"Άστρα μη μαλώνετε" - Η αληθινή ιστορία του τραγουδιού
Από το χωριό Κρυονέριον ή Μισιργιού ξεκίνησε το πασίγνωστο κρητικό τραγούδι «Άστρα μη με μαλώνετε πως τραγουδώ τη νύχτα».
Αυτό προκύπτει, από το βιβλίο του Σητειακού Γιάννη Κριτσωτάκη, του οποίου τις πληροφορίες δημοσίευσε στο διαδίκτυο, ο Παναγιώτης Μουτσάκης.
Δείτε η δημοσίευση:
ΑΣΤΡΑ ΜΗ ΜΕ ΜΑΛΩΝΕΤΕ- Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ενός τραγουδιού:
«Το Μισιργιού αλλοτεσινό φέρνει στο νου σεφέρι στη Στεία οι χρόνοι οι νεικοί το λένε Κρυονέρι»
Μυσιργιού, από το Μίσρ = Αίγυπτος Μυσιργιού σημαίνει Αίγυπτος όπως αναφέρεται στο θούριο του Ρήγα Φεραίου:
«… Τοῦ Μισιργιοῦ ἀσλάνια, γιὰ πρώτη σας δουλιά, Δικόν σας ἕνα Μπέι, κάμετε Βασιλιά. Χαράτζι τῆς Αἰγύπτου, στὴν Πόλ΄ ἃς μὴ φανῆ, Γιὰ νὰ ψοφήσ΄ ὁ λύκος, ὀποῦ σας τυραννεῖ. Μὲ μία καρδιὰν ὅλοι, μία γνώμην, μία ψυχή, Κτυπᾶτε τοῦ τυράννου, τὴν ρίζαν νὰ χαθῆ..».
Εξ άλλου η ονομασιά αυτή της Αιγύπτου υπάρχει και στο Τραγούδι του Δασκαλογιάννη:
«… Πέντε ντελίνια ξεκινού και τέσσερις φρεγάδες, φορτώνουντ’ ούλα μονετσιά, ασκέργια και πασάδες μα σέρνουσι κι αλόγατα που κάνουν το γιουρούσι, του Μυσιργιού*, του Τσεντεργιού και του Ταραμπουλούσι…» (Μισίρι: Αίγυπτος, Ταραμπουλούσι: Τρίπολη της Λιβύης).
Ο οικισμός Μυσιργιού : προσαρτάται στην κοινότητα Καρυδίου το 1925, αποσπάται από την κοινότητα Καρυδίου και ορίζεται έδρα της κοινότητας Μυσιργιούς, το 1930 παύει να είναι έδρα της κοινότητας Μητάτου το 1952, μετονομάζεται σε Κρυονέριον το 1955, αποσπάται από την κοινότητα Μητάτου και προσαρτάται στην κοινότητα Παλαικάστρου το 1994, αποσπάται από την κοινότητα Παλαικάστρου και προσαρτάται στο δήμο Ιτάνου το 1997, αποσπάται από το δήμο Ιτάνου και προσαρτάται στο δήμο Σητείας το 2010.
Στο βιβλίο του Γιάννη Κριτσωτάκη «Στση Στείας τα περίχωρα» από το χωριό Μυσιργιού ξεκίνησε το τραγούδι Άστρα μη με μαλώνετε πως τραγουδώ τη νύχτα. Στις σελίδες 133-134 ο Γιάννης Κριτσωτάκης γράφει, στο σημείο, που αναφέρεται στο στειακό χωριό «Κρυονέριον ή Μυσιργιού»:
«O συνταξιούχος δάσκαλος Στέλιος Τριντάκης και ο Νίκος Πηδητάκης, ηλικίας 97 ετών, μούπανε: στον οικισμό Μυσιργιού Σητείας υπήρχε ένας νεαρός βοσκός ονόματι Μιχαλαντωνάκης ή Μιχαλογιαννάκης Νικόλαος του Ιωάννου (1895-1926), εγγεγραμμένος στα μητρώα αρρένων της Κοινότητας Παλαικάστρου και στο Δημ.Σχολείο Μητάτου, που έπαιζε πολύ καλό μαντολίνο. Το 1925 είχε πάρει το πρώτο βραβείο σ’ ένα μουσικό διαγωνισμό στο Παρίσι. Επιστρέφοντας από την Γαλλία έζησε ακόμη ένα χρόνο και πέθανε από όγκο στο στομάχι. Ο νέος αυτός αγαπούσε παράφορα μια όμορφη κοπέλα, αλλά οι γονείς της δεν τον ήθελαν για γαμπρό τους. Για να απαλύνει τον πόνο του έπαιζε κάθε βράδυ το μαντολίνο στα σοκάκια και τραγουδούσε, μεταξύ άλλων, την μαντινάδα: Άστρα μη με μαλώνετε, πως τραγουδώ τη νύχτα πόνο ΄χα μέσα στην καρδιά κι εβγήκα και τον είπα. Το 1938 Στρατής Καλογερίδης πήρε τη μελωδία που λέγεται κοντυλιά τση νύχτας, πήρε και τη μαντινιάδα άστρα μη με μαλλώνετε, καλώπισε τη μελωδία, την έγραψε σε νότες, έβαλε και άλλα δίστιχα και τα έγραψε σε δισκάκι, στην εταιρεία «Οντεόν» με τον τίτλο « Κρητική νυχτωδία (καντάδα) σε Re maggiore. Κλασσική παραδοσιακή κοντυλιά με δυο γυρίσματα» με τραγουδίστριες τις αδελφές Παπαδάκη. Εδώ τραγουδιέται και το άστρα μη με μαλώνετε που τραγουδώ τη νύχτα.
Στη συνέχεια πήραν τη μελωδία ο Λευτέρης Μανασάκης ή Γαλιανός(1921-1944), που έπαιζε βιολόλυρα και σκοτώθηκε στον εμφύλιο πόλεμο, με τον Λευτέρη Καμπουράκη ή Καστελολευτέρη (1922-2003) από τον Ρουφά Ηρακλείου, που έπαιζε μαντολίνο και αργότερα λύρα, τροποποίησαν την μελωδία, άφησαν τη μαντινιάδα, άστρα μη με μαλώνετε, πρόσθεσαν άλλα δίστιχα και έβγαλαν, το τραγούδι,που έγραψε ο Καστελολευτέρης το 1946.
Το 1982 αναβίωσαν το τραγούδι ο Μπάμπης Γαργανουράκης και ο Αλέκος Πολυχρονάκης και αργότερα οι Γιώργης Φραγκιουδάκης, Βαγγέλης Πυθαρούλης, Στέλιος Μπικάκης, Μιχάλης Τζουγανάκης και Μανώλης Λιδάκης, με αποτέλεσμα να γίνει πασίγνωστη η μαντινάδα του Μιχαλογιαννάκη από το Μυσιργιού Σητείας.
Από ένα τόπο που γεννά το φως...
Παναγιώτης Μουτσάκης