Ο Βυζαντινός ναός του Προφήτη Ηλία
Το ερημητήριο του Προφήτη Ηλία βρίσκεται μεταξύ Άρβης και Κερατόκαμπου
Στον Προφήτη Ηλία Βαχού συγκεντρωνόταν όλοι οι ντόπιοι στις 20 Ιουλίου και τιμούσαν τον Άγιο, αφού στις γύρω τοποθεσίες Ξερόκαμπο, Ψαθά, Καψάλους, Αστιβιδερό. Κερατίδι. Κολύμπους, κ.λπ. είχαν τις κυριότερες περιουσίες τους. Ξεκινούσαν με τα γαϊδουράκια τους από το χωριό τα χαράματα και σχημάτιζαν ολόκληρο καραβάνι. Έβλεπες τα ζώα, στολισμένα με τις ξομπλιαστές πολύχρωμες πατανίες και τους υφαντούς ντρουβάδες με τους άρτους, κρεμασμένους στο σαμάρι τους. Τα παιδιά περπατούσαν ή τα έβαζαν «στην καπούλα» των ζώων επειδή η απόσταση ήταν μεγάλη από το χωριό.
Συνήθως στην αυλή της Εκκλησίας άπλωναν, οι πλανόδιοι μικροπωλητές από τη Βιάννο, την πραμάτεια τους. Πουλούσαν βασικά παιχνίδια και ήταν η χαρά των παιδιών να τους επισκεφτούν και να αγοράσουν.
Η γύρω περιοχή ήταν γεμάτη από θυμωνιές και αλώνια. Η εποχή του θέρους ήταν στο τέλος της. Μετά την Θεία Λειτουργία επισκεπτόταν τα λιόφυτά τους για έλεγχο της καρπόδεσης των ελαιόδεντρων. Τη μέρα αυτή έλεγαν ότι η ελιές παίρνουν το λάδι. Μάλιστα αν το φεγγάρι μεγάλωνε (ήταν σε γέμιση) περίμεναν οι ελιές να έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε λάδι.
Όσοι ήταν μόνιμοι κάτοικοι στα μετόχια του Ψαθά, του Αστιβιδερού και των άλλων κοντινών περιοχών δεχόταν επισκέψεις των συγγενών τους και φίλων. Είχαν γιορτή. Παλιά ο Βασ. Ζωάκης είχε και καφενείο με μικρό μπακάλικο. Ο Στυλιανός Γιαλιαδάκης από το Αστιβιδερό πάντοτε έκανε πανηγύρι και αρτοκλασία ενώ αρκετοί χωριανοί τον επισκεπτόταν στη συνέχεια στο μετόχι του στου Ψαθά όπου έμενε αυτή την εποχή λόγω θέρους.
Η Εκκλησία ανήκει στην Ενορία Βαχού.
Η αρχική Εκκλησία πρέπει να κτίστηκε την Βυζαντινή εποχή κρυμμένη στη ρεματιά του Σκουτάρα ποταμού, ανάμεσα στη βλάστηση, ώστε να προστατεύεται από τους Άραβες και τους πειρατές.
Σύμφωνα με την παράδοση χρησιμοποιήθηκε σαν ερημητήριο μοναχών και ασκητών που έμεναν σε παρακείμενα κτίσματα- κελιά που έκτισαν οι ίδιοι.
Τα πρώτα χρόνια της τουρκικής κατάκτησης, η Μονή είχε μεγάλη περιουσία την οποία άρπαξαν οι Τούρκοι του Χόνδρου και κατέστρεψαν την Εκκλησία. Επί τουρκοκρατίας απαγορευόταν η ίδρυση Μονών αφού ο Ισλαμικός νόμος το απαγόρευε ρητά, όμως περιουσία του Μοναστηριού υπήρχε και τον 19ο αιώνα.
Σε παλαιότερες εποχές στον Προφήτη Ηλία ήταν μοναστήρι με μοναχούς που μεταφέρθηκαν αργότερα στην Ιερά Μονή Αγίου Αντωνίου Άρβης, όπως αναφέρει ο συγγραφέας δάσκαλος από τον Χόντρο Βιάννου:
Το ερημητήριο του Προφήτη Ηλία βρίσκεται μεταξύ Άρβης και Κερατόκαμπου (Β.Α.) πάνω στο ύψωμα «Κέντρα» στην αγροτική περιφέρεια του χωριού Βαχός. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση υπήρχε εκεί παλαιά μονή την οποία κατέστρεψαν οι Οθωμανοί και σφετερίστηκαν την περιουσία της.
