1925: Η πρώτη κινηματογραφική προβολή στη Βιάννο


Η πρώτη αναφορά για κινηματογραφική προβολή στην Άνω Βιάννο εμφανίζεται στην τοπική εφημερίδα «Βιαννίτικα Νέα» στις 28/2/1985.
Ο Ν. Θεοδοσάκης στο άρθρο του «Ο κινηματογράφος του χωριού» αναφέρει ότι ο χειροκίνητος κινηματογράφος ήρθε στην Άνω Βιάννο από το Ηράκλειο το 1925. Η προβολή της ταινίας «Η Χοντρομαριώ» έγινε στην αίθουσα του Δημοτικού Σχολείου και έξι εικοσάχρονοι χειροδύναμοι νεαροί γύριζαν με βάρδιες τη μανιβέλα απολαμβάνοντας δωρεάν την ταινία για τον κόπο τους. Στο διάλειμμα, καθώς η ταινία ήταν βωβή, υπήρχαν ταχυδακτυλουργικά δρώμενα για να διασκεδάσουν τους θεατές που αγχώνονταν με τη δραματική ταινία, η οποία περιλάμβανε το κρέμασμα και τον θάνατο της πρωταγωνίστριας σ’ έναν πλάτανο. Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του Θεοδοσάκη: «Ήταν μια χοντρή γυναίκα που την κρεμούν σ’ έναν πλάτανο. Αυτή, την ώρα που την κρεμούσαν, γούρλωσε τα μάτια της ωσάν το σφαγμένο μουσκάρι κι άμα την είδαν τα κοπέλια εχεστήκανε από το φόβο τους και παρακαλούσαν τις μανάδες τους να τα πάρουν να φύγουν. Το έργο συνεχίστηκε και τα παιδιά σταμάτησαν τα κλάματα».
Η ταινία γενικά τρόμαξε τους αμάθητους θεατές, οι οποίοι πίστεψαν το έργο ως αληθινό, με αποτέλεσμα οι γυναίκες του χωριού, που είχαν παρακολουθήσει την ταινία να την απορρίψουν: «Είδες, μπρέ γειτόνισσα, ετούτονα ‘λειπε δα από το χωριό να μας εφέρουνε τσι δαιμοναράδες που κρεμούσανε την ξένη γυναίκα στον α-πλάτανο[…]». Επίσης, ανησυχούσαν και για έναν ακόμα λόγο, «Αυτοί θα κάνουνε μάγια των αντρών μας να μη μας εθένε μπλιό, μόνο ν’ ανεμαζωχτείτε να πάμε να τσι πάρομε από πίσω να πηαίνουνε εκειά που τα’ έχουνε. Να φύγουνε να ξεμαγαρίσει το χωριό[...]». Έτσι, μετά από δυο μέρες προβολής χωρίς θεατές το συνεργείο έφυγε.
Η ρεαλιστική και ταυτόχρονα κωμική περιγραφή του Θεοδοσάκη δείχνει την προκατάληψη των γυναικών της Βιάννου, η οποία οδήγησε στην απόρριψη του συγκεκριμένου ψυχαγωγικού μέσου. Εδώ φαίνεται και η σημαντική θέση της Βιαννίτισας στην τοπική κοινωνία, η οποία θα παίξει καθοριστικό ρόλο στον πολιτισμό της Επαρχίας Βιάννου στις επόμενες μεταπολεμικές δεκαετίες.
Ο Αγησίλαος Κ. Αλιγιζάκης, είναι ιατρός ορθοπεδικός και πολιτισμολόγος