Οι ιστορικές ραπτομηχανές «Σίγγερ» που έγιναν αναπόσπαστο εργαλείο της Βιαννίτισσας κεντήστρας
Το 1850, ο Ισαάκ Σίγγερ εφηύρε την πρώτη ποδοκίνητη ραπτομηχανή με βελόνα που ανεβοκατέβαινε, μια ομολογουμένως μεγάλη εξέλιξη σε σχέση με τις υπάρχουσες ραπτομηχανές της εποχής εκείνης με κυκλική κίνηση.
Τρία χρόνια αργότερα, οι ραπτομηχανές Σίγγερ κατασκευάζονταν στη Νέα Υόρκη και μετά από δύο χρόνια, η εταιρεία γίνεται η πρώτη πολυεθνική στον κόσμο με έδρα το Παρίσι. Στα επόμενα 50 χρόνια, άνοιξαν εργοστάσια κατασκευής στη Βραζιλία, Σκωτία, Ρωσία, Αυστρία, στον Καναδά, στην Πρωσία, καθώς και σε πάρα πολλές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι υπεύθυνοι επί των πωλήσεων της Σίγγερ, ευφυώς σκεπτόμενοι, έδωσαν μεγάλο βάρος στη διαφήμιση και επεξεργάστηκαν ένα διαφημιστικό πρόγραμμα-μαμούθ, στο οποίο, εντελώς «αυθόρμητα» είχαν φωτογραφηθεί άνδρες και γυναίκες απ’ όλο σχεδόν τον πλανήτη, ενδεδυμένοι με τοπικές ενδυμασίες να κάθονται στη ραπτομηχανή, στην οποία (υποτίθεται) έραβαν τις ενδυμασίες αυτές. Η Σίγγερ είχε δημιουργήσει γύρω από το όνομά της έναν μύθο (ο οποίος υπάρχει μέχρι και σήμερα), ότι βασικός στόχος της είναι η μόρφωση και η ευημερία των ανθρώπων, ενώ στις διαφημιστικές της αφίσες υπήρχαν ακόμη και ιστορικά, αλλά και γεωγραφικά στοιχεία για τη χώρα που απευθύνονταν!
Μια εταιρεία με τέτοια δυναμική δεν θα μπορούσε να αγνοήσει την… περιοχή της Βιάννου, στην οποία αποκλειστικός και εξουσιοδοτημένος αντιπρόσωπος ήταν ο αξέχαστος Δημήτρης Παπαματθαιάκης ή Πάσας. Στα πλαίσια λοιπόν εφαρμογής της διαφημιστικής πολιτικής της Σίγγερ, ήρθε στην Άνω Βιάννο και μια ομορφούλα δασκάλα ραπτικής, η οποία, συνεπικουρούμενη από παλιές μοδίστρες της Βιάννου που επιστρατεύτηκαν με το αζημίωτο, παρείχε «δωρεάν» εκπαίδευση σε όσες γυναίκες το επιθυμούσαν. Και επισημειώνουμε το «δωρεάν», αφού και στην περίπτωση αυτή η παροιμία που λέει «τσάμπα τυρί έχει μονάχα στην ποντικοπαγίδα», είναι πέρα για πέρα αληθινή. Καμιά από τις εκπαιδευόμενες δε γλίτωσε το επαχθές κόστος της αγοράς της ραπτομηχανής, όσο κι αν ήταν χρησιμότατο εργαλείο προσπορισμού των προς το ζην.
Οι ιστορικές ραπτομηχανές «Σίγγερ» είναι αναπόσπαστο εργαλείο της Βιαννίτισσας κεντήστρας, και αντιπρόσωπος της επαρχίας Βιάννου ο αείμνηστος Δημήτρης Παπαματθαιάκης (Πάσας), που βρίσκεται στο κέντρο. Aπό αριστερά Χρυσούλα Περβολαράκη, Αγγελική Δαμουλάκη, Καπετανάκη, Μαρία Λουλάκη, η δασκάλα, Ελένη Τσαγκαράκη, Ελπίδα Κουτρουμπάκη, και Γιαννούλα Κόμη. Στις ραπτομηχανές οι Βικτωρία Λουλάκη, Ισμήνη Βιδάκη και Ελευθερία Ηγουμενίδου.
Ωστόσο, αν οι ραπτομηχανές και η δωρεάν εκπαίδευση ήταν δέλεαρ για τις γυναίκες, η δασκάλα ήταν για τους άνδρες σκέτη πρόκληση!
Ανάμεσα στους άνδρες που τη λιγουρεύονταν ήταν και μια ξεχωριστή φυσιογνωμία, ο Γιώργος Κόμης, μια φύσει καλλιτεχνική φυσιογνωμία με βαθιά πνευματική καλλιέργεια. Γόνος του περίφημου Εμμανουήλ Κόμη, του επονομαζόμενου και «Ζωγράφου», ο Γιώργης Κόμης έχει πολλά χαρακτηριστικά, άξια αναφοράς. Η καλλιτεχνική αυτή φλέβα κληροδοτήθηκε αρκούντως στα παιδιά του, τα οποία είναι προικισμένα με σπάνια καλλιτεχνικά υλικά…
Ο Γιώργης Κόμης λοιπόν, καίτοι υπερεβδομηκοντούτις, δεν έκρυβε το θαυμασμό του προς την δασκάλα, η οποία, προφανώς κολακευόταν από τα περίσσια ποιητικά παινέματα του Γιωργή, τα οποία και επιζητούσε!
Με τα παλιά μου σύνεργα
έρχομαι μαθητής σου,
θέλω να μάθω να κεντώ
κι εγώ στη μηχανή σου
Έχει κι η γρα μου μηχανή,
μ’ απ’ τα πολλά ραψίδια
εγίνηκε ασούσουμη
κι είναι για τα σκουπίδια
Στην εδική σου υπόσχομαι
πως θα τα μάθω όλα
κι ας πάρω απολυτήριο
στα πεύκα τ’ Άη Νικόλα!
Πρώτη δουλειά του μαθητή
δώστου να ξεμπερδέψει,
τσι δυο κουβάρες που κρατείς
στου στήθου σου το μπέτη
Μ’ αδίκως πασαλείφομαι
και τρέχει μου το σάλι
φεύγεις και μένουν χάσκοντες
εγώ, ο υιός κι οι άλλοι!
Μα εγώ δεν κλαίω για το γιο
γιατί ’χει κουρουπάρι
πενήντα, εξήντα γύρω του
στη μέση αυτός κριγιάρι
Για μένα είν’ το ξεγίβεντο
και το μεγάλο χάλι
εκακοπόδοκιε η γρα
και δε συβάζω άλλη!
Ο αξεπέραστος Γιώργης Κόμης
Φωτογραφικό αρχείο Μανώλη Σπανάκη:
Εξέχουσες Βιαννίτισσες διδάσκονται περί των προτερημάτων των πρωτοεμφανιζόμενων στην Ελλάδα μηχανών Σίγγερ. Αριστερά η δασκάλα, που «κέντρισε» το ενδιαφέρον, αλλά και το ποιητικό ταλέντο του Γιώργη Κόμη.
