Νομίζω πως είναι συνεχώς μπροστά μας. Όχι μόνο επειδή αναγκαστικά διερχόμαστε από δίπλα του, είτε πηγαίνοντας προς Κερατόκαμπο είτε κοιτάζοντας προς το νοτιά, ο Άη Γιώργης είναι στο κάδρο.
Ίσως επειδή είναι το ξωκκλήσι της οικογένειας των Σπανάκηδων, Ίσως και γιατί γίναμε παιδόθεν φιλαράκια, ο Άη Γιώργης, είναι το ξωκκλήσι της καρδιάς μου. Στο αναλόγιό του βρέθηκα πολλές φορές ως ψάλτης, είτε στη χάρη του, αλλά το πιο συχνά στις κρύφιες λειτουργιές παρέα με τον μέντορά μου στην ψαλτική, τον μοναδικό-αοίδιμο παπά Αλέκο Γρυλιωνάκη! Σ' αυτό το ίδιο αναλόγιο που παλιότερα έψελναν ο γλυκοκέλαδος Σπανογιώργης κι ο Βιαννίτης Στέντορας, Παντελής Σπανάκης!!! Μα βέβαια στον Άη Γιώργη τον Πλατανίτη αναφέρομαι που στον περιβάλλοντα χώρο του έχουν ταφεί οι προπαππούδες μου. Στα μικράτα μα και στην εφηβεία μου είχαμε και καλημέρες και χαιρετούρες και καληνύχτες... Μετά ψιλό... χαθήκαμε αλλά πάντα παραμένουμε ειλικρινείς και ανιδιοτελείς φίλοι. Δεν μου ζητά παράλογα πράγματα αλλά ούτε κι εγώ τον παραβαρώ. Καθαρή κι ανόθευτη σχέση.
Σταμάτησα χθες στο ιστορικό-γραφικό ξωκλήσι και συνομίλησα με τις αναμνήσεις μου...
Ο Άη Γιώργης λέγεται «Πλατανίτης», γιατί η ευρύτερη περιοχή φιλοξενεί αρκετά πλατάνια. Άλλωστε τα παρακείμενα «Τσιγγούνια», είναι μέρος της Βιαννίτικης Γης Χαναάν. Αναφέρομαι στην περιοχή με τα εξαίσια περιβόλια των Σπανήδων, της Κασάπαινας και τόσων άλλων κοιμηθέντων Βιαννιτών.
Στην προ γεωτρήσεων εποχή, υπήρχαν πλήθος αρτεσιανές πηγές, ενώ κάτωθεν της εκκλησίας βρίσκεται η πηγή και η περίφημη στέρνα του Σπανομιχελή με την εξαίσια συκιά και τα πεντανόστιμα σύκα της. Το ξωκκλήσι όμως δώρισε στην ευρύτερη περιοχή την ονομασία «Αϊγιωργίτικα»!!!
Για την ιστορία θα αναφέρω ότι ο ναός είναι μικρός- καμαροσκέπαστος και μονόχωρος που το εσωτερικό του κοσμείται με τοιχογραφίες του Ιωάννη Μουσούρου που χρονολογούνται στις αρχές του 15ου αιώνα (υπάρχει χρονολογία 1401). Ο ναός οικοδομήθηκε με δαπάνες του Γεωργίου Νταμορώ.
Οι τοιχογραφίες περιλαμβάνουν θέματα από τον κύκλο των Παθών, έναν εκτεταμένο κύκλο με εννέα σκηνές από τη Γέννηση και τον κύκλο των Πρωτόπλαστων.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν στο δυτικό τμήμα της καμάρας, στη βόρεια πλευρά οι παραστάσεις της Παναγίας Βρεφοκρατούσας και στη νότια πλευρά η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού και η Ρίζα Ιεσσαί (δηλαδή το γενεαλογικό δέντρο του Χριστού).
Σύμφωνα με την ιστόρηση του αειμνήστου δασκάλου μου Εμμ. Καδιανάκη, σημαντικού ιστορικού ρέκτη, «οι παραστάσεις αυτές έχουν ένα ιδιαίτερο συμβολισμό και φαίνεται ότι ο κτήτορας ήθελε να εκφράσει την αντιλατινική του στάση μέσα στην Ενετοκρατούμενη τότε Κρήτη»...
Με αφορμή αυτή τη αναφορά θέλω να εκφράσω τη βαθιά μου ανησυχία, καθώς οι εξαιρετικές τοιχογραφίες κινδυνεύουν από την υγρασία. Περισσότερο όμως κινδυνεύουν από την αδιαφορία μας και κυρίως την αρτηριοσκλήρωση της αρμόδιας Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων που κάνει την τρίχα τριχιά προκειμένου να εγκρίνει τις όποιες εργασίες. Ίσως φταίμε κι όλοι εμείς, οι Βιαννίτες που, ως συνήθως, μένουμε βουβοί, άβουλοι και μοιραίοι... αρκούμενοι σε υποκριτικές λατρευτικές φιέστες...