Τη δεκαετία του 1890 ασκείτο εκεί ο μοναχός Ιωακείμ Ποκαμισάκης, ο οποίος έκτισε το ναό του Προφήτη Ηλία, πιθανότατα πάνω στα ερείπια του παλαιού, και συγχρόνως έκτισε και κάποια κελιά που χρησιμοποιούσε ο ίδιος.
Στη συνέχεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το ερημητήριό του και να ενταχθεί στην Αδελφότητα της Μονής του Αγίου Αντωνίου Άρβης, εξαιτίας του Καταστατικού Νόμου της Εκκλησίας της Κρήτης, που ψήφισε το 1901 η Κρητική Πολιτεία και προέβλεπε μεταξύ άλλων τη διάλυση κάποιων μονών και ερημητηρίων.
Λίγο αργότερα, πιθανότατα το 1903, επανήλθε στο ερημητήριο του, λόγω ανασύστασης των διαλυθεισών μονών και ερημητηρίων, στο οποίο και κοιμήθηκε το έτος 1906. Μετά την κοίμησή του το ερημητήριο του Προφήτη Ηλία έγινε εξάρτημα, «εκ κληρονομιάς» του εν λόγω μοναχού, της Μονής του Αγίου Αντωνίου Άρβης, όπως φαίνεται και από σχετικό έγγραφο-επιστολή του Ηγουμενοσυμβουλίου της Μονής στις 22 Ιουλίου 1906 στον Επίσκοπο Πέτρας.
Στην επιστολή αυτή αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Θεοφιλέστατε,
Προχθές κατά την εορτήν του Προφήτου Ηλιού μετέβημεν, όπως επιτελέσωμεν την Θείαν Λειτουργίαν εις το Μονύδριον του Προφήτου Ηλιού, όπερ ο μακαρίτης Ιωακείμ μοναχός έκτισε και όπερ περιήλθε εις την κατοχήν της Μονής εκ κληρονομιάς του εν λόγω μοναχού...».
Σήμερα ο ναός του Προφήτη Ηλία ανήκει ως εξωκλήσι στην ενορία της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού Βαχού, έχει ανακαινισθεί και η μνήμη του Προφήτη Ηλία τιμάται τα τελευταία χρόνια με ιδιαίτερη λαμπρότητα.
Μετά την εποχή της Κρητικής πολιτείας στην περιοχή αναπτύχθηκε οικισμός με αρκετούς κατοίκους από τον Βαχό, την Άνω Βιάννο και τον Κρεββατά. Κάποιοι έμεναν μόνιμα εδώ και παλιά ο χωριανός μας Βάσσος Ζωάκης είχε και καφενείο με μικρό μπακάλικο.
Το 1974 έγινε η επιστράτευση την ημέρα της Εορτής του Προφήτη Ηλία. Για πολλά χρόνια μετά η συρροή του κόσμου στο πανηγύρι του Αγίου ήταν τεράστια από όλα τα χωριά μας.
Τη δεκαετία του 1990 έγινε κλοπή 2 εικόνων του Ναού του 1850 οι οποίες βρέθηκαν μετά από καιρό στο Σπαρτονερό Βαχού σε κακή κατάσταση από τη βροχή. Οι εικόνες αντικαταστάθηκαν και οι αρχικές φυλάσσονται.
Τα επόμενα χρόνια έγινε ανακαίνιση με την επιστασία του εκάστοτε προέδρου του Βαχού και σήμερα είναι ένα κόσμημα της περιοχής. Γίνονται και αρκετά μυστήρια, γάμοι, βαπτίσεις κ.λ.π.
Ο Μοναχός Ιωακείμ Ποκαμισάκης ( Χαράλαμπος) καταγόταν από το Κεφαλοβρύσι της Επαρχίας μας. Έλαβε μέρος στις τελευταίες Κρητικές επαναστάσεις κατά των Τούρκων.
Διορίστηκε οπλαρχηγός Διακοσίαρχος Κεφαλοβρυσίου σύμφωνα με τη με αριθ. 296 /17-6-1878, απόφαση του Αρχηγού των Έξι Ανατολικών Επαρχιών Κρήτης. Κ. Κωνσταντίνου Σφακιανάκη όπως αναφέρεται στα Πρωτόκολλα του 1878.
Η Επιτροπεία κατάταξης Αγωνιστών του 1902 τον κατέταξε στους αγωνιστές σύμφωνα με την 123 απόφαση της.