Κατοχική χρονιά…
Πρωτοφανής ακαρπία των ελαιοδέντρων, με τρομακτικές επιπτώσεις τόσο στην εθνική όσο και (κυρίως) στην τοπική οικονομία
Δεν γνωρίζουμε αν αυτό που βιώνουμε είναι πρωτοφανές. Για μας πάντως, που οσονούπω εισερχόμαστε στο εβδομηκοστό έτος της ζήσης μας, σαφέστατα είναι πρωτόγνωρο.
Όμως ούτε και οι υπερήλικες συγχωριανοί θυμούνται κάτι ανάλογο. Κι όταν αναφερόμαστε σε υπερήλικες εννοούμε ανθρώπους που βρίσκονται λίγο πριν ολοκληρώσουν ένα αιώνα ζωής και αναλώθηκαν σε ολόκληρη τη ζήση τους στην καλλιέργεια της ελιάς!
Ο λόγος, για την πρωτοφανή- γενικευμένη ακαρπία των ελαιοδέντρων, με τρομακτικές επιπτώσεις τόσο στην εθνική όσο και (κυρίως) στην τοπική οικονομία.
Φαίνονται ευδιάκριτα πλέον, οι δραματικές επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή.
Θα επικαλεστούμε την αμείλικτη γλώσσα των αριθμών:
● Την περυσινή ελαιοκομική περίοδο, από τους ελαιώνες της λεκάνης της Εμπάρου παρήχθησαν 1.200 τόνοι ελαιολάδου.
Κατά την τρέχουσα ελαιοκομική περίοδο είναι εξαιρετικά δύσκολο αν παραχθούν 70 τόνοι!!!
Αυτά μάς διαβεβαίωσε ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Εμπάρου κ. Γιώργος Περογιαννάκης, ο οποίος δεν έκρυψε την αγωνία του για το αύριο.
Ίδια απαισιόδοξος εμφανίστηκε και ο πρώην Δήμαρχος Βιάννου-Πρόεδρος της Ομάδας Ελαιοπαραγωγών Βιάννου κ. Μανώλης Κλαδάκης.
● Στην περιοχή της Άνω Βιάννου, την περυσινή ελαιοκομική περίοδο παρήχθησαν 1.100 τόνοι ελαιολάδου, ενώ κατά την τρέχουσα εκτιμάται ότι μόλις και μετά βίας θα παραχθούν 150 τόνοι!
● Στα χωριά του «μέσα» Δήμου η περυσινή παραγωγή υπερέβη τους 1.500 τόνους. Δυστυχώς η φετινή ελαιοκομική περίοδος θα είναι μειωμένη κατά 70-80% . Όπως μάς είπαν άνθρωποι που έχουν σαφή εικόνα της κατάστασης η φετινή παραγωγή είναι πολύ δύσκολο να υπερβεί τους 250 τόνους!!!
Από την έρευνά μας, δεν έχουμε σαφή στοιχεία για τις ποσότητες παραγόμενου ελαιολάδου στις περιοχές Χόνδρου, Μάρθας και Αφρατίου, αλλά η γενική εικόνα δεν διαφέρει.
Βάσει των προαναφερθέντων η απώλεια εισοδήματος σε ευρώ είναι τρομακτική για τα δεδομένα της τοπικής οικονομίας, λαμβανομένης υπόψη και της υψηλής τιμής πώλησης του ελαιολάδου.
Για να γίνει προσέτι κατανοητό το μέγεθος της οικονομικής καταστροφής, η περιοχή π.χ. της Εμπάρου θα έχει απώλεια εισοδήματος 1.000 τόνων, αξίας 8 εκατομμυρίων ευρώ!
Ανάλογη θα είναι η απώλεια και στην Άνω Βιάννο όπως βέβαια και στα υπόλοιπα χωριά.
Εύκολα γίνεται αντιληπτό το τι πρόκειται να συμβεί τους επόμενους μήνες, ενώ η αγωνία όλων έχει χτυπήσει κόκκινο με αφορμή την συνεχιζόμενη καταστροφική ανομβρία. Επισημειώνεται ότι βρισκόμαστε προς το τέλος του φθινοπώρου και οι βροχοπτώσεις είναι σχεδόν μηδενικές, ενώ όπου σημειώθηκαν είχαν εντελώς τοπική εμβέλεια, ενώ ο υδράργυρος είναι συνεχώς πάνω από το… 20!!!
Στην πρωτοφανή ακαρπία προστίθενται και οι, για πολλούς ανεξήγητα, υψηλές τιμές οξύτητας του ελαιολάδου, γεγονός που επηρεάζει δραματικά τη διαμόρφωση της τελικής τιμής…
Όπως μας είπε ένας μεγαλοπαραγωγός, «οι ελιές μου ήταν πεντακάθαρες και δεν είχαν δακοπροσβολή και παρά ταύτα, κατά την οξυμέτρηση ήταν τρία (3) οξέα!!!
