Το απότομο ύψωμα που βρίσκεται πάνω από την Άνω Βιάννο, ονομάζεται "Κορακιά" από τους ντόπιους(για τις φωλιές κοράκων που υπάρχουν εκεί) ή Καλές από τους κατακτητές που πέρασαν από τον ιστορικό οικισμό
Οι Τούρκοι, οι Φράγκοι και κυρίως οι Ενετοί, χρησιμοποιούσαν τον Καλέ σαν παρατηρητήριο, για να παίρνουν και να δίνουν σήματα, επικοινωνώντας με άλλα παρατηρητήρια, όπως για παράδειγμα αυτό της Βίγλας. Πρέπει να σημειώσουμε, ότι κατά την Ενετοκρατία, η Άνω Βιάννος ήταν το μεγαλύτερο χωριό της μεγάλης επαρχίας "Μπελβεντέρε".
Ήταν επομένως φυσικό να είναι καλά οχυρωμένη για να προστατεύεται από τους εχθρούς, αλλά κι από τις εσωτερικές επαναστάσεις.
Ο τόπος ήταν πλούσιος και μεγάλος την περίοδο εκείνη. Αναφέρεται στον Καστροφύλακα (Κ97) με 1.006 κατοίκους το 1583. Το 1834 είχε 103 χριστιανικές και 90 τουρκικές οικογένειες. Το 1881 είχε 335 Τούρκους και 918 Χριστιανούς κατοίκους. Το φρούριο γκρεμίστηκε στην Επανάσταση του 1866.
Δίπλα στην Παναγία τη Λιονταριανή, στα δυτικά του οικισμού, ακόμη σήμερα, είναι ορατά τα ερείπια των οικιών των αρχόντων Ενετών.
Στο φρούριο κατοικούσαν οι δόγηδες και οι διάφοροι άρχοντες και διοικητές της περιοχής κατά τους αιώνες αυτούς με τις γυναίκες και τους υπηρέτες τους. Εκεί φύλαγαν τους πολύτιμους θησαυρούς τους μέσα σε μεγάλες σιδερόφρακτες αποθήκες.
Ένας από τους πολλούς θρύλους που συνοδεύουν το φρούριο, αναφέρει πως εκεί ήταν κτισμένη μια εκκλησία από τους Φράγκους η οποία είχε μια χρυσή καμπάνα. Ο θρύλος λοιπόν λέει πως όταν φυσούσε αέρας, ο ήχος της καμπάνας ακουγόταν (ακόμη και όταν η εκκλησία είχε καταστραφεί) μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του 40', όταν και ο τόπος κατακτήθηκε από τους Γερμανούς. Άλλος θρύλος πάλι αναφέρει πως ένας Τούρκος τυφλώθηκε όταν αντίκρισε τους θησαυρούς του Φρουρίου σκάβοντας για να τους βρει.
Εντυπωσιακή είναι επίσης η οπτική επαφή του φρουρίου με το αντίστοιχο της Βίγλας πάνω από τον Κερατόκαμπο. Όλα τα στοιχεία δε, καταδεικνύουν ότι και στην Άρβη, στη θέση Βίγλα, υπήρχε άλλο ένα παρατηρητήριο το οποίο μετέφερε πληροφορίες μέσω της Βίγλας του Κερατοκάμπου στην Άνω Βιάννο.
Το φρούριο της Βίγλας από την Κορακιά
Δεν μπορούμε να μην κάνουμε όμως και μια θλιβερή διαπίστωση, η οποία έχει στοιχεία όχι μόνο κριτικής, αλλά και αυτοκριτικής. Δεν γίνεται να μιλάμε εδώ και πολλά χρόνια για τουριστική προβολή και αξιοποίηση της ιστορίας του Δήμου Βιάννου και να μην είναι επισκέψιμη αυτή η πανέμορφη και ιστορική τοποθεσία ακριβώς πάνω από την έδρα του Δήμου.
Ένα πεζοπορικό μονοπάτι το οποίο θα συνέχιζε προς τον Άι Γιάννη, ή ένας πίνακας με πληροφορίες για την ιστορία του φρουρίου σε εμφανές σημείο, δεν έχουν μεγάλο κόστος. Αν αναλογιστούμε δε τις αναξιοποίητες ιστορικές τοποθεσίες σε όλο τον Δήμο, η βαθμολογία όσων εξαγγέλλουν κατά καιρούς την αξιοποίηση τους πέφτει πολύ κάτω από τη βάση σ'αυτό το θέμα. Και η δική μας βαθμολογία όμως δεν είναι πολύ καλύτερη, γιατί η ιστορία του τόπου μας, είναι πλέον στα δικά μας χέρια.
Λάβαμε τη σκυτάλη και είναι χρέος μας να την προστατεύσουμε μέχρι να την παραδώσουμε.
Φωτογραφίες: Λευτέρης Σπανάκης
Πληροφορίες: Βιαννίτικα Νέα (Γ.Δ. Χρηστάκης), Βιάννος 20ος αιώνας (Εμμανουήλ Καδιανάκης)
