Μακαρονόπιτα… πτωχή πλην τιμία!
της Χριστίνας Μαστρογιωργάκη
Η μακαρονόπιτα είναι μια εύκολη και γρήγορη στην παρασκευή της πίτα, που όχι μόνο μπορεί να αποτελέσει συμπλήρωμα στο μενού ενός πρωινού ή ενός κυρίως γεύματος αλλά μπορεί να γίνει το συνοδευτικό ενός κυρίως πιάτου
Η μακαρονόπιτα είναι ίσως η μοναδική βορειοελλαδίτικη πίτα που στην Κρήτη δεν κατάφερε να κάνει… καριέρα.
Γενιές και γενιές μεγαλώσαμε στο νησί χωρίς να γνωρίζουμε την ύπαρξή της και, πρέπει να ομολογήσω πως κι εγώ, την έμαθα σε ώριμη ηλικία, από το στόμα του Αιτωλοακαρνάνα φίλου μου, του Κώστα, όταν αναφερόταν σε αυτήν, καθώς αναπολούσε τις πίτες της μάνας του.
Παρά τις περιγραφές του Κώστα, δεν με προκαλούσε καθόλου η σκέψη να ασχοληθώ με βραστά σε νερό μακαρόνια, τυλιγμένα σε φύλλο. Έτσι φανταζόμουνα την μακαρονόπιτα.
Μέχρι που, ψάξιμο στο ψάξιμο, πείραμα στο πείραμα, βρέθηκε, θαρρώ, το μυστικό που συντελούσε στην εξιδανίκευση της πίτας που έτρωγε από τη μάνα του ο φίλος μου, μιας φαινομενικά φτωχής σε υλικά συνταγής.
Ναι, κυρίαρχο υλικό είναι τα χοντρά (συχνά και τρυπητά μακαρόνια), ναι, το φύλλο της πρέπει να ’ναι μαστορικά φτιαγμένο (λεπτό κι τραγανό), ναι, καλό είναι, να μυρίζει λίγο και ζωικό βούτυρο, αλλά το «κουμπί» της υπόθεσης αποδείχτηκε πως είναι η ποιότητα και η ποσότητα του τυριού που αρτύζει τα μακαρόνια.
Τυρί καλό λοιπόν, και τόσο πολύ σε ποσότητα ώστε να μην σου δίνει την εντύπωση πως τρως σκέτα (ή ελαφρώς τυρομένα) μακαρόνια τυλιχτά σε φύλλο, αλλά μια τυρόπιτα που περιέχει μακαρόνια, σχεδόν όπως όλες εκείνες οι τυρόπιτες που για το κράτημα των υγρών τους περιλαμβάνουν, ρύζι ή σιμιγδάλι ή γλυκό τραχανά.
Με λίγα λόγια σα να λέμε πως όλα αυτά τα παραπάνω υλικά για το κράτημα των υγρών, τα αντικαθιστούμε με μακαρόνια.
Τελικά φάνηκε πως η μακαρονόπιτα είναι μια εύκολη και γρήγορη στην παρασκευή της πίτα, που όχι μόνο μπορεί να αποτελέσει συμπλήρωμα στο μενού ενός πρωινού ή ενός κυρίως γεύματος αλλά μπορεί να γίνει το συνοδευτικό ενός κυρίως πιάτου (από κρέας ή λαχανικά) στη θέση που συνήθως μπαίνουν πατάτες, ρύζι ή κάποια ζυμαρικά.
ΥΛΙΚΑ ( για ένα ταψί 30Χ40)
α) Για το φύλλο
- 1/2 μεγάλου ποτηριού νερό χλιαρό
- 2 κουταλιές λάδι
- 1 κουταλιά ξύδι
- 1 σφηνάκι ρακή ή τσίπουρο
- Λίγο αλάτι
- 300 γρ. περίπου αλεύρι Γ.Ο.Χ. (και λίγο ακόμη για το άνοιγμα των φύλλων)
- 250 γρ. (μισό πακέτο) μακαρόνια τρυπητά (ή πένες ή το λεπτό τρυπητό το 5άρι)
- 1 και 1/2 ποτήρια λάδι
- 400 γρ. τυρί φέτα τριμμένη
- 400 γρ. γιαούρτι στραγγιστό
- 200 γρ. τριμμένο σκληρό τυρί (γραβιέρα, κεφαλοτύρι κ.α.)
- 4 αυγά
- Λίγο πιπέρι (κατά προτίμηση φρεσκοτριμμένο)
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Ξεκινάμε κάνοντας το ζυμάρι.
Βάζουμε σ’ ένα σκεύος τα υγρά υλικά (νερό, λάδι, ξύδι, ρακή) και το αλάτι. Ανακατεύουμε καλά και προσθέτουμε το αλεύρι.
Ζυμώνουμε μερικά λεπτά.
Βάζουμε τη ζύμη σε ένα μπολ, τη σκεπάζουμε με λίγο αλεύρι και την αφήνουμε να «ξεκουραστεί».
