Για όσους δεν γνωρίζουν πρόκειται για το σημαντικότατο πολιτιστικό έργο αναπαλαίωσης, αξιοποίησης και μετατροπής του κτιρίου του Δημοτικού Σχολείου Χόνδρου και του μεγάλου σε έκταση περιβόλου του σε χώρο πολιτισμού και εκδηλώσεων, όπως έχει ήδη γίνει στα περισσότερα χωριά του Δήμου Βιάννου.
Μάλιστα, όπως αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα του viannitika.gr, το εν λόγω έργο «τοποθετήθηκε αρκετά χαμηλά στην κατάταξη αξιολογημένων προτάσεων του επιχειρηματικού προγράμματος αλιείας και θάλασσας 2014-2020»!
Στην αρχή αισθάνθηκα «θυμό και οργή» και μεγάλη αδικία εις βάρος του Χόνδρου και της πολιτιστικής κληρονομιάς τού τόπου μας (μάλιστα, για δεύτερη φορά!!!), που ο συνδυασμός τους στην ψυχή μου με κάνει «θηρίο ανήμερο» και για τον λόγο αυτό άφησα να περάσει λίγος χρόνος για να μετριασθεί αυτό το συναίσθημα και να μην είμαι, τουλάχιστον τώρα, οξύς και εκτός ορίων στους προβληματισμούς, στις θέσεις και στα ερωτήματά μου.
Δεν ξέρω, αν αυτό το κατάφερα, αλλά ό,τι και αν συμβαίνει, ήρθε η ώρα να ειπωθούν και να τεθούν υπόψη των αρμοδίων κάποια ερωτήματα και να δοθούν εκ μέρους τους καθαρές απαντήσεις.
Ο Χόνδρος είναι μία από τις ισχυρότερες και πολυπληθέστερες Κοινότητες του Δήμου Βιάννου με συνολικό μόνιμο πληθυσμό 626 κατοίκους (απογραφή 2011), που σήμερα εκτιμάται ότι είναι πολλαπλάσιος.
Η ευρύτερη περιφέρειά του «βοά» ιστορία, η οποία αρχίζει την εποχή του χαλκού και συνεχίζεται δημιουργικά καθ’ όλη τη διάρκεια όλων των επόμενων αιώνων έως και σήμερα. [βλ. Ο Χόνδρος Βιάννου στα μονοπάτια της ιστορίας, Ηράκλειο 2008]
Δεν είναι του παρόντος να αναφερθώ στην ιστορία της περιοχής και θα επικεντρώσω στην αναφορά μου μόνο στο συγκεκριμένο θέμα.
Το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Χόνδρου είναι κτισμένο στις υπώρειες της τρίκορφης λοφοσειράς Κεφάλι [Ανατολικό – Μεσαίο – Δυτικό ή Κεφάλι Λαζανά], η οποία αποτελεί σημαντικότατο αρχαιολογικό χώρο αναγόμενο στη μινωική εποχή. Μάλιστα, σύμφωνα με τον Νικόλαο Πλάτωνα και άλλους σημαντικούς αρχαιολόγους [Αναστάσιος Ορλάνδος, Κωνσταντίνος Δαβάρας κ.ά.] είναι ο σημαντικότερος αγροτικός μινωικός οικισμός που είχε μέχρι τότε εντοπισθεί σ’ ολόκληρη την Κρήτη (1960).
Επίσης, η σημερινή Διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου κ. Στέλλα Μανδαλάκη θεωρεί ότι «αποτελεί έναν από τους πιο εντυπωσιακούς αρχαιολογικούς χώρους της Βιάννου» [βλ. Στ. Μανδαλάκη, «Αρχαιολογικοί χώροι Δήμου Βιάννου, Πρακτικά 1 ου Παμβιαννίτικου Συνεδρίου, Βιάννος – Ηράκλειο
2005, σ. 3-7].
Επομένως, είναι εμφανές ότι, εξαιτίας της γεωγραφικής του θέσεως, το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου Χόνδρου αποτελεί «οργανικό και αναπόσπαστο» τμήμα του
ευρύτερου αρχαιολογικού χώρου Κεφάλι.
