Αυτός είναι ο πιο μεγαλειώδης πολεμικός παιάνας στην Ιστορία.
Αντηχούσε, μας λέει ο Αισχύλος, από όλα τα πλοία των Ελλήνων στη Σαλαμίνα, στην πρώτη μεγάλη ναυμαχία του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου-γιατί αυτό ήταν οι πόλεμοι των Ελλήνων με τους Πέρσες.
Αυτός ο παιάνας δεν είναι πουθενά γραμμένος στον Άγνωστο Στρατιώτη.
Τα δύο επιγράμματα, (δηλαδή τα δύο «γκράφιτι») που πλαισιώνουν τον Αθηναίο οπλίτη στον αιώνιο ύπνο του είναι και τα δύο αποσπάσματα από τον Επιτάφιο Λόγο του Περικλή όπως μας τον παρέδωσε ο Θουκιδίδης.
Το πρώτο, το «μία κλίνη κενὴ φέρεται ἐστρωμένη τῶν ἀφανῶν» ανήκει στην εισαγωγή, εκεί όπου ο Θουκυδίδης παραθέτει τα ταφικά έθιμα των Αθηναίων.
Το δεύτερο, το «ἀνδρῶν γὰρ ἐπιφανῶν πᾶσα γῆ τάφος» ανήκει στο «κυρίως σώμα» του Λόγου και έρχεται την ώρα που ο Περικλής ολοκληρώνει πλέον την ομιλία του, έχοντας περιγράψει το Ιδανικό της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Μεταξύ λοιπόν των δύο «γκράφιτι» περιλαμβάνεται το Αξιακό φορτίο που αποκαλύπτει και τον αληθινό χαρακτήρα του Μνημείου.
Δεν πρόκειται μόνο για ένα κενοτάφιο όπου αποδίδουμε τιμές στους πεσόντες και κατά τούτο δεν έχει καμία ουσιαστική σχέση με αντίστοιχα μνημεία άλλων κρατών που έχουν εντελώς διαφορετική Ιστορία από τη δική μας.
Δεν αφηγείται κάποιο «αυτοκρατορικό μεγαλείο» ο δικός μας Άγνωστος Στρατιώτης
Αφηγείται το μεγαλείο της ταύτισης της Πατρίδας με τη Δημοκρατία- γιατί αυτό είναι το περιεχόμενο του Επιτάφιου Λόγου του Περικλή ο οποίος εκφωνήθηκε ακριβώς για να εμψυχώσει τους Αθηναίους στη μάχη με την ολιγαρχική Σπάρτη.
Δηλαδή, μέσω των νόμων διασφαλίζεται η ισότητα όλων στη Δικαιοσύνη και όσοι αναλαμβάνουν δημόσια αξιώματα δεν παρανομούν από σεβασμό προς τους νόμους και ιδιαίτερα εκείνους τους νόμους που, ενώ είναι άγραφοι, υπάρχουν από πάντοτε για να προστατεύουν όσους αδικούνται και η καταπάτησή τους συνεπάγεται για τους παραβάτες αιώνια καταισχύνη.
Οι 57 Γνωστοί Στρατιώτες τα ονόματα των οποίων είναι γραμμένα από το χέρι του Λαού απέναντι από τον Άγνωστο, δεν είναι μόνο ή κυρίως τα «τραγικά θύματα ενός δυστυχήματος».
Είναι ζώσες μαρτυρίες της κατάφωρης παραβίασης των γραπτών και των άγραφων νόμων που πρέπει να συνέχουν μια Δημοκρατική Πολιτεία.
Έγιναν, ακούσια φυσικά, σύμβολα της διαχρονικής αδιαφορίας της Εξουσίας για τη ζωή των «απλών ανθρώπων».
Όπως ασφαλώς είναι και οι νεκροί της Ηλείας, της Μάνδρας, του Ματιού και παλαιότερα της Ρικομέξ, του Σαμίνα και όλων των τραγικών δυστυχημάτων που όλους οφείλουμε να τους θυμόμαστε και να τους τιμούμε.
