Επιδεικνύοντας Ψυχική Ανθεκτικότητα στην Πανδημία


Το τελευταίο διάστημα η επιστημονική κοινότητα έχει στρέψει το ενδιαφέρον της στην έννοια της Ψυχικής Ανθεκτικότητας, δηλαδή της ικανότητας ενός ατόμου/συστήματος να ξεπερνά τις δυσκολίες και να αντεπεξέρχεται με επιτυχία παρά τις δυσχέρειες που αντιμετωπίζει.
Πρόκειται για μια ψυχολογική θεωρία η οποία έχει απασχολήσει τους ερευνητές της εδώ και δεκαετίες, όμως, πλέον, η μελέτη της φαντάζει πιο αναγκαία από ποτέ. Η δύσκολη συνθήκη είναι μπροστά μας και καλούμαστε να την ξεπεράσουμε. Είτε ως κοινωνία, ως σύστημα είτε ως μεμονωμένα άτομα ή οικογένειες, θα πρέπει να βρούμε άμυνες. Η έρευνα αποδεικνύει πως οι σταθερές και υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, το χιούμορ, οι ρεαλιστικοί στόχοι και η ικανότητα να αντιλαμβανόμαστε και να αρπάζουμε τις ευκαιρίες είναι καθοριστικά στοιχεία που εξασφαλίζουν την επίδειξη της Ψυχικής Ανθεκτικότητας. Φυσικά, θα πρέπει να γίνει σαφές ότι δεν αναφέρεται κανείς σε υπερανθρώπους που αναγεννιούνται μέσα από τις στάχτες τους, αλλά σε απλούς συνανθρώπους μας οι οποίοι μπορούν να βιώσουν την «καθημερινή μαγεία» της ζωής, όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει η Masten.
Η συνθήκη δεν είναι η καλύτερη δυνατή για κανέναν. Τα προβλήματα που συνεπάγεται η πανδημία είναι δίπλα μας και στέκονται τρανά και δυσεπίλυτα. Μπορούμε, όμως, να διατηρήσουμε τις αξίες μας, να προσπαθήσουμε, να επενδύσουμε σε συγκεκριμένους τομείς, να βρούμε διεξόδους και να κρατήσουμε στενή επαφή με τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις δύνανται να δημιουργήσουν ένα υποστηρικτικό δίκτυο που θα αντισταθμίσει τις δύσκολες καταστάσεις μας. Ας φανταστούμε τον άνθρωπο ως ένα πελώριο δέντρο. Υπάρχουν ρίζες (ιδιοσυγκρασία, προσωπικά χαρακτηριστικά), κορμός (οικογένεια), κλαδιά (κοινότητα, γειτονιά, σχολείο) αλλά και οι περιβαλλοντικές συνθήκες (κοινωνικό-οικονομική κατάσταση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κ.λπ.). Μπορεί οι συνθήκες να μην είναι οι βέλτιστες, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι το δέντρο θα μαραθεί.
*Η Βασιλική Μπερτσιά είναι εκπαιδευτικός