Έχουν περάσει 70 και περισσότερα χρόνια από τότε που έγραψε τα βιβλία της για παιδιά. Κι όμως, αυτά τα βιβλία εξακολουθούν να ενθουσιάζουν τους μικρούς αναγνώστες, με τη ζωντάνια τους, τις συναρπαστικές τους περιπέτειες, και τις γλαφυρές περιγραφές ιστορικών γεγονότων.
Ήταν όμως και το πρώτο θύμα της Εθνικής Αντίστασης.
“Η Πηνελόπη Δέλτα-έγραψε ο Γ. Κορωναίος στην εφημερίδα Ακρόπολις- πήρε τό δηλητήριο στίς 10 τό πρωι τής 27ης Απριλίου 1941, τήν στιγμή όπου υψωνόταν στήν Ακρόπολη η γερμανική σημαία μέ τόν αγκυλωτό σταυρό.
Αναζήτησαν τις κόρες της. Βρήκαν τήν Κα Ζάννα. Όταν τήν είδε, η μητέρα της τής είπε:
- Γιατί άφησες τήν δουλειά σου; Σέ χρειάζονται οι πληγωμένοι ...
Τόσο στους Βαλκανικούς πολέμους, όσο και στον Ελληνο-ιταλικό πόλεμο, η Πηνελόπη Δέλτα προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες, περιθάλποντας πρόσφυγες και τραυματίες. Η ίδια υπέφερε από παράλυση, που είχε αρχίσει από το 1925, και είχε γίνει ολική προς το τέλος της ζωής της. Ίσως η πάθησή της αυτή, σε συνδυασμό με το πλήγμα που της προκάλεσε η είσοδος των γερμανών στην Αθήνα, να την οδήγησαν στην απελπισία.
“Τις ημέρες τής Γερμανικής προελάσεως ανέφερε σε ομιλία της στό Ρέθυμνο,το 1962, Μαρία Τσιριμονάκη -στην Γαλλία, σφίγγοντας μέ τά τρεμάμενα δάκτυλα τού αριστερού χεριού τό μολύβι στό δεξί της χέρι, η Πηνελόπη Δέλτα χαράζει στό ημερολόγιό της:
« ... 300.000 αιχμάλωτοι σέ 5 μέρες ... Όλα τά φρούρια, τά οχυρά, κατακτημένα ή παραδομένα αμαχητί ... Καί τό Παρίσι στά χέρια τους ... Τό Μεσολόγγι, τό Αρκάδι, τά Ψαρά, τό Σούλι, τάφηκαν μέσα στ' ανατιναγμένα τους μπαρούτια ... Πώς νά καταλάβομε μείς τό ταπεινό γκρέμισμα μιάς Γαλλίας μέσα σ' ένα μήνα; Τό Παρίσι δέν άξιζε νά καή, νά γίνη στάχτη μακάρι γιά νά σωθή η τιμή τής Γαλλίας;»
Κι’ όταν ήλθε η σειρά τής Ελλάδας, δέν μπόρεσε ν' ανθέξη ... Η συνθηκολόγηση ήταν γι' αυτήν αφόρητος πόνος. Καί αυτο-δηλητηριάσθηκε τήν ημέρα όπου μπήκαν οι Γερμανοί στήν Αθήνα. Πέθανε στίς 2 Μαΐου τού 1941, εκείνη πού έγραφε:
«Στόν κόσμο, υπάρχουν πράγματα, ιδέες, αρχές, ιδανικά, πίστες πού βαραίνουν περισσότερο από τήν ζωή».
Εκείνη, τελείωσε τήν ζωή της μέ απόλυτη συνέπεια στίς αρχές της ... Δέν ξέρω, μά τήν σκέπτομαι ως τόν πρώτο νεκρό τής Ελληνικής Αντιστάσεως! ...
Η Πηνελόπη Δέλτα γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια. Εκεί έζησε τα παιδικά και νεανικά της χρόνια σ' ένα αρχοντικό οικογενειακό περιβάλλον, αυστηρά πατριαρχικό, με έντονες τις πατροπαράδοτες ελληνικές αρχές και συνήθειες. Με δασκάλους στο σπίτι, απέκτησε γενικές σχολικές γνώσεις και έμαθε ξένες γλώσσες και "ελληνικά" που τα αντιπάθησε, επειδή τα βιβλία ήταν γραμμένα στην καθαρεύουσα. Το 1895 παντρεύτηκε το Στέφανο Δέλτα, με το οποίον απέκτησε τρεις κόρες.
Το 1913, η οικογένεια Δέλτα επιστρέφει στην Αλεξάνδρεια και το 1916 εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Αθήνα, όπου ο πατέρας της Δέλτα, Εμμανουήλ Μπενάκης, είχε εκλεχθεί δήμαρχος. Ανέπτυξαν στενή φιλία με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, τον οποίο και προσκαλούσαν συχνά στην εξοχική τους οικία στην Κηφισιά. Το 1925, εκδίδεται "Η ζωή του Χριστού", ενώ την ίδια χρονιά εμφανίζονται τα πρώτα συμπτώματα της πολυομυελίτιδας, αρρώστιας που θα την ταλαιπωρήσει μέχρι το θάνατό της. Το 1929, ξεκίνησε τη συγγραφή της τριλογίας "Ρωμιοπούλες", η οποία τελείωσε το 1939. Το πρώτο βιβλίο, "Το Ξύπνημα", καλύπτει γεγονότα των ετών 1895-1907, η "Λάβρα" καλύπτει τα έτη 1907-1909 και το "Σούρουπο" τα έτη 1914-1920.
Εν τω μεταξύ, εκδόθηκαν άλλα τρία μυθιστορήματά της: ο "Τρελαντώνης" (1932), όπου περιγράφει τις περιπέτειες του αδερφού της, όταν όλα τα αδέρφια ήρθαν από την Αίγυπτο να περάσουν το καλοκαίρι με τη θεία τους (σε ένα σπίτι του Τσίλερ) στον Πειραιά, ο "Μάγκας" (1935), η ζωή στην Αλεξάνδρεια με τα μάτια του μικρού σκυλιού της οικογένειας, και τα "Μυστικά του Βάλτου" (1937), όπου η ιστορία εκτυλίσσεται γύρω από τη λίμνη των Γιαννιτσών κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα.
Το 1941, ο Φίλιππος Δραγούμης, εμπιστεύεται στη Δέλτα τα ημερολόγια και το αρχείο του αδερφού του, Ίωνα Δραγούμη,που υπήρξε ο μεγάλος ανεκπλήρωτος έρωτας της ζωής της. Παρ' όλο που η υγεία της είναι σε κακή κατάσταση και έχει γραμματέα στην οποία υπαγορεύει τα κείμενά της, κάθεται και γράφει άλλες περίπου 1.000 σελίδες για την ιστορία της με τον Ίωνα Δραγούμη. Το αφήγημα αυτό κόβεται απότομα στη μέση μιας φράσης. Μάλλον είναι η 27η Απριλίου του 1941,η μέρα που παίρνει δηλητήριο καθώς μπαίνουν οι Γερμανοί στην Αθήνα.