Τα αίτια της καταστροφής…
Η κλιματική αλλαγή και οι υψηλές θερμοκρασίες είναι σύμφωνα με τους ειδικούς ο βασικότερος λόγος της ακαρπίας.
Βεβαίως ευθύνονται και οι ελάχιστες βροχοπτώσεις, όμως η κυριότερη αιτία είναι οι ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες που επικράτησαν κατά τη διάρκεια του περυσινού χειμώνα που δεν επέτρεψαν στα ελαιόδεντρα να βιώσουν την χειμέρια νάρκη, να «ξεκουραστούν», όπως χαρακτηριστικά μας είπαν. Συνέπεια αυτού του κλιματικού δεδομένου ήταν τα ελαιόδεντρα παρέμειναν εντελώς ανενεργά!
Την άποψη αυτή τεκμηρίωσε ο γνωστός Βιαννίτης γεωπόνος κ. Μανώλης Γελασάκης, πρώην Διευθυντής του Γραφείου Αγροτικής Ανάπτυξης, ο οποίος μας είπε τα ακόλουθα: «Η ελιά προκειμένου να ανθοφορήσει γεννώντας υγιή άνθη ικανά να γονιμοποιηθούν σε καρπό θα πρέπει για τουλάχιστον 400 -500 ώρες να επικρατήσουν θερμοκρασίες 7-8 βαθμούς Κελσίου. Δυστυχώς, κατά τη διάρκεια του περυσινού χειμώνα, κυρίως, στις παραλιακές και μεσοπαράλιες περιοχές σημειώθηκαν παρατεταμένα ιδιαίτερα υψηλές θερμοκρασίες, οι οποίες, επουδενί ευνοούν την υγιή ανθοφορία και συνακόλουθα την γονιμοποίηση και την καρπόδεση».
Ο κ. Γελασάκης εξέφρασε την αγωνία του και για τον επερχόμενο χειμώνα, καθώς όπως χαρακτηριστικά μας είπε «Αν θα έχουμε επανάληψη του περυσινών υψηλών χειμερινών θερμοκρασιών, η ελαιοκομική παραγωγή θα είναι τραγικότερη»…
Κακά μαντάτα στην αγορά…
Όπως είναι επόμενο, στις συζητήσεις των κατοίκων, σε όλα σχεδόν τα χωριά, το κυρίαρχο θέμα είναι αυτή η πρωτοφανής ακαρπία και η συνακόλουθη απώλεια εισοδήματος η οποία δεν θα «πονέσει» μόνο τους παραγωγούς αλλά γενικότερα την τοπική οικονομία, καθώς στα περισσότερα χωριά το λάδι είναι το μοναδικό εισόδημα. Τεράστιες απώλειες θα έχουν και τα ελαιουργεία αλλά και γενικότερα η αγορά. Γιατί, όπως μας είπαν κάποιοι παραγωγοί «με τι χρήματα θα αγοράσουμε λιπάσματα, αφού εκτός της ακαρπίας μάς πετσόκοψαν και την επιδότηση»;
Ήδη στην τοπική αγορά είναι εμφανέστατη η οικονομική δυσπραγία. Συγκριτικά με άλλες ελαιοκομικές χρονιές τέτοια εποχή υπήρχε εντονότατος οικονομικός οργασμός τόσο από τους ιδιοκτήτες όσο και από τους εργάτες γης.
Πλήρης αδιαφορία
Ωστόσο, οι ελαιοκαλλιεργητές, εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους, καθώς όπως μας είπαν «ουδείς εκ των θεσμικών παραγόντων (Περιφέρεια, Δήμοι, Αγροτικοί Σύλλογοι, Συνεταιρισμοί και Ομάδες Παραγωγών) έχει συμμεριστεί την αγωνία και το μείζον πρόβλημα της απώλειας εισοδήματος. «Σε άλλες εποχές θα χαλούσε ο κόσμος» μας είπαν χαρακτηριστικά και συμπλήρωσαν: «Είναι δυνατόν να μην ακούγεται κουβέντα για καταγραφή των ζημιών και αποζημίωση του απολεσθέντος εισοδήματος»;
Βέβαια, το πρόβλημα δεν το αντιμετωπίζει μόνον ο Δήμος Βιάννου, αλλά είναι γενικότερο.
Ελπίζουμε ότι οι ελαιοκομικοί δήμοι της χώρας θα αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αναδείξουν το τεράστιο μέγεθος της καταστροφής που έχει υποστεί ο ελαιοκομικός κλάδος που φαίνεται που θα βιώσει αφόρητη φτώχεια, ανάλογη μ’ εκείνη των δίσεκτων χρόνων της μεταπολεμικής περιόδου.