Είχε αποκάμει ο Ιούνης του ’22 όταν ζήσαμε ένα ονειρεμένο τριήμερο στο φιλο(Ξενείον) του Γιώργου Μεράντζα, στην Τσόπελα Πραμάντων. Από τα Πράμαντα, που ήταν η βάση μας, εκδράμαμε στα τριγύρω πανέμορφα και ιστορικά κεφαλοχώρια, το Συρράκο, τους Καλαρρύτες κ.α., ενώ τα βράδια απολαμβάναμε τα ασύλληπτης νοστιμιάς μαγειρέματα του Μεράντζα. Η συνέχεια της βραδιάς ήταν συναρπαστικότερη, κι αυτό, καθορίζονταν από τους σπουδαίους μουσικούς-στενούς συνεργάτες και φίλους του Μεράντζα- οι οποίοι, κυριολεκτικά, μάς απογείωναν….
Φεύγοντας από τα Πράμαντα η πολύ όμορφη παρέα μας, οδηγήθηκε σε μια εξίσου ονειρεμένη περιοχή της Ηπείρου, τα Ζαγοροχώρια.
Καταλύσαμε σε κάποιο γοητευτικότατο χώρο, στα Κάτω Πεδινά, απ’ όπου ξεκινούσε η περιπλάνησή μας στα υπόλοιπα γραφικά ορεινά χωριά.
Την ημέρα εκείνη τα δύο αυτοκίνητα ξεκίνησαν με προορισμό το ορεινότερο χωριό των Ζαγοροχωρίων, το Βραδέτο!
Στο ένα αυτοκίνητο οδηγός ήταν ο Κώστας, συνοδηγός ο Αντώνης και την τετράδα συμπλήρωναν η Ελένη και η Ρίτα.
Στο άλλο αυτοκίνητο οδηγός ήμουν εγώ, συνοδηγός ο Μιχάλης, παρέα με την Χριστίνα και την Τούλα.
Δύσκολη η διαδρομή, αμέτρητες οι στροφές και ατέλειωτες οι ανηφόρες…
Δεν φτάνεις εύκολα σε υψόμετρο 1350 μέτρων και μάλιστα στο εξαιρετικά δύσκολο ανάγλυφο της Τύμφης.
Διήλθαμε το πανέμορφο-μονότοξο γεφύρι του Κόκορη ή του Νούτσου, και είδαμε από μακριά την γοητευτική πέτρινη σκάλα με τα 1100 κοφτά σκαλοπάτια που για πολλά χρόνια ήταν ο μοναδικός τρόπος επικοινωνίας του ορεινού χωριού με τον υπόλοιπο κόσμο και πιο συγκεκριμένα το Καπέσοβο, που είναι το κοντινότερο χωριό.
Μετά λοιπόν, από περιπετειώδη-συνεχή ανάβαση και θανατηφόρες στροφές, επιτέλους, φτάσαμε στο Βραδέτο!!!
Καταλύσαμε στην ταβέρνα του Λάμπρου, όπου φάγαμε και ήπιαμε το καταπέτασμα!
Στο τέλος, και αφού μας έφεραν και το επιδόρπιο, που ήταν κάποιες πληθωρικές μερίδες πορτοκαλόπιτας, λέω στον Λάμπρο: «Έχει τίποτα να φάμε, ή θα φύγουμε νηστικοί»!!!
Ο άνθρωπος τρελάθηκε! Προφανέστατα, θα σκέφτηκε ότι μας έχει "σαλέψει"…
Διότι, εδώ που τα λέμε, δεν μπορεί να έχεις κατεβάσει τον αγλέουρα και να δηλώνεις νηστικός!
Ξάφνου καταφθάνει στο τραπέζι ο μαγαζάτορας κρατώντας ένα παλαιάς κοπής τηγάνι που είχε μέσα εφτά ή οκτώ αυγά «μάτια», τηγανισμένα με εργένικη μαεστρία!!!
Πανικός!
Η επιστροφή είχε τη δική της γλύκα, καθώς η ονομασία «Βραδέτο», είχε σφηνωθεί στο μυαλό του Μιχάλη κι Εκείνος, δεν έχασε την ευκαιρία να μας προκαλέσει να λάβουμε μέρος σε μια από τις αγαπημένες του ενασχολήσεις, που ήταν η εξεύρεση ουσιαστικών ομοιοκατάληκτων.
Μια άλλη-εξίσου αγαπημένη του ενασχόληση- ήταν η εξεύρεση ομόριζων λέξεων όπως και η ετυμολογική τους ερμηνεία!
