Το θαύμα της ανέγερσης του Μιχαήλ Αρχαγγέλου Άνω Βιάννου
17/09/2024
Αν διαβάσουμε σωστά μια φωτογραφία, μπορούμε, εκτός της ηλικίας της, να πληροφορηθούμε για πλήθος άλλων ιστορικών στοιχείων.
Στην κεντρική φωτογραφία, που μας παραχώρησε ευγενικά ο κ. Μανώλης Κουτεντάκης, κυρίαρχο στοιχείο είναι ο καθεδρικός ναός της Άνω Βιάννου, ο Μιχαήλ Αρχάγγελος, λίγο πριν την ολοκλήρωση των οικοδομικών εργασιών.
Πιο συγκεκριμένα οι απασχολούμενοι μάστορες και εργάτες, εργάζονται πυρετωδώς προκειμένου να ολοκληρώσουν το τελευταίο κομμάτι στο παζλ που είναι το καμπαναριό με τις τέσσερεις καμπάνες, όπως και τα τέσσερα ρολόγια, ένα σε κάθε πλευρά, αυτά που, όπως λέει και γνωστό λαϊκό άσμα, για πολλά χρόνια, μετρούσαν τους καημούς και τους αναστεναγμούς των Βιαννιτών.
Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός, ότι οι άνθρωποι κατάφερναν, με αρχέγονη τεχνολογική υποστήριξη, να φτιάχνουν τέτοια δύσκολα αριστουργήματα!
Βλέπουμε, λοιπόν, δίπλα στην ξύλινη σκάλα τον επιστάτη (ή αρχιεργολάβο) με το άσπρο πουκάμισο, ενώ μπροστά του βρίσκονται δύο ακόμη εργαζόμενοι κι ακόμη άλλοι δύο που, ως εναερίτες, εργάζονται ριψοκίνδυνα πάνω στο καλούπι. Αξίζει να αναφερθεί ότι, όλα τα υλικά (ξυλεία, σίδερα, πέτρες, μπετόν κ.α), μεταφέρονταν από τους εργαζόμενους από την εσωτερική δαιδαλώδη-πολυκλιμακωτή σκαλωσιά!
Υπενθυμίζουμε ότι η ανέγερση του ναού χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα (1905). Σημειώθηκε παύση των εργασιών την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων και συνεχίστηκε με τη λήξη τους για να εγκαινιαστεί ο περικαλλής ναός το έτος 1958.
Ας προσεγγίσουμε τώρα την ηλικία της φωτογραφίας. Ένα καθοριστικό στοιχείο είναι ο δρόμος προς τα λεγόμενα «Μέσα χωριά», που με τον πόλεμο του ’40 είχε σταματήσει πάνω από το Γυμνάσιο Βιάννου. Μπορούμε, συνεπώς, να υπολογίσουμε ότι η φωτογραφία λήφθηκε κάπου στο τέλος της δεκαετίας του ’40 (πιθανότατα 1947-48).
Υπάρχουν όμως κι άλλα στοιχεία που χρήζουν αναφοράς. Ένα από αυτά είναι η ζωντάνια και το ύψος του πλατάνου της πλατείας, που στις μέρες μας βρίσκεται στη χειρότερη φάση της ζωής του! Ας ελπίσουμε ότι δεν θα συμβεί το μοιραίο…
Εις το βουνό ψηλά εκεί είναι εκκλησιά ερημική…
Ένα δεύτερο σημείο αναφοράς είναι η γραφικότητα της Αγίας Κεράς που, δυστυχώς, απωλέσθη, χάριν της ανθρώπινης αμετροέπειας και της έλλειψης αισθητικής.
Στη συνοικία της Πλάκας, το κτήριο του Γυμνασίου ίσα που φαίνεται ενώ, τα δενδρύλλια που φύτεψαν τα γυμνασιόπαιδα, είναι ακόμα νεαρά πευκάκια!
Απουσιάζει ο ναός των Αγίων Αναργύρων που οικοδομήθηκε την δεκαετία του ’70 κι αυτό το γεγονός, όπως ήταν επόμενο, δρομολόγησε και την περαιτέρω οικιστική ανάπτυξη της γειτονιάς.
Ανατολικά φαίνεται ευδιάκριτα η οικία της οικογένειας του αείμνηστου Λευτέρη Μαστρογιωργάκη ενώ, στη βόρεια πλευρά, στο ιστορικό καφενείο της Αναστασίας Τριγωνάκη δεν έχει ακόμη ανεγερθεί ο όροφος.
Αίνιγμα αποτελεί η οικία που βρίσκεται δυτικά της κεντρικής εισόδου του ναού, αν και οι ιστορικές πηγές αναφέρουν ότι «απέναντι από τον παλαιό ναό-δίπλα στη γέφυρα- (οι παλιότεροι το θυμόμαστε να λειτουργεί και ως καφενείο-πρακτορείο) υπήρχε ο «Μεγάλος καφές» όπως τον έλεγαν οι Τούρκοι, δηλαδή το τούρκικο κέντρο, όπου εκεί, δεν πλησίαζαν ποτέ χριστιανοί» (Μαρίας Μαστρογιωργάκη «Μνήμες πάνω από τη Βιάννο»).
Από το ίδιο βιβλίο αντλήσαμε και την δεύτερη φωτογραφία που σας παραθέτουμε, που χρονολογείται το 1955 και φαίνεται το μπεντένι της γέφυρας (μετά την πλημμύρα του 1958 άλλαξε άρδην η εικόνα και δημιουργήθηκε η πλατεία). Ο πλάτανος όμως φτάνει στο ύψος του καμπαναριού!!!
Στεκόμαστε ιδιαίτερα στο ζήτημα του πλατάνου γιατί, όπως θα διαβάσατε στο σχετικό ρεπορτάζ, κάτι κακό προμηνύεται για το λεγόμενο "Πλατανάκι" κι αυτό θα είναι πολύ οδυνηρό!
