Το ταφικό μνημείο του εθνικού ευεργέτη Αντωνίου Φραγκιά Παπαδάκη, με καταγωγή από το Ψυχρό Λασιθίου, με μία συγκλονιστική ζωή, όπως γράψαμε στην αρχή του αφιερώματός μας σε αυτή τη σπουδία προσωπικότητα, βρίσκεται στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών και είναι δημιουργία του μεγάλου Έλληνα γλύπτη του 19ου αιώνα Γ. Βρούτου.
Έχει χαρακτηριστεί, μάλιστα, ως ιστορικό έργο τέχνης.
Το 1946 ο αξιωματικός και συνεργάτης της Ναζιστικής Γερμανίας, Παναγιώτης Δεμέστιχας υποχρέωσε το Πανεπιστήμιο Αθηνών να του παραχωρήσει το ταφικό μνημείο του ευεργέτη Α.Φ. Παπαδάκη, ο οποίος δεν είχε απογόνους, με τον ψευδή ισχυρισμό ότι ανήκει στην οικογένειά του!
Ο Παναγιώτης Δεμέστιχας, θυμιζουμε ότι, μεταπολεμικά, καταδικάστηκε ως δωσίλογος αλλά όταν απεβίωσε το 1960 θάφτηκε- για άγνωστο λόγο- στον τάφο του ευεργέτη Α.Φ. Παπαδάκη.
Το Υπουργείο Πολιτισμού απεφάνθη πως οι μεταγενέστερες επεμβάσεις αλλοιώνουν την αρχική σύνθεση και το πρωτότυπο έργο του γλύπτη που χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, αποτελούν στοιχεία ξένα με το θεματικό και συμβολικό περιεχόμενο και πρέπει με τον κατάλληλο τρόπο να απαλειφθούν.
Όμως η απόφαση ανακλήθηκε και έτσι δημιουργήθηκε μεγάλη δυσαρέσκεια στους πολίτες, τους εκπροσώπους και τους φορείς της Κρήτης από όπου καταγόταν ο Αντώνιος Φ. Παπαδάκης.
Στο Οροπέδιο Λασιθίου υπήρξε "θύελλα" αντιδράσεων. Ο δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου, κ. Γιάννης Στεφανάκης, με κάθε τρόπο και μέσο, ζήτησε την άμεση αποκατάσταση αυτής της ανιστόρητης αδικίας!
Ο αποχαρακτηρισμός του ταφικού μνημείου και οι αντιδράσεις
Η εξέλιξη του αποχαρακτηρισμού του ταφικού μνημείου του Α. Φ. Παπαδάκη, ξεσήκωσε νέο κύμα αντιδράσεων.
Ο κ. Στεφανάκης σε δήλωσή του, επισήμανε πως ως δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου, θεώρησε ότι "οποιεσδήποτε παρεμβάσεις επί της αρχικής μορφής του ταφικού μνημείου του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη και Αρχηγού της Κρητικής Επανάστασης Αντωνίου Φ. Παπαδάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών είναι ακραίες πράξεις βεβήλωσης και προσβολής τόσο της μνήμης Του όσο και των αγωνιστών για την απελευθέρωση της Ελλάδος και των θυμάτων της ναζιστικής κατοχής, Ελλήνων και Ελλήνων Εβραίων".
Όπως τόνισε ο ίδιος, «οφείλουμε να ενεργήσουμε αναλόγως προκειμένου να διαφυλάξουμε την Πολιτιστική μας Κληρονομιά και την Ελληνική Μνήμη για τον Μεγάλο καταγόμενο από την Κρήτη, Εθνικό μας Ευεργέτη ο οποίος απεβίωσε χωρίς απογόνους καθώς είχε αφιερώσει τη ζωή του στην απελευθέρωση της Ελλάδας, μέσα από την Παιδεία τον Πολιτισμό και τους Αγώνες».
Ο κ. Στεφανάκης κατηγόρησε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών ότι «διατηρεί ακόμα την προτομή του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη κρυμμένη επιδεικτικά σε ένα διάδρομο και πίσω από μία πόρτα, αντί της αρχικής περίοπτης θέσης απέναντι από την επίσημη αίθουσα τελετών, ενώ παράλληλα εξακολουθεί να εισπράττει εκατομμύρια ετησίως από την περιουσία του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη».