Από ό,τι γνωρίζω εκείνοι που έκαμαν τη μελέτη για την μετατροπή του σε «Σπίτι Πολιτισμού» έλαβαν υπόψη τους αυτήν την σημαντική παράμετρο, δηλαδή την καθοριστική σχέση του με τον παρακείμενο αρχαιολογικό χώρο Κεφάλι και θα το αξιοποιούσαν και προς αυτήν την κατεύθυνση, δίνοντάς του τρόπον τινά την ιδιότητα ενός «μικρού μουσείου», αναδεικνύοντας την ιστορική και αρχαιολογική αξία της
περιοχής (αναπαράσταση αρχαιολογικού χώρου, αντίγραφα σημαντικών ευρυμάτων, παλαιές φωτογραφίες από τις ανασκαφές κ.ά.)
Όλα αυτά έγιναν εδώ και αρκετά χρόνια, είχαν προχωρήσει, η μελέτη είχε «ωριμάσει» (μάλλον παρα-ωριμάσει) και η υλοποίησή της ήταν απλώς θέμα χρόνου – έτσι πίστευα – με την ένταξη του έργου σε κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης.
Ειλικρινά, το ανέμενα με αγωνία και ήμουν σίγουρος ότι δεν θα μπορούσε να μπει κανένα εμπόδιο, γιατί πρόκειται πραγματικά περί έργου πνοής, όχι μόνο για την Κοινότητα Χόνδρου, αλλά για ολόκληρη την ευρύτερη περιοχή του Δήμου Βιάννου και για την πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά του τόπου μας.
Έτσι, περνούσαν οι ώρες, οι μέρες, οι εβδομάδες, οι μήνες, τα χρόνια!!! κι εγώ ο αθεράπευτα ρομαντικός και απονήρευτος περίμενα την ώρα και τη στιγμή – ήμουν σίγουρος γι’ αυτό – που θα γινόμουν κοινωνός της ευχάριστης είδησης ότι το έργο εντάχθηκε σε πρόγραμμα χρηματοδότησης και θα προχωρούσε η υλοποίησή του.
Και ξαφνικά.....με κτύπησε κεραυνός!!! Το έργο «Σπίτι Πολιτισμού» στον Χόνδρο, όχι μόνο δεν εγκρίθηκε να υλοποιηθεί μετά από τόσα χρόνια αναμονής – είχε απορριφθεί ήδη άλλη μία φορά !!! – αλλά άκουσον !! άκουσον !! «μετρήθηκε – ζυγιάστηκε – βαθμολογήθηκε» και «τοποθετήθηκε αρκετά χαμηλά στην κατάταξη αξιολογημένων προτάσεων» !
Ως εκ τούτου τίθενται τα βασανιστικά (τουλάχιστον για μένα) ερωτήματα που ζητούν άμεση, πλήρη και πάνω απ’ όλα καθαρή απάντηση, από κάθε αρμόδιο :
Για ποιό λόγο ή για ποιούς λόγους δεν εντάχθηκε στο εν λόγω ή σε κάποιο άλλο πρόγραμμα το έργο και δεν προχώρησε – εξασφαλίστηκε η χρηματοδότησή του;
Ποιοί και με ποιά κριτήρια το βαθμολόγησαν, το τοποθέτησαν τόσο χαμηλά στην κατάταξη των υποψήφιων προς χρηματοδότηση έργων και τελικά το απέρριψαν, ήτοι το πέταξαν στα σκουπίδια για δεύτερη φορά;
Ποιά άλλα έργα στο Δήμο Βιάννου ή και σε άλλους ενάλιους Δήμους αξιολογήθηκαν υψηλά και το «κλώτσησαν» στην άβυσσο της απαξίωσης;
Παρακαλώ τον ΑΡΜΟΔΙΟ ή τους ΑΡΜΟΔΙΟΥΣ να απαντήσουν στα παραπάνω ερωτήματα.
