Τετάρτη 1 Ιουλίου του 2009, μια ισχυρότατη σεισμική δόνηση ανησυχεί ξανά τους κατοίκους των παραλίων του Δήμου Βιάννου.
Συμπτωματικά, χθες το βράδυ (2 Ιουλίου), μια ισχυρή σεισμική δόνηση, στην περιοχή του Καστελλίου αυτή τη φορά, ανησύχησε έντονα σχεδόν όλους όσους κατοίκουν στην Ανατολική Κρήτη
Θυμηθείτε τα γεγονότα όπως τα μετέφερε τότε η "Ηχώ της Βιάννου" πριν 12 χρόνια:
Η θάλασσα ο σωτήρας μας!
Τετάρτη 1 Ιουλίου, ώρα 12:30. Η νοτιο-ανατολική Κρήτη «χορεύει» στους ρυθμούς του… Εγκέλαδου. Ένταση 5,9 βαθμών της κλίμακας ρίχτερ. Επίκεντρο μόλις 170 χιλιόμετρα νότια του Δήμου Βιάννου. Εστιακό βάθος στα 30 χιλιόμετρα. Το Λιβυκό Πέλαγος λειτούργησε για ακόμη μια φορά σωτήρια. Ο σεισμός έγινε αντιληπτός ακόμα και στις βόρειες ακτές της Αφρικής, αφού το επίκεντρο βρισκόταν σχεδόν στη μέση της απόστασης Κρήτης-Αφρικής. Για ακόμη μια φορά τα διάφορα γεωδυναμικά ινστιτούτα μπέρδεψαν τον κόσμο, αφού το καθένα έδινε και άλλο μέγεθος, προκαλώντας σύγχυση. Ενώ λοιπόν το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο της Αθήνας έδινε ένταση 5,9, το αμερικανικό τον ανέβαζε στους 6,7 βαθμούς και λίγο αργότερα στους 6,4.
Αυτοί ωστόσο που βίωσαν περισσότερο από κάθε άλλο τον σεισμό ήταν οι κάτοικοι της Άρβης, οι οποίοι λίγα μόλις λεπτά μετά το σεισμό είδαν το λιμάνι να αδειάζει και σε ελάχιστο χρόνο να ξαναγεμίζει!
Δεν πέρασε πολλή ώρα μετά τον μεγάλο σεισμό και ένας τεράστιος πίδακας νερού μέσα στο λιμάνι προϊδέασε για το τι θα επακολουθήσει. «Είδαμε τον πίδακα από τα καφενεία που καθόμασταν και όπως ήταν φυσικό, σπεύσαμε να δούμε τι συμβαίνει» λέει ένας κάτοικος.
Ενδεικτικό της αμηχανίας των κατοίκων ήταν και το ότι βλέποντας τον πίδακα και το νερό να στροβιλίζεται, φαντάστηκαν ότι κάποιο μεγάλο ψάρι έχασε τον προσανατολισμό του και μπήκε στο λιμάνι! Αμέσως μετά το στροβίλισμα του νερού, άρχισε μια πρωτόγνωρη άμπωτη. «Το λιμάνι σχεδόν άδειασε και κάποια αλιευτικά σκάφη λίγο έλειψε να ακουμπήσουν την άμμο» λέει ένας νεαρός Αρβείτης. Δύο μόλις λεπτά κράτησε η άμπωτη, όμως ήταν αρκετά για να «μετακομίσουν» χιλιάδες κυβικά νερού έξω από το λιμάνι, αφού, αμέσως μετά, τη διαδέχτηκε η πλημμυρίδα, επαναφέροντας σε ελάχιστο χρόνο τα νερά μέσα στο λιμάνι! «Είδαμε ένα στροβιλισμό των νερών μέσα στο λιμάνι και αμέσως μετά, σε λίγα μόλις δευτερόλεπτα, το λιμάνι σχεδόν άδειασε και σε διάστημα δύο λεπτών γέμισε ξανά» είπε ένας από τους κατοίκους της Άρβης, ο κ. Μιχάλης Βαρδάκης.
Όπως ήταν φυσικό, αρκετοί κάτοικοι έσπευσαν στο λιμάνι να δουν από κοντά τι συμβαίνει και μόνο όταν οι άνδρες του Αστυνομικού Τμήματος Βιάννου έδωσαν εντολή να απομακρυνθούν από την ακτή, κάποιοι συνειδητοποίησαν τον κίνδυνο.
Ίδιο αλλά μικρότερης έντασης φαινόμενο σημειώθηκε και στο λιμάνι του Καστρίου αλλά και στο νησί της Χρυσής.
Εντύπωση πάντως προκάλεσε η ολιγωρία που επέδειξε η Πολιτική Προστασία, η οποία σχεδόν δύο ώρες μετά την εμφάνιση του φαινομένου και περισσότερο για… την τιμή των όπλων, έδωσε προς τις Λιμενικές και Αστυνομικές Αρχές τις σχετικές οδηγίες για προληπτική απομάκρυνση των κατοίκων από τις παραλιακές περιοχές, κάνοντας και τους συνδημότες μας να συνειδητοποιήσουν τον ενδεχόμενο κίνδυνο.