Παράλληλα, θεώρησε βεβήλωση το γεγονός ότι έχει προστεθεί η προτομή και επιγραφή του καταδικασμένου από την Ελληνική Δικαιοσύνη μεταπολεμικά, δωσίλογου και συνεργάτη των Ναζιστών, Δεμέστιχα και κάλεσε το Υπουργείο Πολιτισμού «να απομακρύνει άμεσα την προτομή του καταδικασθέντος δωσίλογου και τα πρόσθετα στοιχεία, και να αποδώσει το ταφικό μνημείο στον Εθνικό μας Ευεργέτη, όπως αρμόζει».
Αναλυτικά, στη δήλωσή του, ανέφερε:
«Οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού εισηγούνται εγγράφως και προς το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου στις 30 Μαρτίου 2021 σχετικά με την αποκατάσταση του ταφικού μνημείου του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη και Αρχηγού της Κρητικής Επανάστασης Αντωνίου Φ. Παπαδάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, όπου μεταξύ άλλων αναφέρει σχετικά με το μνημείο:
«…μεταγενέστερες επεμβάσεις αλλοιώνουν την αρχική σύνθεση και το πρωτότυπο έργο του γλύπτη που χαρακτηρίστηκε ως μνημείο, αποτελούν στοιχεία ξένα με το θεματικό και συμβολικό περιεχόμενο και πρέπει με τον κατάλληλο τρόπο να απαλειφθούν..»
Έξι ημέρες μετά στις 5 Απριλίου 2021, το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού δυστυχώς ανακαλεί την εισήγηση του, περί αποκατάστασης του μνημείου του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη.
Παράλληλα, Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πανηγυρίζει στα κοινωνικά δίκτυα ευχαριστώντας προσωπικά τον Πρωθυπουργό και την Υπουργό Πολιτισμού, αλλά και κυβερνητικούς παράγοντες για το προσωπικό τους ενδιαφέρον στην οικογενειακή του υπόθεση.
Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μοναδικός κληρονόμος του συνόλου της κινητής και ακίνητης περιουσίας του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη βάσει της διαθήκης του, έλαβε σαφή εντολή για την συνέχιση του έργου του Μεγάλου Ευεργέτη, στην Παιδεία τον Πολιτισμό και του Αγώνες για την απελευθέρωση και ανήγειρε με δικές του δαπάνες το Ταφικό Μνημείο στο κεντρικότερο σημείο του Α’ Νεκροταφείου Αθηνών που τόσο λόγω της θέσης όσο και της σύνθεσης του μνημείου είναι ανυπολόγιστης αξίας. Το Πανεπιστήμιο σήμερα κωφεύει για το μνημείο.
Επίσης το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών διατηρεί ακόμα την προτομή του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη κρυμμένη επιδεικτικά σε ένα διάδρομο και πίσω από μία πόρτα, αντί της αρχικής περίοπτης θέσης απέναντι από την επίσημη αίθουσα τελετών, ενώ παράλληλα εξακολουθεί να εισπράττει εκατομμύρια ετησίως από την περιουσία του Αντωνίου Φ. Παπαδάκη.
Ο Μεγάλος Εθνικός Ευεργέτης και Αρχηγός της Κρητικής Επανάστασης και Πολιτικός Αρχηγός Αντώνιος Φ. Παπαδάκης γεννήθηκε στο Ψυχρό του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου στην σκιά του Δικταίου Άντρου μυθολογικού τόπου γέννησης του Δία, όπου το 1855 ανέγειρε με δαπάνες του, το πρώτο Αλληλοδιδακτικό Δημοτικό Σχολείο και το 1874 ανέγειρε και ίδρυσε το πρώτο Ακαδημαϊκό Ίδρυμα της Κρήτης, το Πολυτεχνείο στο Ψυχρό. Επίσης με δαπάνες του δημιουργήθηκε η Δημοτική Βιβλιοθήκη του Δήμου Ηρακλείου (μετέπειτα Βικελαία) και με χρηματοδότηση από την περιουσία του ολοκληρώθηκε το μοναδικό στην Κρήτη για την εποχή εκείνη Γυμνάσιο στο Ηράκλειο, ως η κοντινότερη πόλη στη γενέτειρά του, το Ψυχρό Οροπεδίου Λασιθίου.
