Μην τιμωρείτε τους ήρωες...
Η μεγαλύτερη τιμωρία για έναν νεκρό είναι η λήθη
Η τιμωρία αυτή φαντάζει ακόμη μεγαλύτερη, όταν αυτός ο νεκρός είναι ήρωας.
Τα γεγονότα της 6ης Αυγούστου, ανήμερα του Αφέντη Χριστού του 1944 είναι γνωστά από άκρη σε άκρη στο Νομό Ηρακλείου. Ο Γερμανικός λόχος της φρουράς του αεροδρομίου Καστελλίου κύκλωσε την Έμπαρο, και τα χωριά της Ξενιακό, Μηλιαράδω, Θωμαδιανό και Κατωφύγι, με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι απολύτως αδύνατη η διαφυγή των κατοίκων τους. Πρώτος νεκρός, από τα όπλα των Γερμανών πέφτει ο Αντώνης Σταματάκης, πρόεδρος της κοινότητας Εμπάρου. Ακολουθεί ο Μανώλης Γεωργίου Μαρκογιανάκης από το χωριό Μηλιαράδω.
Οι Γερμανοί συλλαμβάνουν 35 κατοίκους από τα χωριά ,που βρίσκονται υπό τον κλοιό τους και επιλέγουν οκτώ από αυτούς, τους οποίους οδηγούν έξω από την εκκλησία της Αγίας Τριάδος, τρομοκρατώντας τους κατοίκους ότι θα τους εκτελέσουν. Τελικά, οι γερμανοί στρατιώτες δεν εκτελούν κανέναν προς το παρόν και οδηγούν τους 35 συλληφθέντες σε περιφραγμένο χώρο στο χωριό Αρχάγγελος. Κάποια στιγμή οι Γερμανοί επιλέγουν δέκα άτομα (Μιλτιάδης Σηφάκης, Γεώργιος Ψιλάκης, Γεώργιος Σταματάκης, Ροδάμανθυς Κονδυλάκης, Ιωάννης Πλαγιωτάκης, Μιχάλης Τσιριγωτάκης, Εμμανουήλ Μηλιαράς, Γιάννης Μαυροκουκουλάκης, Σταύρος Σταυρουλάκης και Ενωμοτάρχης Τρουλινός) και τα οδηγούν στις φυλακές Ηρακλείου. Οι υπόλοιποι 25 αφήνονται ελεύθεροι.
Για τους δέκα συλληφθέντες ακολουθούν τις επόμενες ημέρες βάναυσες ανακρίσεις. Τελικά, από τους δέκα, οι Γερμανοί επιλέγουν έξι, τους Μιλτιάδη Σηφάκη, Γεώργιο Ψιλάκη, Γεώργιο Σταματάκη, Ροδάμανθυ Κονδυλάκη, Μιχάλη Τσιριγωτάκη και Ενωμοτάρχη Τρουλλινό και τους στέλνουν στις φυλακές Αγυιάς. Οι άλλοι τέσσερις αφήνονται ελεύθεροι. Στις φυλακές της Αγυιάς εκτελούνται οι τρεις πρώτοι και οι άλλοι τρεις ελευθερώνονται.
Ένας απο τους νεκρούς της κύκλωσης της Εμπάρου είναι και ο Γιάννης Ανυφαντάκης από το χωριό Αβρακόντε Λασιθίου, ο οποίος διατηρούσε μετόχι στην περιοχή. Επιχείρησε να σπάσει τον κλοιό και να διαφύγει. Ωστόσο, οι Γερμανοί τον αντιλήφθησαν και τον πυροβόλησαν. Τελικά, ο Γιάννης Ανυφαντάκης επέζησε και όταν απομακρύνθηκαν οι Γερμανοί , μεταφέρθηκε από κατοίκους της περιοχής στο νοσοκομείο «Πανάνειο» , όπου απεβίωσε τρεις ημέρες μετά από σηψαιμία.
Τα ανωτέρω τραγικά γεγονότα στιγμάτισαν την περιοχή και είναι εξαιρετική η πρωτοβουλία της πολιτείας να κατασκευάσει μνημείο στην μνήμη των πεσόντων. Μάλιστα, θα έλεγε κανείς , ότι η πολιτεία άργησε να τιμήσει τους νεκρούς της.. Όμως όπως λέει και ο λαός μας «κάλλιο αργά , παρά ποτέ...». Ωστόσο, στην εξαιρετική πρωτοβουλία των τοπικών παραγόντων υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά». Παρά το γεγονός ότι το μνημείο της Εμπάρου στέκει εδώ και λίγο καιρό επιβλητικό έχει μία σοβαρή αστοχία... Λείπουν από το μνημείο τα ονόματα των πεσόντων... Ονόματα που είναι γνωστά από τις καταγραφές , που έγιναν για το γεγονός. Οι έξι της Εμπάρου δεν υπήρξαν άγνωστοι , θύματα ενός βάναυσου πολέμου. Έχουν όνομα , επίθετο, άφησαν απογόνους και μεγάλη θλίψη και καημό για τον τόσο πρόωρο και άδικο θάνατο τους. Οι έξι της Εμπάρου είναι ο Αντώνης Σταματάκης, ο Μανώλης Μαρκογιανάκης, ο Μιλτιάδης Σηφάκης, ο
Γεώργιος Ψιλάκης, ο Γεώργιος Σταματάκης και Γιάννης Ανυφαντάκης.
Ελπίζω έστω και τώρα οι υπεύθυνοι της κατασκευής του μνημείου να διορθώσουν αυτή τη μεγάλη αστοχία.
Μην τιμωρείται τους νεκρούς οδηγώντας τους στη λήθη. Μην τιμωρείτε τους ήρωες...
*Λέανδρος Τζανάκης – Απόγονος (δισέγγονος) Μιλτιάδη Σηφάκη