Η αύξηση στις τιμές των υλικών, οι καθυστερήσεις στις προμήθειες, καθώς και το "θολό" τοπίο που διαμορφώνει ο πόλεμος έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς εκτέλεσης των έργων
Σε ... "σταυρόλεξο" για δυνατούς λύτες εξελίσσεται το ντόμινο ανατιμήσεων στα υλικά του κατασκευαστικού κλάδου στην Κρήτη.
Η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επέτεινε την ενεργειακή κρίση, που ούτως ή άλλως απασχολούσε εδώ και μήνες τον κατασκευαστικό κόσμο, με τις τιμές υλικών και πρώτων υλών να έχουν "απογειωθεί". Οι φορείς του κλάδου το τελευταίο διάστημα εκφράζουν όλο και εντονότερα τις ανησυχίες τους, όπως έχουμε ήδη αναδείξει σε ρετπορτάζ μας το προηγούμενο χρονικό διάστημα.
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών παρακολουθεί το ζήτημα στενά, αλλά με ψυχραιμία.
Πρόσφατα μάλιστα ο υπουργός, κ. Κώστας Καραμανλής, είχε επισημάνει δημόσια ότι όπου χρειαστεί παρέμβαση, αυτή θα γίνει.
Στο τραπέζι της νέας συνάντησης της ηγεσίας του υπουργείου με εκπροσώπους των τεχνικών εταιρειών, την ερχόμενη εβδομάδα, οι προτάσεις των εργοληπτών θα τεθούν πιο συγκεκριμένα και μελετημένα, προκειμένου να διερευνηθούν κοινά αποδεκτές λύσεις, με τις οποίες θα διασφαλιστεί η ολοκλήρωση των έργων.
Έμπειρα στελέχη της αγοράς εκτιμούν ότι τα πλέον επίφοβα έργα είναι εκείνα των μικρότερων αρχών, δηλαδή δήμων και περιφερειών, στα οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα των υπερβολικά υψηλών εκπτώσεων. Αυτές ξεπερνούν σε πολλές περιπτώσεις το 40% ή ακόμα και το 50%, με αποτέλεσμα η υλοποίηση των έργων να κρέμεται από μία κλωστή, καθώς θα είναι ζημιογόνα για τις εταιρείες. Και πάλι όμως για τα δημόσια έργα υπάρχουν πάντα οι "δικλείδες ασφαλείας" και δύσκολα μπορεί ένα έργο να διακοπεί λόγω των ανατιμήσεων αυτών...
Στο κάδρο μπαίνουν και τα έργα για τα οποία οι προσφορές κατατέθηκαν πριν ξεκινήσει το ράλι των ανατιμήσεων, ακόμα δηλαδή και δύο χρόνια πριν, Σήμερα, η αύξηση στις τιμές των υλικών, οι καθυστερήσεις στις προμήθειες, καθώς και το "θολό" τοπίο που διαμορφώνει ο πόλεμος έχουν επιβραδύνει τους ρυθμούς εκτέλεσης των έργων.
Ο "χορός" των ανατιμήσεων
Πριν ακόμη από την εισβολή στην Ουκρανία, οι ανατιμήσεις στα οικοδομικά υλικά κατέγραφαν συνεχόμενα ρεκόρ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τον Ιανουάριο, ο γενικός δείκτης τιμών υλικών κατασκευής νέων κτηρίων κατοικιών αυξήθηκε κατά 7,3%, σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα του 2021, έναντι μικρής αύξησης 0,3% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών του έτους 2021 με το 2020.
Πρωταθλητές τότε, ακολουθώντας την ηλεκτρική ενέργεια που εκτινάχθηκε κατά 56,7% και το πετρέλαιο κίνησης με 26,3%, ήταν ο σίδηρος οπλισμού με αύξηση 17,4%, οι χάλκινοι αγωγοί με 14,3%, οι σωλήνες χαλκού με 12,5% και τα τούβλα με 10,4%.