Βάζουμε νερό να βράζει και το αλατίζουμε.
Προσθέτουμε τα μακαρόνια και τα αποσύρουμε από την εστία όταν μαλακώσουν (όπως όταν κάνουμε παστίτσιο).
Τα σουρώνουμε σ’ ένα τρυπητό και τα επαναφέρουμε στην κατσαρόλα ρίχνοντας τους το 1/2 του ποτηριού ελαιόλαδο.
Τα αφήνουμε να κρυώσουν.
Όσο τα μακαρόνια κρυώνουν ετοιμάζουμε το μείγμα των τυριών.
Θρυμματίζουμε τη φέτα, της προσθέτουμε το γιαούρτι και ανακατεύουμε.
Προσθέτουμε το τριμμένο τυρί και τ’ αυγά, που τα έχουμε χτυπήσει καλά.
Τέλος προσθέτουμε το πιπέρι και ανακατεύουμε.
Ενώνουμε τα υλικά της γέμισης (ζυμαρικά- τυριά) και ανακατεύουμε καλά.
ΣΥΝΘΕΣΗ ΠΙΤΑΣ
Ανάβουμε τον φούρνο στους 175 βαθμούς.
Λαδώνουμε καλά το ταψί.
Ανοίγουμε το ζυμάρι σε πολύ λεπτό φύλλο.
Τοποθετούμε την πρώτη στρώση φύλλου, η οποία, θα καλύπτει και τα πλάγια του ταψιού.
Λαδώνουμε το φύλλο πολύ καλά.
Βάζουμε δυο ακόμη στρώσεις φύλλου με μπόλικο λάδι ανάμεσά τους (το ένα ποτήρι λάδι θα χρησιμοποιηθεί όλο για το λάδωμα των φύλλων).
Λαδώνουμε καλά και το τρίτο φύλλο, πάνω στο οποίο θα μπει η γέμιση, και απλώνουμε τη γέμιση ισόπαχα.
Βάζουμε την πρώτη στρώση φύλλου πάνω στη γέμιση, τη λαδώνουμε καλά και στρέφουμε προς τα μέσα τα τμήματα των φύλλων που καλύπτουν τα πλάγια του ταψιού.
Βάζουμε δυο ακόμη στρώσεις φύλλων, λαδώνοντάς τα πολύ.
Χαράσσουμε με προσοχή την επιφάνεια του φύλλου, ραντίζουμε με λίγο νερό και τοποθετούμε το ταψί στη πιο χαμηλή σχάρα του φούρνου.
Σε 15-20 λεπτά, βγάζουμε το ταψί και χαράσσουμε κανονικά την πίτα μέχρι τον πάτο και πάνω στα σημάδια του αρχικού χαράγματος.
Συνεχίζουμε το ψήσιμο μέχρι η πίτα μας να ροδίσει καλά.
Αν στη διάρκεια του ψησίματος, διαπιστώσουμε πως, τα φύλλα του πάτου έχουν ψηθεί πολύ, ανεβάζουμε το ταψί σε πιο ψηλή σκάλα.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1) Είμαι βέβαιη πως η πίτα που έφτιαχνε η μητέρα του φίλου μου στην Αιτωλοακαρνανία, γινόταν μ’ εκείνα τα καταπληκτικής νοστιμιάς ζωικά βούτυρα της περιοχής τους. Εμείς όμως εδώ στην Κρήτη, καθώς διαθέτουμε εξαιρετικής ποιότητας ελαιόλαδο, οφείλουμε να το τιμήσουμε. Αν πάντως, εσείς επιθυμείτε μια… νότα ζωικού βουτύρου δεν έχετε παρά να αντικαταστήσετε λίγο ελαιόλαδο με αυτό
2) Τόλμησα κάποια φορά να αντικαταστήσω το γιαούρτι και τη φέτα με σπιτικό ξύγαλο (ξυνόγαλο). Πρόσθεσα όμως κανονικά το σκληρό τυρί και τα αυγά. Με αυτά τα υλικά η πίτα γίνεται εξίσου νόστιμη, με ίσως λίγο πιο «βαριά» μυρουδιά
3) Έχουμε και παλιότερα πει σε ειδικό αφιέρωμα για τα μυστικά των πιτών (δείτε εδώ) πως, για να γίνουν αφράτες και τραγανές χρειάζονται μπόλικο λάδι.
Το μυστικό είναι να ακολουθείται αυτή η αρχή αλλά όταν η πίτα ψηθεί (ή λίγα λεπτά πριν) να γέρνουμε το ταψί μας στο νεροχύτη και να ρίχνουμε όλο το λάδι που δεν απορροφήθηκε κατά το ψήσιμο.
***Επιτρέπεται η αναδημοσίευση μονάχα τμήματος του παρόντος και μόνο εφόσον αναφερθεί μέσα στο κείμενο η δημιουργός και το site με ενεργό σύνδεσμο που θα ανακατευθύνει τον αναγνώστη