Επειδή θεωρούμε ότι κανείς Κρατικός Λειτουργός ή Υπάλληλος δεν θα επέλεγε ένα δωσίλογο από ένα Εθνικό Ευεργέτη καλούμε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού να βγει από την πλάνη στην οποία βρίσκεται, να απομακρύνει άμεσα την προτομή του καταδικασθέντος δωσίλογου και τα πρόσθετα στοιχεία, και να αποδώσει το ταφικό μνημείο στον Εθνικό μας Ευεργέτη, όπως αρμόζει.
Ως Δήμαρχος Οροπεδίου Λασιθίου θεωρώ ότι οποιεσδήποτε παρεμβάσεις επί της αρχικής μορφής του ταφικού μνημείου του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη και Αρχηγού της Κρητικής Επανάστασης Αντωνίου Φ. Παπαδάκη στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών είναι ακραίες πράξεις βεβήλωσης και προσβολής τόσο της μνήμης Του όσο και των αγωνιστών για την απελευθέρωση της Ελλάδος και των θυμάτων της ναζιστικής κατοχής, Ελλήνων και Ελλήνων Εβραίων.
Οφείλουμε να ενεργήσουμε αναλόγως προκειμένου να διαφυλάξουμε την Πολιτιστική μας Κληρονομιά και την Ελληνική Μνήμη για τον Μεγάλο καταγόμενο από την Κρήτη, Εθνικό μας Ευεργέτη ο οποίος απεβίωσε χωρίς απογόνους καθώς είχε αφιερώσει τη ζωή του στην απελευθέρωση της Ελλάδας, μέσα από την Παιδεία τον Πολιτισμό και τους Αγώνες. Απόγονοί Του είμαστε ΟΛΟΙ μας.
Η Δημοτική Αρχή του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 200 χρόνια από την επανάσταση, έχει αποφασίσει να αποδώσει τιμές, να τελέσει μνημόσυνο και να καταθέσει στέφανο νίκης και μνήμης στο ταφικό μνημείο του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη και ουσιαστικό Πολιτικό Αρχηγό της Κρητικής Επανάστασης του 1866-1869 Αντώνιο Φ. Παπαδάκη, τιμώντας τη μνήμη και την προσφορά Του. Ωστόσο αυτό είναι αδύνατον καθώς το μνημείο είναι βεβηλωμένο και έχει προστεθεί η προτομή και επιγραφή του καταδικασμένου από την Ελληνική Δικαιοσύνη μεταπολεμικά, δωσίλογου και συνεργάτη των Ναζιστών, Δεμέστιχα.
Επισημαίνουμε ότι δεν θα επιτρέψουμε και δε γίνεται ανεκτή η οποιαδήποτε ανοχή εμπλεκόμενων φορέων, θεσμών ή προσώπων που οδήγησε στη βεβήλωση του μνημείου.
Καλούμαστε να επιλέξουμε, μεταξύ του Μεγάλου Εθνικού Ευεργέτη και Ήρωα ή του καταδικασμένου δωσίλογου στρατηγού υπουργού εσωτερικών του Τσολάκογλου και συνεργάτη στην κατοχή των ναζιστών.
Δίλημμα δεν υπάρχει,
καλούμε τον Κρητικό λαό, δια των εκπροσώπων του, με πρώτο τον Περιφερειάρχη Κρήτης Σταύρο Αρναουτάκη που ήδη αποδέχθηκε την πρόταση του Δήμου να συμμετέχει στην έκδοση ψηφίσματος για την αποκατάσταση του Ταφικού Μνημείου και την απόδοση του αποκλειστικά στην μνήμη του Μεγάλου Κρητικού Εθνικού Ευεργέτη Αντωνίου Φ. Παπαδάκη».
