Ο Αντώνιος Φραγκιάς Παπαδάκης υπήρξε όχι μόνο ένας μεγάλος ευεργέτης για την Κρήτη, αλλά και ο βασικός χρηματοδότης και ουσιαστικός αρχηγός της μεγάλης Κρητικής επανάστασης του 1866.
Επίσης, είναι ο μεγαλύτερος ευεργέτης της Παιδείας και κυρίως του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ενδεικτικά, ενώ ο Όθωνας με δωρεά 20.000 δραχμών της εποχής εκείνης – είχε την απαίτηση - να ονομαστεί το Πανεπιστήμιο «Οθωνικό», ο Κρητικός ευεργέτης προσέφερε εν ζωή και με διαθήκη το αμύθητο για την εποχή ποσό των 1.850.000 δραχμών!
Ο Αντώνιος Φ. Παπαδάκης μετά τον θάνατο του πατέρα του από τους Τούρκους, αποκτά την μεγάλη του περιουσία και με αυτόν τον τρόπο χρηματοδοτεί την επανάσταση της Κρήτης.
Ο αδελφός του, ο οποίος είχε πουληθεί στο σκλαβοπάζαρο, γίνεται ο Ισμαήλ Φερίκ Πασάς, δηλαδή ο στρατηγός της Αιγύπτου και Υπουργός Άμυνας της Αιγύπτου.
Το 1866 γίνεται η μεγάλη Κρητική επανάσταση.
Αρχηγός των στρατευμάτων είναι ο αδελφός του Αντώνιου Παπαδάκη.
Ο Φερίκ γυρνάει τα αιγυπτιακά στρατεύματα πίσω, αυτό οδηγεί στο ότι οι Τούρκοι καταλαβαίνουν ότι θυμάται και πιθανόν να είναι κρυφοχριστιανός και τον δηλητηριάζουν.
Ο Αντώνιος Φ. Παπαδάκης βυθίζεται στην θλίψη με το άκουσμα των νέων και αποφασίζει με διαθήκη του το 1862, στην επανάσταση, να αφήσει όλη του την περιουσία για την Παιδεία και τον Πολιτισμό, για την Εκπαίδευση.
Αυτοί είναι οι δύο πυλώνες του ελληνισμού πάντα, ο αγώνας της ελευθερίας και ο αγώνας για την Παιδεία.
Παράλληλα ενίσχυσε πολλαπλώς και την ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη, ιδρύοντας το 1858, στο Ψυχρό Λασιθίου, σχολείο καταβάλλοντας τόσο τον μισθό του δασκάλου όσο και χρήματα για οποιαδήποτε άλλη ανάγκη προέκυπτε.
Με την διαθήκη του, της 1ης Ιουλίου 1868, που δημοσιεύθηκε στη Αθήνα στις 3 Ιανουαρίου 1879, κατέστησε κληρονόμο του συνόλου της κινητής και ακίνητης περιουσίας του το Πανεπιστήμιο Αθηνών με τη σαφή εντολή: «με την πρόσοδον αυτής να σπουδάζει εν τω καταστήματι αυτού κατά τους κανονισμούς του δέκα νέους Έλληνας, ήτοι ένα Πελοποννήσιον, ένα Ηπειρώτην, ένα Θεσσαλόν, ένα Μακεδόνα, ένα Θράκα, ένα Επτανήσιον, ένα Αθηναίο και τρεις Κρήτας».
Περαιτέρω, όριζε πως: «εις τους άνω δέκα σπουδαστάς Έλληνας να δίδωνται δραχμαί εκατόν κατά μήνα καθ’ όλον το διάστημα των σπουδών των εν τω Πανεπιστημίω μόνον».
Ταυτόχρονα άφηνε και τα ακόλουθα κληροδοτήματα: στην Φιλεκπαιδευτική Εταιρία της Ελλάδος τρεις χιλιάδες δραχμές, στο Εθνικό Oρφανοτροφείο των κορασίων τρεις χιλιάδες δραχμές, στο ορφανοτροφείο Χατζηκώστα επίσης τρεις χιλιάδες δραχμές, στο Πτωχοκομείο Αθηνών πέντε χιλιάδες δραχμές και στο Πολυτεχνείο Αθηνών τρεις χιλιάδες.
Προς τιμήν του η Πανεπιστημιακή Σύγκλητος τέλεσε στον μέχρι εκείνη τη στιγμή μέγιστο των Ευεργετών του Ιδρύματος μνημόσυνο, ενώ έστησε την μαρμάρινη προτομή του στον αύλειο χώρο του ιστορικού κτηρίου του Πανεπιστημίου Αθηνών, ενώ η προσωπογραφία του είναι ανηρτημένη στην αίθουσα των συνεδριάσεων της Συγκλήτου καθώς και το όνομά του χαραγμένο στις στήλες των Μεγάλων Ευεργετών μετά από αυτό του ιδρυτή του, Βασιλιά Όθωνα.
Τέλος στο Α' Νεκροταφείο Αθηνών ανεγέρθηκε με δαπάνες του Πανεπιστημίου μαρμάρινο μαυσωλείο του, θέμα το οποίο θα αναδείξουμε σε επόμενο δημοσίευμά μας.
