Επηρεάζουν οι αλματώδεις ρυθμοί ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας τις ελευθερίες των ατόμων; Μπορεί άραγε να ξεχωρίσει ο άνθρωπος το πραγματικό γεγονός, μέσα από αυτόν τον ασταμάτητο βομβαρδισμό των πληροφοριών;
Είναι μεγάλη απόλαυση να ακούς, κυρίως να διαβάζεις τις σκέψεις, τα βιβλία, καταξιωμένων όχι μόνο στον επιστημονικό τους χώρο, διανοουμένων.
Ο καλός μου φίλος, Λευτέρης Ζούρος, μας προσφέρει απλόχερα αυτή τη χαρά.
Το έκανε και με το κείμενό του με τίτλο «Ονειροπόλοι επιστήμονες», που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Πατρίς»,και στην συνέχεια που έδωσε με αφορμή συζήτηση που είχαμε, με ένα δεύτερο κείμενο στην ίδια εφημερίδα με τίτλο «Η στενή σχέση μεταξύ δημοκρατίας και επιστήμης».
Το νήμα έπιασε ο επίσης κάλος φίλος Ζ. Καραταράκης και εμπλούτισε τις γνώσεις μας με τα δικές του εύστοχες επισημάνσεις.
Είναι αδιαμφισβήτητο πως η ουσία της δημοκρατίας συμπυκνώνεται στην ελευθερία της διακίνησης των ιδεών.
Προϋπόθεση απόλυτα αναγκαία για την επιστημονική έρευνα, γιατί μέσα από τον επιστημονικό διάλογο και την όσμωση των γνώσεων γεννιούνται οι μεγάλες ανακαλύψεις.
Νομίζω πως είναι παραβίαση ανοικτών θυρών, για τους μετέχοντες του ευρωπαϊκού πολιτισμού, η όποια επιχειρηματολογία για την μοναδικότητα, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, του δημοκρατικού πολιτεύματος.
Ασφαλώς και δεν υπήρξε άλλο πολίτευμα στην ιστορία της ανθρωπότητας που να εγγυάται και να διευρύνει το χώρο της ελευθερίας των πολιτών.
Η συζήτηση, που κατά την γνώμη μου έχει κάποιο ιδεολογικό ενδιαφέρον, είναι, εάν οι αλματώδεις ρυθμοί ανάπτυξης της επιστήμης και της τεχνολογίας που συντελούνται από τα μέσα του 20ου αιώνα και συνεχίζονται με φρενήρεις ρυθμούς, ιδιαίτερα στην πληροφορική, την τηλεματική και την βιολογία, τον 21ο, συμβάλουν στην επέκταση της ελευθερίας του ατόμου, δηλαδή διευρύνουν την δημοκρατία; Ή εάν αποκλείονται ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι και κοινωνίες από την συμμετοχή στην παραγωγική διαδικασία και την απόλαυση, όχι μόνον του οικονομικού αποτυπώματος, αλλά και της δημιουργικής απόλαυσης; Μήπως οι ίδιοι οι επιστήμονες των πανεπιστημιακών εργαστηρίων, των εργαστηρίων μεγάλων εταιριών αποξενώνονται από το προϊόν της σκέψης τους όταν αυτό περάσει, πολλές φορές αλλοιωμένο και δύσμορφο, στον χώρο της ανεξέλεγκτης μαζικής παραγωγής;
Μήπως η παραγωγική αλυσίδα που συνεχώς συρρικνώνεται και αντικαθίσταται από την χρήση υπολογιστών και την ρομποτική, αποξενώνει την μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων από την ηδονή, την χαρά της δημιουργίας; Μήπως το συνεχές σκάλισμα στην ψυχή, στο μυαλό του ανθρώπου, για να δημιουργούν νέες αχρείαστες ανάγκες (σχήμα οξύμωρο) για να εξυπηρετηθεί η επέκταση της οικονομικής δραστηριότητας, δημιουργεί σιγά σιγά ένα άλλο πρότυπο ζωής και κατ’ επέκταση πνευματικών αναζητήσεων;
Μήπως ο καταιγισμός των πληροφοριών και η αδυναμία του μέσου πολίτη να παρακολουθήσει, να επιλέξει, να διακρίνει το γεγονός, το πραγματικό, καθιστά όλο και πιο δύσκολη, ίσως και επικίνδυνη, την συμμετοχική διαδικασία, δηλαδή την πεμπτουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος;
Στα ερωτήματα αυτά και σε πλείστα άλλα, φοβάμαι πως η επιστήμη από μόνη της δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις, και οι καθ ύλη(ν) αρμόδιοι, οι πολιτικοί, περί άλλα τυρβάζουν.
