Η φημισμένη παραλία της Ψαρής Φοράδας έχει την δική της ιστορία, ευτυχώς όμως που οι κάτοικοι του οικισμού, σε άλλες εποχές όπου κανένας δεν μιλούσε για το περιβάλλον, πρωτοστάτησαν και την προστάτευσαν τόσο οπό τις παράνομες αμμοληψίες όσο και από τις όποιες παρεμβάσεις, δίνοντας σε όλους εμάς την δυνατότητα να την απολαμβάνουμε σήμερα.
Σύμφωνα με μια εκδοχή, το όνομα της Ψαρής Φοράδας οφείλεται σε μια ιστορία με κάποιο Οθωμανό Αγά, ο οποίος για να δείξει τη δύναμη του, δεν δίστασε και κρέμασε τη γκρίζα θηλυκιά (ψαρή) φοράδα του σε ένα σημείο για να την βλέπουν οι κάτοικοι και να φοβούνται την οργή του. Άλλη εκδοχή κάνει λόγο ότι την έδεσε στο μέρος εκείνο και την άφησε να πεθάνει από πείνα και από δίψα για να δείξει την σκληρότητα της καρδιάς του.
Η πιο συνηθισμένη όμως εκδοχή που διηγούνται οι παλιοί είναι πως η ιστορία ξεκινά από την εποχή που οι Σαρακηνοί ήρθαν στην Κρήτη ως κατακτητές...
Σύμφωνα με την παράδοση, λοιπόν ο οικισμός πήρε τ’ όνομα του στα χρόνια αυτά της αραβοκρατίας στην Κρήτη.
Όταν συγκεκριμένα οι Άραβες Σαρακηνοί κατέλαβαν το νησί, το Βυζαντινό κράτος έστειλε το στρατηγό Θεόφιλο να τους εκδιώξει. Αυτός αποβιβάστηκε με το στόλο του δίπλα στο ακρωτήριο του Θεόφιλου, όπως ονομάστηκε αργότερα το ανατολικό τμήμα του όρμου της Ψαρής Φοράδας, στη σημερινή τοποθεσία «Θιόφιλο» (από το όνομα του Θεόφιλου), όπου τα νερά της θάλασσας είναι βαθιά και δύσκολα πιάνει αέρας, σχηματίζοντας έτσι ένα φυσικό λιμάνι.
Λέγεται λοιπόν, πως ο στρατηγός είχε μαζί του και το αγαπημένο του άλογο, μια ψαρή φοράδα. Όμως το άλογο κουτσάθηκε κατά την αποβίβαση και έτσι δεν μπορούσε ο Θεόφιλος να το πάρει μαζί του στην εκστρατεία. Για να μην το σκοτώσει, επειδή ήταν η πιστή κι αγαπημένη του σύντροφος στις μάχες, έδωσε διαταγή στους στρατιώτες του να δέσουν τη φοράδα σ’ ένα σκιερό μέρος στα δέντρα και να πούν στους κατοίκους να περιποιούνται το άλογο, μέχρι να πεθάνει, για χάρη του στρατηγού. Άφησαν κι ένα γερό μπαχτσίσι για την φροντίδα της και αναχώρησαν.
Πράγματι, έδεσαν τη φοράδα κάτω απ’ τον παχύ ίσκιο μιας μεγάλης ελιάς, που οι χωριανοί την ονόμαζαν «χοντρολιά».
Η διαταγή – επιθυμία του Θεόφιλου, να περιποιηθούν οι κάτοικοι την αγαπημένη του φοράδα, εκτελέστηκε. Καθημερινά οι κάτοικοι πήγαιναν στην «ψαρή φοράδα» και τη φρόντιζαν μέχρι το τέλος της ζωής της για να τιμήσουν τον Θεόφιλο που ήρθε στον τόπο τους σαν απελευθερωτής. Εξαιτίας του γεγονότος αυτού λοιπόν ο οικισμός πήρε αργότερα την παραπάνω ονομασία.
Αυτή είναι η ιστορία της Ψαρής Φοράδας, αυτής της απόμερης μεριάς της Κρήτης μας... Μια ακόμη όαση ανάμεσα στις τόσες άλλες του νησιού μας...
Η πανδαισία των χρωμάτων που γεμίζουν τον ουρανό, συνθέτουν το μοναδικό ηλιοβασίλεμα της Ψαρής, με το ήλιο να χάνεται σιγά-σιγά στα νερά του νοτίου Κρητικού πελάγους, αφήνοντας στη θέση του, το Αυγουστιάτικο φεγγάρι να σεργιανίζει στα κύματα, παρασύροντας κάθε σου σκέψη και συναίσθημα στο δικό του νυχτερινό μονοπάτι.
Κάθε βράδυ η πλατεία μεταμορφώνεται, τα καφενεία γεμίζουν με κόσμο κάθε ηλικίας και ο βραδινός περίπατος στην παράλια επισφραγίζει τη διαδρομή μιας μέρας. Έτσι ήρεμα περνούν οι μέρες θαρρείς και σταμάτησε ο χρόνος, αφήνοντας τις καλύτερες αναμνήσεις για να πάρεις μαζί σου φεύγοντας, μαζί με την επιθυμία το επόμενο σαββατοκύριακο, την επόμενη χρονιά να επιστρέψεις στην Ψαρή, στην Σιδωνία, αφού πάντοτε οι στιγμές που έζησες θα σε ακολουθούν στην σκέψη και στις αφηγήσεις σου....