Το οφείλουν όχι μόνο σε έναν απλό δημότη του Δήμου Βιάννου, αλλά σε μια μεγάλη, πολυπληθή Δημοτική Κοινότητα, η οποία συνεισφέρει σημαντικά με διάφορους τρόπους στα δημοτικά πράγματα. Το οφείλουν και σε όποιους άλλους, όπου κι αν βρίσκονται, όποιοι κι αν είναι, οι οποίοι αισθάνονται ότι θίγονται, προσβάλλονται και αδικούνται, όταν υποβαθμίζεται και απαξιώνεται ένα τόσο σημαντικό έργο πολιτισμού.
Ο Δήμος Βιάννου θα μπορούσε να αποτελέσει υπόδειγμα ανάπτυξης, αν σεβόταν διαχρονικά και αξιοποιούσε το φυσικό περιβάλλον του, τα μοναδικά αγροτικά προϊόντα του και βεβαίως τη μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά του!!
Δεν υπάρχει τώρα ο χρόνος για να εκφράσω αναλυτικά τις σκέψεις μου πάνω σ’ αυτά τα θέματα, αλλά δεσμεύομαι να το πράξω αναλυτικά στο μέλλον. Το μόνο που μπορώ να πω τώρα είναι ότι, αν κρίνουμε από την τύχη που είχε το «Σπίτι Πολιτισμού» στον Χόνδρο, «Το Ταφικό Μνημείο» για τον μεγάλο Βιαννίτη Ιωάννη Κονδυλάκη κλπ. κλπ., η πολιτιστική κληρονομιά της Βιάννου βρίσκεται πολύ χαμηλά
στην κατάταξη προτεραιοτήτων του Δήμου Βιάννου, δυστυχώς διαχρονικά, με κάποιες εξαιρέσεις, που όμως επιβεβαιώνουν τον κανόνα!!
Με το συγκεκριμένο κτίριο με συνδέουν έντονοι συναισθηματικοί δεσμοί.
Χτίστηκε το 1961-63, όταν ήταν Πρόεδρος της Κοινότητας Χόνδρου ο πατέρας μου, σ’ αυτό δίδαξε επί πολλά έτη η δασκάλα μητέρα μου, σ’ αυτό φοίτησα έξι ολόκληρα χρόνια, έμαθα τα πρώτα γράμματα και ένιωσα τα πρώτα φτερουγίσματα της ψυχής μου.
Αυτό όμως δεν έχει καμιά σχέση με τον «θυμό και την οργή» που αισθάνομαι για την απαξίωσή του. Το ίδιο ακριβώς θα αισθανόμουν και θα έπραττα για οποιαδήποτε παρόμοια περίπτωση, για οποιαδήποτε αδικία.
Θα αναμένω συγκεκριμένες και όχι αόριστες απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσα, καθαρές απαντήσεις, τις οποίες δικαιούμαι ως Δημότης του Δήμου Βιάννου και γενικότερα ως πολίτης αυτής της χώρας και γι’ αυτό ζητώ να τις έχω το συντομότερο.
Αν δεν τις λάβω σε εύλογο χρονικό διάστημα, πράγμα το οποίο θεωρώ αδιανόητο, θα αναγκαστώ να απευθυνθώ ονομαστικά σε εκείνους τους οποίους θεωρώ υπεύθυνους και τότε να είστε σίγουροι ότι θα αφήσω «τον θυμό και την οργή», που τώρα προσπάθησα να χαλιναγωγήσω, να εκδηλωθούν κατά τον πλέον «εκκωφαντικό» τρόπο!!!
Σημείωση: Ειλικρινά λυπάμαι, γιατί κανείς (!!!) θεσμικός παράγοντας της Κοινότητας Χόνδρου, κανείς Χονδριγιανός επιστήμονας, επαγγελματίας, αγρότης, επιχειρηματίας, συνταξιούχος....δεν ύψωσε φωνή διαμαρτυρίας γι’ αυτό το ανοσιούργημα που έγινε εις βάρος της ιστορικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.
Σκέφτομαι ότι, ίσως γι’ αυτό μάς απαξιώνουν, μας προσβάλλουν και μας αδικούν, γιατί γνωρίζουν ότι δεν θα μας βρουν μπροστά τους!!!
Αυτό είναι αληθινή κατάντια!!!