Μετά και τις επιπτώσεις του πολέμου, που δυστυχώς έχει άγνωστο ορίζοντα, εκτιμάται πως οι ανατιμήσεις στην πλειοψηφία των υλικών κατασκευής ξεπερνούν το 40% μέσα σε ένα έτος!
Σε επιστολή της, η Πανελλήνια Ένωση Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων έκανε λόγο για ραγδαία ανατίμηση των υλικών άνω του ποσοστού του 18%.
Αυτό σημαίνει ότι ο σκελετός ενός κτηρίου που κόστιζε πριν τις ανατιμήσεις 1 εκατ. ευρώ, σήμερα κοστίζει 1,5 εκατ. ευρώ, τα δε έργα οδοποιίας, που παίρνουν μπρος κάθε άνοιξη, όπως και όλα τα άλλα έργα, σημειώνεται πως «με τις παρούσες τιμές είναι αδύνατον να υλοποιηθούν από τους αναδόχους».
Τι προτείνουν οι κατασκευαστές
Οι εργοληπτικές οργανώσεις παρέθεσαν τις προτάσεις τους και συμφωνήθηκε να επανέλθουν στην επόμενη συνάντηση με συγκεκριμένες και μελετημένες προτάσεις, με σκοπό τη διερεύνηση εξεύρεσης κοινά αποδεκτών λύσεων που να διασφαλίζουν την ολοκλήρωση των έργων.
Προειδοποιώντας για σοβαρό κίνδυνο διάλυσης συμβάσεων δημοσίων έργων, παράλληλα με αιτήματα αποζημίωσης από την πλευρά των εργοληπτικών επιχειρήσεων, ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών προτείνει τη χορήγηση παράτασης τεσσάρων έως έξι μηνών μετά από αίτηση των εργοληπτικών επιχειρήσεων.
Από την πλευρά της, η ΠΑΣΕΔΕ ανεβάζει τον χρόνο της παράτασης όλων των χρονοδιαγραμμάτων κατ’ ελάχιστον στους 12 μήνες, με τη δυνατότητα και προσωρινής διακοπής εργασιών.
Οι συντελεστές αναθεώρησης
Υπενθυμίζεται ότι λίγο πριν το τέλος της περασμένης χρονιάς, με απόφαση του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών, καθορίστηκαν οι συντελεστές αναθεώρησης για περίπου 500 κατηγορίες δημοσίων έργων, στις οποίες περιλαμβάνονται υλικά, των οποίων η υπερβολική αύξηση στην τιμή διαπιστώθηκε για τα τρία πρώτα τρίμηνα της περσινής χρονιάς. Συγκεκριμένα για χάλυβα, αλουμίνιο, χαλκό, άσφαλτο, ξυλεία, PVC και πολυαιθυλένιο.
Τα αιτήματα των τεχνικών εταιρειών είχαν ξεκινήσει ήδη έναν χρόνο πριν τη ρύθμιση, όμως στο ενδιάμεσο διάστημα οι ανατιμήσεις σε έναν βαθμό αποκλιμακώθηκαν. Για αυτό και το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών "μετράει" προσεκτικά το ενδεχόμενο μιας τέτοιας απόφασης, ειδικά από τη στιγμή που η επόμενη μέρα του πολέμου δύσκολα μπορεί να προβλεφθεί...
Ανησυχία στον Δήμο Βιάννου
Αναμφίβολα οι συνέπειες ήρθαν και στην "πόρτα" μας... Ο προβληματισμός είναι μεγάλος για την επόμενη μέρα των έργων που έχουν "κλειδώσει" και δεν υπογράφουν οι εργολάβοι ενώ ερωτηματικά προκαλεί το τι θα γίνει τελικά με τα έργα που ξεκίνησαν αλλά δεν ολοκληρώθηκαν ή εκείνα που "βάλτωσαν"...