Με μία όμως κρίσιμη διαφορά:
Τα Τέμπη είναι ένα προαναγγελθέν έγκλημα και είναι και μια πρωτοφανής στα χρονικά και σε θηριωδία απόπειρα της Εξουσίας να συγκαλύψει τις ευθύνες της.
Που είναι αυταπόδεικτες, από τη διάλυση του ΟΣΕ μέχρι την...επίσημη διαβεβαίωση λίγες ημέρες πριν ότι «διασφαλίζουμε την ασφάλεια».
Από το γεγονός ότι την επομένη, αν δεν είχε συμβεί η τραγωδία, θα εγκαινιαζόταν μια ανύπαρκτη τηλεδιοίκηση.
Από την ανατριχιαστική «παράσταση» την επόμενη μέρα στον σταθμό όπου ο εργαζόμενος διέψευδε τον υπουργό και ο κομματικός εγκάθετος διέταζε «σιωπή».
Από το «προσκύνημα» των «επισήμων» και το μπάζωμα που δεν έχουν παγκόσμιο προηγούμενο αλλοίωσης τόπου δυστυχήματος.
Από τις...παραινέσεις της δικαστικής ηγεσίας στους γονείς να αναζητήσουν τη Δικαιοσύνη στην...προσευχή.
Από την πεισματώδη άρνηση της εκταφής που για να καμφθεί χρειάστηκε να διακινδυνεύσει η ζωή ενός γονιού που θρηνεί το παιδί του.
Όλα αυτά που δεν κρύφτηκαν γιατί δεν μπορούν να κρυφτούν έδωσαν στο τραγικό δυστύχημα τη διάσταση που κάθε δημοκρατικός πολίτης, όποιο κόμμα κι αν ψηφίζει, αντιλαμβάνεται:
Τη διάσταση της περιφρόνησης της Εξουσίας προς τους νόμους.
Τη διάσταση του εγκλήματος.
Και είναι αυτά που μετέτρεψαν ανεπιστρεπτί τους 57 νεκρούς των Τεμπών σε 57 Γνωστούς Στρατιώτες της Δημοκρατίας, δηλαδή της Πατρίδας, γιατί ο Άγνωστος Στρατιώτης αυτό μας λέει: ότι Πατρίδα και Δημοκρατία είναι Ένα.
Στην πραγματικότητα λοιπόν, πολύ μικρή σημασία έχει η «τροπολογία» της απαγόρευσης με τα πατριδοκάπηλα «επιχειρήματα» και με τη θρασύδειλη διαβεβαίωση ότι «δε θα σβήσουμε εμείς τα ονόματα, θα αφήσουμε να τα σβήσει ο χρόνος»...
Που αυτός ειδικά, δεν πρόκειται να τα σβήσει ποτέ.
Και η προσθήκη ότι «ο καθαρισμός θα ανατεθεί από το Υπουργείο Άμυνας σε ιδιώτες», έρχεται απλώς να επιβεβαιώσει αυτό που ήδη γνωρίζουμε, ότι ο «πατριωτισμός» της Εξουσίας έχει μόνο μια χρησιμότητα: το φαγοπότι των «δικών της παιδιών»-ακόμα κι όταν πρόκειται για τον Άγνωστο Στρατιώτη...
Σημασία μια εμάς, για τους «απλούς ανθρώπους», έχει μόνο αυτό που μας λέει από τα βάθη χιλιάδων χρόνων ο Περικλής:
Η απότομη προστακτική με την οποία ολοκληρώνει τον Επτάφιο και μας φέρνει πίσω στην προστακτική «ἴτε» του Αισχύλου- γιατί όλα σε αυτό τον τόπο είναι Ένα:
«Προχωρείτε, παιδιά των Ελλήνων» λέει ο Αισχύλος.
« Άπιτε», δηλαδή «αποχωρείτε», ολοκληρώνει τον Λόγο του ο Περικλής.
Δηλαδή, αφού ακούσατε γιατί η Δημοκρατία και η Πατρίδα είναι Ένα, αποχωρείστε και προετοιμαστείτε για τον Αγώνα που έρχεται.
