Μάης: Ο Μήνας με τους Δροσουλίτες


Οι Δροσουλίτες ή Δροσίτες είναι ένα ατμοσφαιρικό φαινόμενο, ανεξήγητο, το οποίο παρατηρείται από τις 15 ως τις 30 του Μάη, τις πρωινές ώρες με την ανατολή του ήλιου, ανατολικά του Φραγκοκάστελου στα Σφακιά.
Όταν η μέρα είναι ήσυχη, η θάλασσα ήρεμη και υπάρχει δροσούλα, παρατηρούνται στην ατμόσφαιρα, ανθρώπινες μορφές, που μοιάζουν με στρατιώτες στη γραμμή, κρατούν όπλα, προχωρούν, σταματούν, μετακινούνται και γενικά αποτελούν μια παράδοξη οπτασία. Αν κινηθείς προς το μέρος τους, απομακρύνονται, χάνονται, επανεμφανίζονται πιο πέρα και άλλες φορές προχωρούν στην παρακείμενη θάλασσα και εξαφανίζονται.
Οι κάτοικοι της περιοχής πιστεύουν πως είναι οι ψυχές των στρατιωτών του Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη, που σκοτώθηκαν εκεί στη μάχη του Φραγοκάστελου το 1828. Γιαυτό και εμφανίζονται κάθε χρόνο στην επέτειο της σφαγής τους.
Διάφοροι επιστήμονες που κατά καιρούς εμελέτησαν το φαινόμενο, το απέδωσαν στον ατμοσφαιρικό αντικατοπτρισμό στρατιωτών που γυμνάζονται σε κάποιο τόπο ακαθόριστο ως τώρα. Τα χρόνια που ήμουνα στο σχολείο του Αη Γιώργη, απέναντι στο Φραγκοκάστελο, επεχείρησα δυο πρωινά του Μάη, να δω τους Δροσουλίτες. Περπατούσα πάνω από μια ώρα για να φτάνω πρωί πριν ο ήλιος ανατείλει, στη θέση ανατολικά του Φρουρίου και περίμενα τις αέρινες φιγούρες, να φανούν, μα δε φάνηκαν. Σκέφτηκα πως μπορεί να μην τους άρεσα και παραιτήθηκα από την προσπάθεια.
Το 1828 αποβιβάστηκε στο Φραγκοκάστελο ο Ηπειρώτης οπλαρχηγός Χατζή Μιχάλης Νταλιάνης με 330 στρατιώτες και 70 ιππείς. Το φρούριο ήταν βολικό και για προστασία αλλά και για σταυλισμό του ιππικού του, σε μια περιοχή με εκτεταμένο κάμπο.
Όταν οι Τούρκοι πληροφορήθηκαν την άφιξη του Χατζή Μιχάλη, στο Φραγκοκάστελο, κίνησε ο Μουσταφά Πασάς από το Ρέθυμνο, με ισχυρή στρατιωτική δύναμη (πεζικό και 300 ιππείς). Τους σχεδιασμούς των Τούρκων και τις κινήσεις τους πληροφορήθηκαν οι Σφακιανοί οπλαρχηγοί και ο Χατζή Μιχάλης. Γιαυτό συναντήθηκαν όλοι μαζί να αποφασίσουν περί του πρακτέου: Πώς θα αντιμετωπίσουν τις εχθρικές δυνάμεις. Οι Σφακιανοί πρότειναν στο Χατζή Μιχάλη, να αποσυρθεί με τις δυνάμεις του, στις δασώδεις περιοχές βόρεια του Φρουρίου, και από κοινού (Σφακιανοί και Χατζή Μιχάλης) με συντονισμένες επιθέσεις, να φθείρουν τις δυνάμεις του Μουσταφά, που θα αδυνατούσε να χρησιμοποιήσει το ιππικό του. Ο Χατζή Μιχάλης αντέτεινε πως ήρθε στην Κρήτη να πολεμήσει και όχι να κάνει κλεφτοπόλεμο. Έτσι αποφάσισε να παραμείνει στο Κάστρο και να πολεμήσει τους Τούρκους μόνος του.
Τοποθέτησε έξω από το Φρούριο δυο ομάδες στρατιωτών (εξήντα στρατιώτες στην κάθε μία) και αυτός με τους 70 ιππείς του, θα ενίσχυε την κάθε ομάδα ανάλογα με την επίθεση που θα εδέχετο. Οι υπόλοιποι στρατιώτες, επάνδρωσαν τις επάλξεις του φρουρίου.
Στις 18 του Μάη ο Τουρκικός στρατός με αιχμή τους 300 ιππείς του, εκινήθη εναντίον του φρουρίου. Με τις πρώτες επιθέσεις του ιππικού και του ακολουθούντος πεζικού, εξουδετερώθηκαν οι έξω από το φρούριο, μαχητές του Νταλιάνη. Ο ίδιος με το ιππικό του υπέστη μεγάλες απώλειες και κατεδιώχθη από πλήθος σπαθοφόρων ιππέων. Έσπευσε να εισέλθει στο φρούριο αλλά δεν πρόλαβε και εφονεύθει πλησίον της πύλης.
Οι μαχητές του φρουρίου, εξακολούθησαν μαχόμενοι επί επτά ημέρες. Κάθε μέρα όμως έμεναν ολιγότεροι, εκτός αυτού η πείνα και η δίψα, συμμάχησαν με τους πολιορκητές. Το τέλος έφτασε. Το φρούριο έπεσε, αφού εντός και γύρω από αυτό, έκειντο άψυχα τα σώματα των φρουρών του.
Στην ανατολική πλευρά του φρουρίου, ατενίζει ο επισκέπτης την προτομή του Ηπειρώτη Στρατηγού Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη.
Αιωνία η μνήμη του Στρατηγού Χατζή Μιχάλη Νταλιάνη και των στρατιωτών του, που ήλθαν από την Ήπειρο, πολέμησαν ανδρείως και απέθαναν για την τιμή και την ελευθερία της Κρήτης.
Στη μάχη του Φραγκοκάστελου έπεσαν οι 400 Ηπειρώτες μαχητές και 600 Τούρκοι στρατιώτες του Μουσταφά.
Ο Μουσταφά Πασάς μετά την εκπόρθηση του φρουρίου, πήρε το δρόμο του γυρισμού για το Ρέθυμνο. Όμως οι Σφακιανοί οπλαρχηγοί άλλα σχεδίαζαν για το ασκέρι του. Στην περιοχή του Ροδάκινου, με τις βραχώδεις και δασώδεις στενωπούς του, διασκορπίστηκαν και απεκρύβησαν πολυάριθμοι οπλοφόροι των Σφακίων. Την κατάλληλη στιγμή, άρχισαν πυκνά πυρά εναντίον των Τούρκων, οι οποίοι αιφνιδιασθέντες ετράπηκαν σε άταχτη φυγή. Οι φονευθέντες υπολογίζονται στους 1800, ενώ εγκατέλειψαν μεγάλο αριθμό όπλων και εφοδίων.
Με τον τρόπον αυτόν, οι Σφακιανοί εκδικήθηκαν την εξόντωση του Χατζή Μιχάλη και των οπλιτών του και μάλιστα τόσο σύντομα.
*Έχει δημοσιευτεί στην "Ηχώ της Βιάννου"