Όταν δύο "παράφρονες" κατέβασαν τη σβάστικα από την Ακρόπολη

Ήταν ξημερώματα της 30ης Μαΐου 1941 όταν οι δύο 19χρονοι νέοι, Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας σκαρφαλώνουν στον Ιερό Βράχο και κατευθύνονται προς τον Παρθενώνα με στόχο να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία του Γ’ Ράιχ. Έτσι, πριν από 79 χρόνια αυτοί οι φοιτητές προέβησαν σε μία ηρωική πράξη που μέχρι σήμερα προκαλεί παγκόσμιο θαυμασμό.

Η Αθήνα βρίσκεται υπο ναζιστική κατοχή ήδη από τον Απρίλιο και την ίδια μέρα η Κρήτη καταλαμβάνεται πλήρως από τις δυνάμεις του Άξονα. Το παράτολμο σχέδιο γεννήθηκε στο μυαλό των δύο φοιτητών ενώ βρίσκονταν στο Ζάππειο και αντίκρισαν την Ακρόπολη.

Ώρα 9:30 το βράδυ. Η μικρή φρουρά της Ακρόπολης βρίσκεται στα Προπύλαια. Ο Γλέζος και ο Σάντας πηδούν τα σύρματα, σέρνονται ως τη σπηλιά του Πανδρόσειου Άντρου και χρησιμοποιούν τις σκαλωσιές των αρχαιολόγων προκειμένου να ανεβούν.

Προχωρούν προς τον ιστό της σημαίας και για καλή τους τύχη εκείνη τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας φρουρός που θα μπορούσε να τους ανακαλύψει. Με γρήγορες κινήσεις κατεβάζουν το σύμβολο του Γ’ Ράιχ το οποίο μάλιστα ήταν τεραστίων διαστάσεων. Ακολουθούν την ίδια διαδρομή προκειμένου να κατέβουν καταφέρνοντας να μη γίνουν αντιληπτοί για ακόμη μια φορά.

Νωρίς το πρωί της επομένης η γερμανική φρουρά μένει εμβρόντητη μπροστά στο θέαμα του κενού ιστού. Οι γερμανικές αρχές διατάζουν ανακρίσεις, εκτελούν τους άνδρες της φρουράς και απαλλάσσουν τους Έλληνες διοικητές των αστυνομικών τμημάτων της περιοχής από τα καθήκοντά τους.

Η σβάστικα θα αντικατασταθεί μόλις στις 11 το πρωί, ωστόσο αυτές οι ώρες που ο ιστός παρέμεινες κενός αποτέλεσαν το πιο ισχυρό τονωτικό για το ηθικό των Ελλήνων. Στην ουσία η υποστολή του ναζιστικού συμβόλου αποτέλεσε την πρώτη αντιστασιακή πράξη στην κατεχόμενη Αθήνα και αποτέλεσε την απαρχή της οργάνωσης του αντιστασιακού κινήματος.

Μανώλης Γλέζος και Απόστολος Σάντας καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο για την πράξη τους από το γερμανικό στρατοδικείο. Οι Αρχές τους αναζητούσαν για ένα χρόνο μέχρι που τελικά συνελήφθησαν στις 24 Μαρτίου του 1942 και οδηγήθηκαν στις φυλακές Αβέρωφ. Στις φυλακές ο Γλέζος προσβλήθηκε από φυματίωση βαριάς μορφής και αφέθηκε ελεύθερος.

Η πράξη τους πάντως ενέπνευσε τους Έλληνες που αντιστέκονταν ενάντια στον κατακτητή, ενώ καθιέρωσε και τους δύο ως σύμβολα αντίστασης κατά της χιτλερικής κατοχής. Ο Γάλλος στρατηγός Ντε Γκολ χαρακτήρισε τον Μανώλη Γλέζο «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης». Η κίνηση αυτή σίγουρα αντικατόπτριζε το αίσθημα των Ελλήνων και αποτέλεσε την πρώτη αντιστασιακή πράξη κατά του Άξονα στην κατεχόμενη Αθήνα η οποία κινητοποίησε όχι μόνο τους Έλληνες αλλά και τους άλλους λαούς που βρίσκονταν υπό γερμανική κατοχή.

Το περιστατικό έγινε γνωστό μέσα από δύο ταυτόχρονες δηλώσεις του Γλέζου στον «Ριζοσπάστη» και του Σάντα στην «Ελευθερία» στις 5 Μαρτίου του 1945.

(Με πληροφορίες από το sansimera.gr)