Πολύ συχνά, στις ανεπανάληπτες παρέες μας, στο καφενείο ή στην ταβέρνα, ο Μιχάλης, μάς συνέπαιρνε να συμμετάσχουμε σ’ αυτό το γοητευτικό και συνάμα διδακτικό παιγνίδι.
Αναζήτηση ομοιοκατάληκτων του «Βραδέτο» λοιπόν, οπότε, και οι τέσσερεις επιδοθήκαμε μετά μανίας να ανασκαλεύουμε στο λεξιλόγιό μας!
Ασυνήθιστη λέξη αλλά, παρά την ακατάσχετη τσιπουροποσία και την επακολουθήσασα τής γαστριμαργικής μας απληστίας ραστώνη, αποδείχθηκε ότι οι αποθήκες του λεξιλογίου μας, κάθε άλλο παρά άδειες ήταν!
«Κλαρινέτο», είπε άμεσα η Χριστίνα και ακολούθησε η Τούλα με το «Ντουέτο»… Ο Μιχάλης θυμήθηκε το «Μπαλέτο», κι ο Μανώλης παρέθεσε το «κλαπέτο*»!
Η Χριστίνα θυμήθηκε το «κουφέτο» και η Τούλα το «καβαλέτο»! Ο Μιχάλης μίλησε για το «κασκέτο» κι Μανώλης για το «κουαρτέτο»! «Σπαρματσέτο», είπε η Χριστίνα, «σονέτο» η Τούλα, «Κουαρτέτο» ο Μανώλης, «Μαρμακέτο*» ο Μιχάλης.
Ο προβληματισμός, η αναζήτηση και η παράθεση ομοικατάληκτων λέξεων συνεχίστηκε καθόλη τη διάρκεια της διαδρομής!
«Λιμπρέτο» ο Μιχάλης, «λουκέτο» η Χριστίνα, «ραμολιμέντο» είπε η Τούλα, «κουνέτο»* ο Μανώλης!
Ο Μιχάλης, με ιδιαίτερα ευφυή και ελκυστικό τρόπο έκανε ένα ιδιότυπο τεστ των γνωσιακών μας ικανοτήτων συμπαρασύροντάς μας σ’ αυτό το γοητευτικό παιγνίδι όξυνσης του μυαλού και αφύπνισης της κοιμώμενης μνήμης μας.
Η απότομη-διαρκής κατηφοριά είχε βουλώσει τα αυτιά μας και κάποιοι ψιλονύσταζαν… Ο Μιχάλης όμως, ως ιδανικό ξυπνητήρι επανήλθε παραθέτοντας το «βαγονέτο»… Σαν έτοιμος από ώρα, εγώ θυμήθηκα το μακάβριο «καθελέτο»*!
Το πρωί της επομένης, φύγαμε από τα Κάτω Πεδινά με προορισμό το γοητευτικότατο Πάπιγκο. Είχαμε μόλις φύγει από την Αρίστη και κατηφορίζαμε προς την εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς κοιλάδα του Βοϊδομάτη με τα κρυστάλλινα νερά, την οργιώδη βλάστηση και την αξιόλογη ιχθυοπανίδα.
Κάπου εκεί ο Μιχάλης επανέρχεται δριμύτερος! «Πατιμέντο*» γαμώ το φελέκι μου, λέει περιχαρής για την αναδίφηση μιας λέξης που τελευταία ψυχομαχεί…
Η αλήθεια είναι ότι μας έπιασε εξ’ απήνης, όμως σε ελάχιστο χρόνο όλη η παρέα ήταν στις επάλξεις! Καθώς το Audi φχαριστιότανε το ατέλειωτο ανηφορικό ζιγκ-ζαγκ προς το Πάπιγκο, η Χριστίνα θυμήθηκε το «κασκέτο» και καπάκι η Τούλα παρέθεσε το «φαλιμέντο»!
«Βαγονέτο» που να με πάρει ο διάολος, λέει ο Μιχελής, και πριν προλάβει να τελειώσει «χτυπά» η Χριστίνα με το «στιλέτο», ενώ η Τούλα θυμήθηκε κάτι πολύ νόστιμο, και συγκεκριμένα το «φιλέτο» κι εγώ θυμήθηκα το Ριγκολέτο!
Η Χριστίνα ανέσυρε μια όμορφη και σπάνια λέξη, το «πλανέτο», ενώ στο άψε σβήσε ο Μιχάλης απάντησε με το «ταπέτο», ενώ η Τούλα ενθυμήθηκε το «πορτρέτο»!
Είχαμε ήδη φτάσει στο Πάπιγκο και ενώ προσπαθούσα να παρκάρω, κάπως ετεροχρονισμένα, η Τούλα θυμήθηκε το βέτο, ενώ ελόγου μου θυμήθηκα το «μπιστολέτο» που είχε τσακίσει πολλών Βιαννιτών τα χέρια καθώς βγάζανε τα φουρνέλα στα χαράκια στο λατομείο!
