Μια τέτοια μέρα πριν 12 χρόνια, ξεκίνησε από την περιοχή της Μάρθας η μεγαλύτερη πυρκαγιά που γνώρισε τις τελευταίες δεκαετίες ο Δήμος Βιάννου
Η φωτιά ξεκίνησε τη νύχτα της 29ης Ιουλίου από την περιοχή "Χαρακόβρυση" στη Μάρθα, όμως κανείς δεν φαντάστηκε τι περιμένει τους κατοίκους της περιοχής το επόμενο 24ώρο, αφού οι φλόγες έφτασαν κυριολεκτικά μέχρι το κύμα στον Κερατόκαμπο.
Το πρωί της 30ης Ιουλίου, η φωτιά η οποία κινούνταν νοτιοανατολικά, είχε φτάσει στα χωριά της Κάτω Βιάννου και του Χόνδρου, από τα οποία το πρώτο εκκενώθηκε πλήρως, ενώ από το δεύτερο εκκενώθηκε ένα τμήμα του, καθώς υπήρχε σοβαρός κίνδυνος για τους κατοίκους να καούν μαζί με τα σπίτια τους. Οι καμπάνες και στα δύο χωριά χτυπούσαν ασταμάτητα, ενώ αξίζει να αναφερθεί πως οι κάτοικοι της περιοχής, δεν κρύφτηκαν από το πύρινο τέρας το οποίο έκαιγε τις περιουσίες του και μπήκαν στη "μάχη", όπως μπορείτε να δείτε και στις φωτογραφίες του ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Το τηλέφωνο στο γραφείο της τοπικής εφημερίδας "Ηχώ της Βιάννου" χτυπούσε ασταμάτητα, καθώς ενώ είχε διαδοθεί πως η φωτιά είχε τεθεί υπό μερικό έλεγχο στην περιοχή του Χόνδρου, οι μαρτυρίες των κατοίκων ανέφεραν πως είχε ξεφύγει και κινούνταν με τεράστια ταχύτητα προς την περιοχή των Καψάλων, του Κερατοκάμπου και του Καστρίου.
Χαρακτηριστικό είναι το ότι μια ομάδα κατοίκων της Άνω Βιάννου είχε βρεθεί σε ύψωμα στην τοποθεσία "Μαφεζές" προκειμένου να παρατηρήσουν την πορεία της φωτιάς και όταν διαπίστωσαν την τρομακτική ταχύτητα με την οποία αυτή κινείται, άρχισαν να τηλεφωνούν σε όσους είχαν περιουσίες στην περιοχή. Καθώς οι βορειοανατολικοί άνεμοι έφταναν και τα 7-8 μποφόρ, μέσα σε λίγα λεπτά και με κινηματογραφικό τρόπο, πύρινες μπάλες από κλαδιά άρχισαν να "γκρεμίζονται" προς τον κάμπο της παραλιακής περιοχής του Δήμου Βιάννου, ενώ οι πολύ γρήγορα οι δύο δρόμοι που οδηγούν εκεί αποκλείστηκαν, με τους κατοίκους πολλές φορές να αψηφούν τις εντολές, επιλέγοντας να περάσουν με τα αυτοκίνητα τους μέσα από τις φλόγες για να βρεθούν κοντά στις περιουσίες τους.
Οι σκηνές αποκάλυψης που λίγες ώρες πριν διαδραματίζονταν σε Κάτω Βιάννο και Χόνδρο, άρχισαν να εκτυλίσσονται σε Καστρί και Κερατόκαμπο, με τους κατοίκους να μαζεύονται στο Αλιευτικό Καταφύγιο της περιοχής και την παραλία, όπου σε πολλά σημεία οι κάτοικοι χρειάστηκε να μπουν ολόκληροι με τα ρούχα στο νερό για να μπορέσουν να αναπνεύσουν. Ακολούθησε μια ολοήμερη μάχη με τις φλόγες, με τους ντόπιους να γεμίζουν κουβάδες από τα σπίτια τους με νερό από τη θάλασσα για να συνεισφέρουν, ενώ πέρα από τα σπίτια και τα καταστήματα στα οποία προξενήθηκαν ζημιές, κινδύνευσε και η νεόδμητη(τότε) Πινακοθήκη Βιάννου.
Ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης Ε. Κουκιαδάκης, είχε κάνει λόγο για "βιβλική καταστροφή" αφού κάηκαν χιλιάδες ελαιόδεντρα, πολλά θερμοκήπια και εκατοντάδες ζωντανά (κυρίως αιγοπρόβατα) τα οποία αποτεφρώθηκαν. Υπάρχει η πεποίθηση, πως εκείνη την ημέρα αν δεν υπήρχε η θάλασσα να σταματήσει τς φλόγες, το κόστος θα ήταν πολλαπλάσιο. Μετά από δύο 24ωρα αδιάκοπης μάχης με τις φλόγες, τη συμμετοχή δεκάδων οχημάτων και ανδρών και τριών ελικοπτέρων της πυροσβεστικής( ένα από το Ηράκλειο (τύπου καμόφ) και αλλά δύο ελικόπτερα «έρικσον» από την Αθήνα) η φωτιά αντιμετωπίστηκε, αφήνοντας όμως "γυμνούς" αγρότες και κτηνοτρόφους που έπαθαν ανυπολόγιστες ζημιές...