Λόγω της παρατεταμένης διάρκειας του φαινομένου, στη σκέψη κάποιων ξύπνησαν μνήμες από το τραγικό τσουνάμι της 27ης Δεκεμβρίου του 2004 μετά τον ισχυρότατο σεισμό μεγέθους 8,9 της κλίμακας Ρίχτερ ανοιχτά της Σουμάτρας στην Ινδονησία, όπου έχασαν τη ζωή τους εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι.
Το ιστορικό της περιοχής
Ο θαλάσσιος χώρος που εκδηλώθηκε ο σεισμός έχει δώσει κατά το παρελθόν πολλούς και ισχυρούς σεισμούς, κάποιοι δε εκ των οποίων είχαν εκατοντάδες νεκρούς.
Η πρώτη σεισμική δόνηση καταγράφεται στις 8 Νοεμβρίου 1612 με μέγεθος 7,5 ρίχτερ και πολλούς νεκρούς. Ένα χρόνο αργότερα είχαμε έναν ακόμη ισχυρό σεισμό, αλλά δε σώζονται στοιχεία ούτε του μεγέθους ούτε των ανθρώπινων απωλειών που αυτός είχε. Στις 10 Μαρτίου 1629 καταγράφεται σεισμός εντάσεως 7 βαθμών με απροσδιόριστο αριθμό νεκρών. Απροσδιόριστος είναι ο αριθμός των θυμάτων και στον σεισμό των 6,7 ρίχτερ που σημειώθηκε στην περιοχή τον Ιανουάριο 1665.
Στις 28 Οκτωβρίου 1780 σημειώθηκε ισχυρότατος σεισμός 7,7 ρίχτερ με 100 νεκρούς, ενώ ο φονικότερος όλων σημειώθηκε στις 16 Φεβρουαρίου 1810 με ένταση 7,8 ρίχτερ και 2 χιλιάδες νεκρούς! Ο τελευταίος φονικός σεισμός καταγράφηκε στις 12 Οκτωβρίου 1856, με άγνωστη ένταση αλλά 540 νεκρούς!
Τι λένε οι ειδικοί
Ιδιαίτερα καθησυχαστικός εμφανίστηκε ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθηνών και πρόεδρος του ΟΑΣΠ κ. Κώστας Μητρόπουλος, ο οποίος δήλωσε: «Πιστεύουμε ότι αυτός ήταν ο κύριος σεισμός, ενώ η μετασεισμική δραστηριότητα εξελίσσεται ομαλά. Η περιοχή έχει δώσει ισχυρούς σεισμούς γιατί εκεί σμίγουν δύο τεκτονικές πλάκες, αλλά λόγω της μεγάλης απόστασης δεν υπάρχει πρόβλημα για την Κρήτη».
Τι είναι το τσουνάμι
Η λέξη τσουνάμι προέρχεται από την Ιαπωνική λέξη τσου-ναμι που στα ελληνικά σημαίνει «κύμα λιμανιού». Δεν είναι όμως ένα απλό παλιρροϊκό κύμα αλλά μια σειρά τεράστιων, γιγαντιαίων κυμάτων που μπορεί να προκληθεί από διάφορες αιτίες: υποθαλάσσιο σεισμό, ηφαιστειακή έκρηξη, γεωλίσθηση του πυθμένα των ωκεανών, πυρηνική έκρηξη ή δοκιμές, ακόμα και κατά τη σύγκρουση μετεωριτών ή αστεροειδών με τη Γη.
Όταν ένα τέτοιο κύμα χτυπήσει την ακτή, δημιουργεί διάφορα άλλα κύματα, με τα βαθύτερα σημεία του χαμηλότερα από την κανονική στάθμη θάλασσας. Κάθε κύμα που ακολουθεί είναι υψηλότερο από το προηγούμενο. Η περίοδος που μεσολαβεί μεταξύ κάθε κύματος είναι 10 έως 30 λεπτά. Συνήθως είναι αρκετός χρόνος για να ξεφύγουν οι άνθρωποι σε ασφαλή υψώματα μετά το πρώτο κύμα.
Η ταχύτητα αυτών των γιγαντιαίων κυμάτων είναι ανάλογη του βάθος της θάλασσας και υπολογίζεται από την σχέση v=(g*h)1/2 ,όπου g η ένταση της βαρύτητας καί h το βάθος του νερού. Γι’ αυτό, στον ανοιχτό ωκεανό τρέχουν με ταχύτητα που φθάνει και τα 1.000 χιλιόμετρα την ώρα, ταχύτητα που προσεγγίζει δηλαδή την ταχύτητα του ήχου!
Ωστόσο, όσο το τσουνάμι πλησιάζει την ακτή, αφενός ελαττώνεται η ταχύτητά του γιατί μειώνεται το βάθος της θάλασσας, αφετέρου όμως αποκτά ολοένα μεγαλύτερο ύψος. Ενώ στον ανοιχτό ωκεανό το ύψος αυτό δεν ξεπερνά τα 5-6 μέτρα , στην ακτή μπορεί να φθάσει τα 30 ή και τα 40 μέτρα. Εκεί οφείλεται και η μεγάλη καταστροφική τους δύναμη.
