Όποιος αναζητά μια ισχυρή δόση από την "άγρια" ομορφιά της Κρήτης και αγαπάει τη διάσχιση φαραγγιών, θα πρέπει σίγουρα να επισκεφθεί το Φαράγγι του Ψωράρη στον Ξενιάκο.
Το συγκεκριμένο φαράγγι είναι ένα από τα μεγαλύτερα σε μήκος φαράγγια όλης της Κρήτης και είναι ένα από τα πέντε που βρίσκονται στον Κάμπο της Εμπάρου μαζί με αυτά της Εργάνου, του Ψαρού Νερού, του Ίλιγγα και του Αρμίχια.
Η αρχή του βρίσκεται στο οροπέδιο Παρασύρτα, που βρίσκεται στην οροσειρά της Δίκτης. Από εκεί, σύμφωνα με τον κ. Χριστόφορο Χειλαδάκη, μας οδηγούν τρεις διαφορετικοί ορεινοί δρόμοι και οι τρεις μοναδικής ομορφιάς. Από το χωριό Καμινάκι στο οροπέδιο Λασιθίου, από το Γεράκι Πεδιάδος και από το Κατωφύγι Βιάννου.
Τα νερά που συγκεντρώνει το οροπέδιο από τα χιόνια που λιώνουν βρίσκουν διέξοδο για εκατομμύρια χρόνια τώρα στα ασβεστολιθικά πετρώματα σκάβοντας τα και δημιουργώντας ένα τόσο εντυπωσιακό φαράγγι. Ο Ψωράρης έχει την έξοδο του στον κάμπο της Εμπάρου και αφού περάσει δυτικά από το χωριό Ξενιάκος, ενώνεται με το χείμαρρο Εργανίτη ή Κουρκουζάνη, δημιουργώντας τον παραπόταμο του Αναποδάρη, το Μπαρίτη.
Όπως διαβάζουμε στο cretanbeaches.gr, τα τοιχώματα του φαραγγιού αποτελούνται από κάθετους γκρεμούς μέχρι και 400 μέτρα ύψος, σχηματίζοντας ένα απίστευτο και αδιαπέραστο λούκι στο πρόσωπο της Κρητικής γης. Στο εσωτερικό του έχει δάσος από πρίνους και σφεντάμια ενώ το τελευταίο κομμάτι στην έξοδό του έχει πλατάνια.
Μέσα στο φαράγγι του Ψωράρη υπάρχει σπηλαιοβάραθρο ανεξερεύνητο που από τους ντόπιους ονομάζεται Ξεπατωμένη και συνδέεται με την τοπική ιστορία αλλά και θρύλους της περιοχής.
Όπως συμβαίνει και με το Φαράγγι του Ψαρού Νερού με το οποίο ασχοληθήκαμε πρόσφατα, παρά την ιδιαίτερη ομορφιά του φαραγγιού, ακόμα και η ίδια του η ύπαρξη παραμένει άγνωστη ακόμα και στους δημότες Βιάννου, ενώ όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο κ. Χειλαδάκης "παραμένει παντελώς άγνωστο σε όλους και οι καταβάσεις που έχουν γίνει μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού". Ο βασικός λόγος είναι ότι παραμένει καλά κρυμμένο και είναι μακριά από τις τουριστικές διαδρομές. Η διάσχισή του είναι δυνατή μόνο με τη χρήση σχοινιού και δημιουργεί 6 καταβάσεις πολύ όμορφες και όχι ιδιαίτερα δύσκολες ενώ μετά ακολουθεί αρκετό περπάτημα σε ομαλή κοίτη μέχρι την έξοδο. Συνολικά χρειάζονται 4 ώρες για τη διάσχιση του η οποία είναι δυνατή όλες τις εποχές του χρόνου.