…. Έπνεε τα λοίσθια ο περασμένος Νοέμβρης, όταν ξαναβρεθήκαμε στο φιλο(Ξενείον), σε μια ανεπανάληπτη-καταληχτική τελετουργία. Βρισκόμασταν στην διαδικασία της επιστροφής.
Διήλθαμε το ονειρεμένο-ιστορικό γεφύρι της Πλάκας και μετά από 10λεπτη ανάβαση γινόμασταν μάρτυρες ενός ανεπανάληπτου φυσικού θεάματος! Η πολυήμερη βροχή είχε ζωντανέψει την πλούσια χλωρίδα της περιοχής, ενώ στα χαμηλά, ένα παχύ πέπλο παγετού είχε εγκλωβιστεί κατά μήκος του Άραχθου!
Οδηγός ο Κώστας, ελόγου μου συνοδηγός, η Ελένη και η Χριστίνα…
Σε κάθε αποστροφή του λόγου μας, «παρών» ήταν και ο Μιχάλης…
Κουβεντιάζαμε μαζί του και η κάθε αναφορά μας σ’ αυτόν, έστελνε τη σκέψη μας κοντά του, γιατί εγνωρίζαμε πολύ καλά το Γολγοθά που, από τον περασμένο Αύγουστο, ανέβαινε. Ο Μιχάλης αυτό, ο Μιχάλης ετούτο, ο Μιχάλης εκείνο…
Ο Μιχάλης ήταν εκεί, στη συντροφιά μας!
Σταματήσαμε για να απαθανατίσουμε το εντυπωσιακότατο υπερθέαμα…
Ξάφνου χτυπάει το τηλέφωνο.
Ήταν ο Μιχάλης!!!
Απίστευτο;
Κι όμως, ήταν ο Μιχάλης, ο οποίος, λες και άκουγε τις αναφορές μας!
Τα όσα επακολούθησαν τις επόμενες ημέρες είχαν κινηματογραφική ταχύτητα…
Τα περιγράφει με περισσή γλαφυρότητα ο Βιτσέντσος Κορνάρος στον Ερωτόκριτο:
Ω ριζικό ακατάστατο
π’ αναπαημό δεν έχεις,
μα εδώ κι εκεί σαν πελελό
περιπατείς και τρέχεις.
Όντε στα ύψη μας πετάς
τα χαμηλά ξετρέχεις
κι όντε μας δείχνεις το γλυκύ
τότε μας φαρμακεύγεις…
…Συμπληρώνονται 40 μερόνυχτα που ο Μιχάλης έκλεισε τα μάτια του…
Σαράντα μερόνυχτα αιχμάλωτοι μέσα στο βαθύ ποτάμι του αποχωρισμού….
Σαράντα βασανιστικά μερόνυχτα… με τους αναστεναγμούς μας ακούραστο ρολόι ακριβείας του μισεμού του…
Σαράντα μερόνυχτα με μπόλικο φαρμάκι και ατέλειωτη πίκρα…
Φαρμακωμένος κι ο καιρός παραμονεύει,
μες στα στενά του Κάτω Κόσμου να τον βρει…
Κι εμείς, οι του «απάνω» κόσμου δυστυχείς απουσιολόγοι πανάκριβων απωλειών, δεν μένει παρά να ποτίζουμε με το δάκρυ μας το μεγάλο δέντρο της Μνημοσύνης.
Ένας τέτοιος δυστυχής απουσιολόγος κι εγώ, βαστώ νυχθημερόν το ποτιστήρι, ενώ ταυτόχρονα καλοπιάνω τη Λήθη «να ’ναι καλό παιδάκι»…
Σημείωση: Στη φωτογραφία ο ποταμός Άραχθος αιχμάλωτος του πυκνού νέφους παγετού. Είναι το σημείο που δεχτήκαμε του τηλεφώνημα του Μιχάλη Μπριντάκη.
Η σύνθεση της φωτογραφίας είναι μια ιδέα μου, που επεξεργάστηκε δημιουργικά με τη μαγική του τέχνη ο αγαπημένος μου Μιχάλης Εμμ. Αγαπάκης.
Επεξηγήσεις
κλαπέτο: ποδόφρενο βαρέων οχημάτων, παλαιάς τεχνολογίας, με το οποίο έκλειναν τα πετρέλαια και το όχημα επιβράδυνε ταχύτητα
*Καθελέτο: Αυτοσχέδια ξύλινη κατασκευή ομοιάζουσα με φορείο, πάνω στην οποία μεταφέρονταν οι νεκροί στο νεκροταφείο
