Περίπου 40 ημέρες μας χωρίζουν από τη διενέργεια των Αυτοδιοικητικών εκλογών της 8ης Οκτωβρίου και το Υπουργείο Εσωτερικών, με σχετικές εγκυκλίους του, παρέχει πληροφοριές σχετικά με τη διαδικασία της διπλής αυτής εκλογικής αναμέτρηαης.
Αναλυτικά στις εγκυκλίους αναφέρεται:
Δημοτικές εκλογές
Η συμμετοχή των πολιτών στις δημοτικές εκλογές αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ενίσχυση της δημοκρατίας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στην τοπική κοινωνία. Η ανάδειξη δημοτικών αρχών, ικανών να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες σχεδιασμού και υλοποίησης πολιτικών σε τοπικό επίπεδο, συντελεί στην αναβάθμιση της κοινωνικής συμβίωσης των πολιτών.
Οι εκλογές για την ανάδειξη των αιρετών οργάνων διοίκησης των δήμων της χώρας θα διεξαχθούν την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023 και οι επαναληπτικές, σε όποιους δήμους απαιτηθεί, την επόμενη Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023. Οι νέες αρχές θα εγκατασταθούν την 1 η Ιανουαρίου 2024 και η πενταετής θητεία τους θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2028.
Στις επικείμενες εκλογές επανέρχεται το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα ανάδειξης των αιρετών οργάνων των δήμων, μετά την εφαρμογή κατά τις προηγούμενες αυτοδιοικητικές εκλογές της 26ης Μαΐου 2019 του εκλογικού συστήματος της απλής αναλογικής.
Σημαντική καινοτομία των επερχόμενων αυτοδιοικητικών εκλογών αποτελεί η θέση σε λειτουργία, για πρώτη φορά, της ηλεκτρονικής εφαρμογής για τη δήλωση των συνδυασμών στις δημοτικές εκλογές, αποσκοπώντας στη διευκόλυνση των υποψηφίων και την απλούστευση της διαδικασίας υποβολής υποψηφιοτήτων.
Ακολούθως, παρατίθενται, συνοπτικά, οι βασικές αλλαγές που επιφέρει ο ν.4804/2021 και οι οποίες θα εφαρμοστούν στις προσεχείς δημοτικές εκλογές:
- υποβολή σε ενιαίο ψηφοδέλτιο υποψηφιότητας για τα αξιώματα του δημάρχου, δημοτικού συμβούλου, συμβούλου δημοτικής κοινότητας και προέδρου δημοτικής κοινότητας,
- επιτυχών συνδυασμός, κατά την πρώτη ψηφοφορία (πρώτη Κυριακή) θεωρείται όποιος λάβει ποσοστό μεγαλύτερο του σαράντα τρία τοις εκατό (43% συν μια ψήφο) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων,
- δικαίωμα εκλογής δημοτικού συμβούλου6 και συμβούλου δημοτικής κοινότητας με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των 2.001 μόνιμων κατοίκων έχει ο επιλαχών συνδυασμός αν κατά την αρχική ψηφοφορία συγκέντρωσε ποσοστό τουλάχιστον τρία τοις εκατό (3%) του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων,
- αναπροσδιορισμός της πληθυσμιακής βάσης για τον καθορισμό του αριθμού των μελών του δημοτικού συμβουλίου, των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων και των προέδρων των δημοτικών κοινοτήτων, και αναπροσδιορισμός του αριθμού των μελών του δημοτικού συμβουλίου και των συμβουλίων των δημοτικών κοινοτήτων.
- μη εκλογή συμβουλίων δημοτικών κοινοτήτων στους δήμους της Περιφέρειας Αττικής, με εξαίρεση τους δήμους των Περιφερειακών Ενοτήτων Νήσων, Ανατολικής και Δυτικής Αττικής και τους δήμους που συγκροτούνται από τις δημοτικές κοινότητες της παρ. 4 του άρθρου 2 του ν.3852/2010 (Α’ 87),
- εξορθολογισμός και περιορισμός των κωλυμάτων εκλογιμότητας και των ασυμβιβάστων θέσης των αιρετών των δημοτικών αρχών,
- θέση σταυρού προτίμησης στους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους ενιαία στο ψηφοδέλτιο, ανεξαρτήτως της εκλογικής περιφέρειας που θέτουν υποψηφιότητα (κατάργηση διασταυρούμενης ψήφου).
Τέλος, οι νέες αρχές εκλέγονται σύμφωνα με τα πληθυσμιακά στοιχεία του μόνιμου πληθυσμού της απογραφής του 2021, όπως εμφανίζεται στους επίσημους πίνακες των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού, που έχουν κυρωθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Περιφερειακές εκλογές
Με το ν.4804/2021 θεσπίζεται ένα πλήρες, συστηματικό και αποτελεσματικό νομικό πλαίσιο για την εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών, που επιτρέπει την επιτυχή και παραγωγική διοίκηση των τοπικών υποθέσεων από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και διασφαλίζει την εκπλήρωση της αποστολής τους και την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς όφελος των τοπικών κοινωνιών, σύμφωνα με τις επιταγές του άρθρου 102 του Συντάγματος.
Οι κυριότερες αλλαγές που επήλθαν με το νέο εκλογικό νόμο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές είναι οι εξής:
• Αλλαγή του εκλογικού συστήματος για την ανάδειξη των περιφερειακών αρχών
• Δημιουργία για πρώτη φορά ηλεκτρονικής εφαρμογής «Ηλεκτρονική Πύλη Υποβολής Υποψηφιοτήτων», για την καταχώριση των συνδυασμών και των υποψηφίων
• Επαναφορά της 5ετούς διάρκειας της περιφερειακής περιόδου
• Μείωση του αριθμού των εδρών των περιφερειακών συμβουλίων.
Οι εκλογές για την ανάδειξη των αυτοδιοικητικών αρχών της νέας περιφερειακής περιόδου θα διεξαχθούν την Κυριακή 8 Οκτωβρίου 2023, ενώ οι επαναληπτικές, όπου χρειαστεί, την επόμενη Κυριακή 15 Οκτωβρίου 2023.
