30χλμ. Νότια του Ηρακλείου αρκετά κοντά στο ιερό σπήλαιο του Αρκαλοχωρίου συναντάμε το ανάκτορο του Γαλατά. Το ανάκτορο βρίσκεται πάνω στο βραχώδη λόφο της Γαλατιανής Κεφάλας, όπου έχει έκταση 70 στρεμμάτων και είναι στο κέντρο του μινωικού πολιτισμού.
Ο αρχαιολόγος Γιώργος Ρεθυμιωτάκης το έφερε στο προσκήνιο με την ανασκαφή να ξεκινά το 1992 και πρόκειται για ανακτορικό συγκρότημα με κεντρική αυλή και τέσσερις πτέρυγες. Η έκταση του ανακτόρου μαζί με τους αίθριους χώρους φτάνει τα 4 στρέμματα, πράγμα που το κατατάσσει τέταρτο σε μέγεθος στην Κρήτη και ίσο με το ανάκτορο της Ζάκρου. Η δημιουργία του συγκροτήματος ξεκίνησε με τα πρώτα κτήρια να κατασκευάζονται την Μεσομινωική περίοδο (1700-1650 π.Χ.), ενώ η ολοκλήρωση του υπολογίζεται λίγο αργότερα μεταξύ του 1650 – 1600 π.Χ.
Το ανάκτορο χαρακτηρίζεται από τους ιδιαιτέρους χώρους αποθήκευσης, παραγωγής τροφίμων και συμποσίων, ιερών τελετών, ενώ εντύπωση προκαλούν οι χώροι βιοτεχνικού χαρακτήρα που μάλλον φιλοξενούσαν μεταλλουργικές δραστηριότητες, ωστόσο περεταίρω έρευνες θα βοηθήσουν στην καλύτερη αναγνώριση των χώρων. Στην ανατολική πτέρυγα συναντάμε την η κεντρική επίσημη Αίθουσα των πεσσών, στο κέντρο της οποίας, εντοπίστηκε μεγάλη ορθογώνια κτιστή εστία που περιβάλλεται από τέσσερις πεσσούς. Η τελευταία αποτελεί μοναδικό δείγμα μινωικής εστίας και μάλιστα έχει οδηγήσει σε συσχετισμό της αίθουσας αυτής με την κεντρική αίθουσα των μυκηναϊκών ανακτόρων.
Το ανάκτορο του Γαλατά εγκαταλείφθηκε την εποχή της ακμής του νεοανακτορικού πολιτισμού (1600- 1650π.Χ.) κάτω από άγνωστες συνθήκες. Τα επόμενα χρόνια το κτήριο ερειπώθηκε, ενώ ακόμα και στους γύρω οικισμούς η κατοίκηση σιγά σιγά μειωνόταν.
Δυστυχώς, αρχαιολογικός χώρος του Γαλατά δεν είναι ακόμα επισκέψιμος.
