Οι αυξημένες θερμοκρασίες, τα πιο τακτικά επεισόδια καύσωνα, αλλά και οι πιο συχνές πλημμύρες κατά τη διάρκεια των τελευταίων καλοκαιριών στην Ευρώπη έχουν αυξήσει τον κίνδυνο εξάπλωσης ιογενών ασθενειών, που μεταδίδονται από τα κουνούπια. Την Πέμπτη το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC) προειδοποίησε πως καθώς τα καλοκαίρια γίνονται θερμότερα κι έχουν μεγαλύτερη διάρκεια, στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, δημιουργούνται συνθήκες ευνοϊκές για χωροκατακτητικά είδη κουνουπιών, όπως το aedes albopictus (κουνούπι «ασιατικός τίγρης») και το aedes aegypti (κουνούπι «τίγρης»). Παράλληλα στην Ελλάδα οι αυξημένες βροχοπτώσεις από τον Απρίλιο και μετά δημιούργησαν όρους για την πιο πρόωρη εμφάνιση των κουνουπιών, προκαλώντας ανησυχίες για την εξέλιξή τους.
Το ECDC καταγράφει την ανησυχητική εξάπλωση ειδών κουνουπιών και ασθενειών τα προηγούμενα χρόνια. Το κουνούπι «ασιατικός τίγρης», που είναι φορέας του δάγκειου πυρετού και της νόσου chikungunya (σημαίνει σε τοπική διάλεκτο της Τανζανίας «αυτός που παραμορφώνεται», καθώς προκαλεί σημαντική αρθραλγία) βρίσκεται πλέον πιο βόρεια και δυτικά στην Ευρώπη. Το κουνούπι «τίγρης», που είναι γνωστό ότι μεταδίδει τους ιούς του δάγκειου πυρετού, του κίτρινου πυρετού, της chikungunya, του zika και του ιού του Δυτικού Νείλου, βρίσκεται ήδη στην Κύπρο από το 2022 και ενδέχεται να εξαπλωθεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Oπως σημειώνει το ΕCDC, πριν από μια δεκαετία ο «ασιατικός τίγρης» υπήρχε σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες, με 114 περιοχές να επηρεάζονται. Φέτος, το συγκεκριμένο είδος έχει εγκατασταθεί σε 13 χώρες, και στην Ελλάδα, και επηρεάζει 337 περιοχές (σχεδόν όλη την Ελλάδα, εκτός από μικρές περιοχές της Στερεάς και της Ηπείρου).
«Εάν συνεχιστεί αυτή η κατάσταση θα αναμένουμε να δούμε περισσότερα κρούσματα και πιθανώς θανάτους από ασθένειες, όπως ο δάγκειος πυρετός, η chikungunya και ο πυρετός του Δυτικού Νείλου», δήλωσε η διευθύντρια του ECDC, Αντρέα Αμόν.
Ηδη το 2022 αναφέρθηκαν 1.133 κρούσματα και 92 θάνατοι ανθρώπων από τον ιό του Δυτικού Νείλου στις χώρες της Ευρώπης, εκ των οποίων τα 1.112 εντοπίστηκαν σε 11 χώρες. Ηταν ο μεγαλύτερος αριθμός κρουσμάτων από το έτος αιχμής της επιδημίας το 2018. Τα περισσότερα κρούσματα καταγράφηκαν στην Ιταλία (723 και 51 θάνατοι), με την Ελλάδα να ακολουθεί με 286 κρούσματα και 33 θανάτους, πάνω από το ένα τρίτο όσων σημειώθηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο! Η τρίτη χώρα σε αριθμό κρουσμάτων, η Ρουμανία, ήταν πολύ πίσω (47 κρούσματα, πέντε θάνατοι). Οσον αφορά τον δάγκειο πυρετό, το 2022 καταγράφηκαν 71 κρούσματα τα οποία δεν ήταν εισαγόμενα, αλλά είχαν αναπτυχθεί σε χώρες της Ευρώπης. Πρόκειται για πολύ μεγάλο αριθμό, αφού είναι όσα είχαν αναφερθεί από το 2010 μέχρι το 2021!
Η κλιματική απορρύθμιση, τα πιο συχνά πλημμυρικά φαινόμενα, οι αλλαγές στις χρήσεις γης, τα πλήγματα στο περιβάλλον και η υποβάθμιση της βιοποικιλότητας αποτελούν παράγοντες που ευνοούν την επέκταση των κουνουπιών. Γι’ αυτό είναι σήμερα αναγκαίο, τονίζει το ECDC, να αναπτυχθούν προσπάθειες για τον έλεγχο των πληθυσμών τους. Οι τρόποι παρέμβασης περιλαμβάνουν την εξάλειψη του λιμνάζοντος νερού όπου αναπαράγονται τα κουνούπια, τη χρήση οικολογικών προνυμφοκτόνων και την ευαισθητοποίηση της κοινότητας, με λήψη και ατομικών μέτρων προστασίας.
*Το κείμενο είναι του κ. Γιάννη Ελαφρού και δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Καθημερινή"
