερό στη μνήμη του ότι θα συνεχίσουμε αταλάντευτα τον αγώνα μας μέχρι την δικαίωση της θυσίας του Βιαννίτικου λαού. Δεσμευόμαστε, δε, ότι θα τιμήσουμε με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες τη μνήμη του αγωνιστή παπά Μανώλη ώστε το παράδειγμά του να συνεχίσει να εμπνέει τις νεότερες γενιές.

Αγαπημένε φίλε παπά Μανώλη Στρατάκη, σ΄ ευχαριστούμε για όσα γενναιόδωρα μας πρόσφερες, καλό σου ταξίδι και Αιωνία σου η μνήμη.

*Πρόκειται για τον επιμνημόσυνο λόγο του Προέδρου της Ένωσης Θυμάτων Ολοκαυτώματος κ. Αριστομένη Αριστομένους Συγγελάκη