Ολόκληρη η περίοδος που άρχεται από την σημερινή Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι και την Κυριακή της Τυροφάγου, ονομάζεται αποκριά ή λαϊκότερα Αποκρά. Ετυμολογικά οι «απόκριες», σημαίνουν αποχή από το κρέας και σύμφωνα με το εκκλησιαστικό δίκαιο είναι η περίοδος ψυχικής και σωματικής προετοιμασίας του ανθρώπου, για να βιώσει το Θείο Πάθος και την Ανάσταση.
H αποκριά διαρκεί τρεις εβδομάδες και ξεκινάει 60 μέρες πριν το Πάσχα. Λαογραφικά τώρα, η Αποκριά και τα έθιμα που την συνοδεύουν (γλέντια, γιορτές, ψυχαγωγία και μασκαρέματα) έχουν τις ρίζες τους στην αρχαία Ελλάδα και συνδέονται µε την λατρεία του Διονύσου, θεού του κρασιού και των εορτασμών. Η λέξη καρναβάλι ετυμολογικά προήλθε από τις λατινικές λέξεις: κάρνε (κρέας) και λεβάρε (αίρω, σηκώνω): carnem levare που σημαίνει διακοπή της βρώσης κρέατος. Στα ελληνικά η λέξη αποκριά σημαίνει αποχή από το κρέας, παύση της κρεοφαγίας. Η ετυμολογία από το carrus navalis= αμαξίδιο ναυτικό, καρότσι ναυτικό, λόγω του ιερού πλοίου του Διόνυσου, θεωρείται αβάσιμη από τους Έλληνες λαογράφους.
Παραθέσαμε τον πρόλογο αυτό, για να κάνουμε μια στάση στη Βιάννο περασμένων χρόνων, τότε που οι άνθρωποι είχαν άλλη θεώρηση στα πράγματα και δεν ήταν υποχείρια του μάρκετινγκ και του κακόγουστου καταναλωτισμού. Επειδή όπως λένε τα δίστιχα: Τις μεγάλες αποκρές κουζουλαίνουνται κι γριές και τις Μεγαλοβδομάδες κουζουλαίνουνται οι κυράδες…, τις ημέρες αυτές, της Αποκριάς, μικροί-μεγάλοι έβρισκαν την ευκαιρία να ξεδώσουν, να γλεντήσουν και να ξεφαντώσουν, ενώ ξεχωριστή θέση στις εκδηλώσεις τους είχε (όπως πάντα) ο έρωτας! Μασκαρεμένος μπορούσες ακόμη και να πιάσεις το χέρι της αγαπημένης σου, χωρίς να γίνεις στόχος. Μπορούσες ακόμη να υβρίσεις, ή να γελοιοποιήσεις τις αρχές χωρίς παρατράγουδα. Άλλωστε, όπως προελέχθη οι παγανιστικές αυτές εκδηλώσεις έχουν τη ρίζα τους στην αρχαιότητα. Η φράση «Άκουσε τα εξ’ αμάξης», προέρχεται από τότε, αφού οι μασκαράδες, ανέβαιναν πάνω στην άμαξα και μπορούσαν να υβρίσουν σκαιότατα τις αρχές, χωρίς να υπάρχουν συνέπειες…
Αφορμή γι’ αυτές τις αναφορές μια καταπληκτική φωτογραφία από το προσωπικό μου αρχείο, που σας παραθέτουμε, στην οποία αποτυπώνεται με τρόπο σαφέστατο, η αισθητική και το υψηλό γούστο των προγόνων μας. Η μεταμφίεσή τους δεν περιλαμβάνει τεχνητά βιομηχανοποιημένα μέσα, αλλά βασίζεται στην γνήσια λαϊκή τέχνη, την ευρηματικότητα και στην ευστροφία. Η ωραία συντροφιά μεταμφιέστηκε με τρόπο εξαιρετικό και βέβαια, έκριναν απαραίτητη την συνοδεία μουσικών οργάνων.
Δυστυχώς, όλα τα ενήλικα μέλη της ωραίας αυτής συντροφιάς έχουν εκδημήσει! Θλιβερή σύμπτωση; Κάτω δεξία, διακρίνεται με το μαντολίνο ο Γιάννης Μπιτσακάκης. Στο βιολί, ο Μιχάλης Κουσκουμπεκάκης. Διακρίνονται ακόμη όρθιοι από αριστερά: Ο μακαριστός Εμμανουήλ Γουρνιεζάκης του Δημητρίου και της Κλεάνθης (σηκώνει το παιδί του, το όνομα παιδιού είναι Δημήτριος Γουρνιεζάκης όπου πέθανε μικρό την δεκαετία 50'), Γιάννης Παπαδημητράκης (Χαρκιάς) Ελένη χήρα Εμμ. Λουλάκη, Γιώργης Παπαδημητράκης (Χαρκιάς), Μιχάλης Ραπτάκης (του Γιαννιού) και δεξιά ο Κωστής Γ. Λουλάκης.
Κατά τη διάρκεια της Αποκριάς, θα δημοσιεύσουμε πολλές αποκριάτικες φωτογραφίες…
