Η προσφυγή στις παλιές φωτογραφίες!


Σπουδαίο το μάθημα του αείμνηστου δασκάλου Αλέξανδρου Δουραχαλή. Σπουδαία όμως και τα διδάγματα της φωτογραφίας, όχι μόνο γιατί από τα πρόσωπα των παιδιών «αρμέγουμε το φως της οικουμένης», αλλά και γιατί, εν προκειμένω, η φωτογραφία είναι το απόλυτο αίτιο της αναφοράς μας
Έβαλα μπροστά μου τη φωτογραφία που σας παραθέτω και αυθόρμητα ανακλήθηκε στη μνήμη μου το πολύ ωραίο ποίημα ενός σπουδαίου της ποίησης, εραστή της Φωτογραφίας, του Κλείτου Κύρου, ο οποίος, το μακρινό 1963 έγραψε στις «Παραινέσεις» του τα ακόλουθα:
«Τώρα πια δεν ενδείκνυται η προσφυγή στις παλιές φωτογραφίες.
Η ζωή έχει τόσες μεταπτώσεις.
Μην εισχωρείτε στην εποχή των ερώτων.
Στα βίαια καλοκαίρια μην υποκύπτετε.
Στη σαγήνη των παλαιών φωνών.
Η κυτταρίνη διατηρεί χαμόγελα και στάσεις.
Στο λυκαυγές του βίου μορφές ασάλευτες
Που σας κοιτούν νοσταλγικά
Στιγμές αυτάρκειας που έχουν πια λησμονηθεί Πρόσωπα που φτερούγισαν από κοντά σας
Η κυτταρίνη αποκαλύπτει την απάτη
Του χρόνου μεγεθύνοντας τον άλλο χρόνο
Που παραμένει ακέραιος
Χωρίς τα ελάχιστα σημεία χαλασμού
Γι’ αυτό μην ξεσκαλίζετε
Παλιές φωτογραφίες μην αποτολμάτε καμία σύγκριση που θ’ αποβεί σε βάρος σας
Μη διαβάζετε αφιερώσεις αιωνίας φιλίας ή αγάπης Μην βλέπετε γνωστούς σας καλοβαλμένους κι αρυτίδωτους λες και θα ξεκινήσουνε για το μεγάλο γλέντι. Αποφεύγετε κάθε σας περιπλάνηση σε φωτογραφίες παλιές
Μην ταράζετε τη μακάρια γαλήνη τους
Είναι σοφές και ξέρουν να εκδικούνται...
(Από τη συλλογή «Κλειδάριθμοι»
Ακριβώς, αυτή η σοφία των φωτογραφιών είναι που μας διδάσκει… Το επαναλαμβάνουμε: Σπουδαίο το μάθημα του αείμνηστου δάσκαλου Αλέξανδρου Δουραχαλή, αλλά άλλο τόσο σπουδαία είναι και τα διδάγματα της φωτογραφίας! Όχι μόνο γιατί από τα πρόσωπα των παιδιών «αρμέγουμε το φως της οικουμένης», αλλά και γιατί, εν προκειμένω, η φωτογραφία είναι το απόλυτο αίτιο της αναφοράς μας.
Φωτογράφος είναι ο αείμνηστος Χρήστος Χουδετσανάκης.
Σχολική χρονιά 1981-82 και ο σπουδαίος αυτός παιδαγωγός βρέθηκε να διδάσκει στο Δημοτικό Σχολείο της γενέτειράς του, στην Άνω Βιάννο. Στις ίδιες εκείνες αίθουσες, που και ο ίδιος έμαθε τα πρώτα γράμματα! Η υγρασία στους τοίχους της αίθουσας, είναι αψευδής μάρτυρας των άθλιων κτηριακών υποδομών. Τα ανύπαρκτα ή επουσιώδη διδακτικά εργαλεία τα υποκαθιστούσε το διδασκαλικό μεράκι του αξέχαστου Αλέκου, αρετές που ήταν στο DNA του- κληρονομική προίκα, από μια εξίσου σπουδαία παιδαγωγό, την αλησμόνητη μητέρα του, Μαρία Ραπτάκη-Παπαδημητράκη, γνωστότερη ως «Μαρία της Σταυρωτής». Είναι οι τάξεις Ε’ και ΣΤ’ Πιθανότατα να είναι και η πρώτη φουρνιά μαθητών που βίωσαν την κατάργηση της σχολικής ποδιάς!
Διακρίνονται από αριστερά τα αγόρια: Μανώλης Δ. Καρτσάκης, Γιώργος Εμμ. Αγαπάκης (της Ξανθής), Γιώργος Κοκοτάκης, Μανώλης Θεοδωράκης, Δημήτρης Ζαϊμάκης, Μπάμπης Κοντονασάκης, Κωστής Θεοδωράκης, Μανώλης Παπδογιάννης, Κωστής Αδάμ. Γαλανάκης, Γιώργος Παπαμαστοράκης, Νίκος Μεταξάκης, Μανώλης Μιχελογιαννάκης, Αλέξανδρος Γρυλιωνάκης, Εθύμης Τσακούμης, Γιώργος Στ. Περβολαράκης, Αντώνης Αγ. Στρατάκης, Μανώλης Κ. Πετράκης Γιάννης Αθουσάκης, Νίκος Γουρνιεζάκης. Τα κορίτσια δεξιά Μαρία Χ. Παπαδομαρκάκης, Γαλάτεια Ι. Δασκαλάκη, Ελένη Γ. Μπριντάκη, Σοφία Εμμ. Ραπτάκη, Ελένη Γ. Λασιθιωτάκη, Ειρήνη Μιχ. Γουρνιεζάκη, Μαρίνα Κ. Λουλάκη, Μαρία Ν. Ραπτάκη, Μαρίνα. Χ. Ραπτάκη, Πόπη Γ. Γουρνιεζάκη, Ξανθούλα Κοντονασάκη, Μαρία Ι. Μιχελάκη, Μαρία Ι. Φραγκάκη, και πίσω ο δάσκαλος Αλέξανδρος Δουραχαλής, Γιώργος Χ. Ζερβουδάκης, Κωστής Ν. Πετράκης, Μιχάλης Εμμ. Κονσολάκης.
Και μια αξιοσημείωτη λεπτομέρεια: Στις τελευταίες σειρές των αγοριών, κάποια παιδιά κρατούν ψηλά τη σχολική εφημερίδα που εξέδιδαν τότε με την παρότρυνση και καθοδήγηση του χαρισματικού δασκάλου τους.
Η φωτογραφία προέρχεται από Φωτογραφικό Αρχείο του Μανώλη Σπανάκη.