1937: Μια σεβρολέτ φτάνει στη Βιάννο
Σίγουρα κανείς δεν θα έλεγε όχι σε μια τέτοια πρόταση για μια εκδρομή στην πανέμορφη περιοχή της Βιάννου.
Τώρα που όλα ανθίζουν, ειδικά μετά τη φετινή όμορφη βαρυχειμωνιά, με τα πλούσια και ευεργετικά νερά, που τόσο είχε ανάγκη ο τόπος μας και το νησί μας. Πάντοτε όμως, μια εκδρομή στη Βιάννο έχει ιδιαίτερη σημασία και αφήνει τόσες πολλές-μοναδικές αναμνήσεις. Τι κι αν πέρασαν 90 και κάτι τόσα χρόνια! Ο τότε ανταποκριτής της Ηρακλειώτικης Εφημερίδας «Η Δράσις», με την επωνυμία «Α. Βιαννίτης», σε άρθρο του μας μιλάει για μια τέτοια που έγινε το 1937! Μια καστρινή σεβρολέτ καταφθάνει στη Βιάννο, πλήρης εκδρομέων. Τα μικρά παιδιά μόλις την είδαν άρχισαν να φωνάζουν: «Αυτοκίνητο!!! Αυτοκίνητοοοο!!! Δεν ήταν εξάλλου και μικρό πράγμα, αφού σπάνια τότε κυκλοφορούσαν τροχοφόρα. Αφήνω όμως την συνέχεια στον προαναφερθέντα αρθογράφο που με τόση ζωντάνια, μας μεταφέρει όμορφες εικόνες και μας κάνει μετόχους αυτής της εκδρομής…
«Αυτοκίνητοοο! Αυτοκίνητοοο!!! διαλαλούσε η μαρίδα. Έτσι υποδέχτηκε η Βιάννος προχθές μια Καστρινή σεβρολέτ πλήρη εκδρομέων. Κάτω απ’ τον παχύ ίσκιο του χιλιόχρονου Πλατάνου, εκεί τους είδα χαρούμενους και γελαστούς με τα «Κόντακ» και τ’ άλλα της εκδρομής εφόδια, να ξεπεζεύουν βιαστικοί βιαστικοί. Η αφροντισιά και η καλωσύνη πλημμύριζε την ψυχή τους. Γι’ αυτό άλλωστε ήλθαν. Να ξεχάσουν τη ρουτίνα, το θόρυβο και τη ζέστα του Κάστρου. Να χαρούνε την ομορφιά του βουνού και του χωριού την ανεπιτήδευτη ζωή. Τους είδα που άπληστα και ορεξάτα, ρουφούσανε τη μουρνόρακη και το κρύο-Βιαννίτικο νερό. Τους είδα που με βουλιμία απαθανατίζανε στου φακού το μυστήριο, τα τοπία και τις ομορφιές του τόπου. Γνωρίστηκα μαζί τους και μοιράστηκα για λίγη ώρα σπάταλα τη χαρά και το κέφι, το γλέντι και την παρέα. Θα τους θυμούμαι πάντα. Ο κ. Γιώργος Καληωράκης με τις δεσποινίδες αδερφές του την Άννα και την Ειρήνη, ο κ. Κώστας Παπαδάκης φαρμακοποιός και δις αδελφή του Εύα, ο γιατρός κ. Βελισαρίου, ο μηχανικός κ. Παπαματθαιάκης, να η όμορφη παρέα. Γλεντζέδες, καλόκαρδοι κι ακούραστοι. Μα κι οι Βιαννίτες εξ’ ίσου γλεντζέδες, πρόθυμοι και καλοπροαίρετοι. Αι οικογένειαι του κ. Τιμοθέου Λυριτζάκη Συμβολαιοογράφου, Ιωάννου Τ. Παπαμαστοράκη δικηγόρου και Εμμανουήλ Δ. Παπαγιαννάξη κτηματίου, που τους φιλοξένησαν ξέρανε καλά την τέχνη και τους σκλάβωσαν στο γλέντι και τη χαρά. Πέντε ή έξη κότες, η σχετική σούπα, κρασί νέκταρ και φρούτα ποικίλα πρόγευμα στη βίλλα του κ. Λυριντζάκη και το γλέντι ξεσπά. Το μεσημέρι βρεθήκανε στου Γαμπριγιέλε, ανάμεσα στις πηγές, κάτω από τα δέντρα και τα βράχια τα θεόρατα που αγκαλιάζονται οργιαστικά με τους κισσούς. Εκεί το γεύμα υπήρξε πλούσιο σε ποικιλία και ποσότητα. Τους αθεόφοβους ένα-δυο αρνιά, σαλάτες, κοτόπουλα, τυρί, κρασί, ρακή, φρούτα κ.λπ. τα κατάφεραν. Τους είδα στην προσπάθειά τους να σβύσουνε του κρασιού το κόχλασμα και της γαστέρας την προβολή στο κρουσταλλένιο νερό. Ψυχρολουσίες, χοροί, τραγούδια, κομφετί από μυρτόφυλλα και γλέντι ως το βράδυ. Μόνο ο κ. Καληωράκης ξεχώρισε με τον βροντόφωνο «Πουλολόγο» του. Μπουμ και μπαμ ολοένα. Δυστυχισμένα κοτσύφια! Τον είδα που άρπαξε ένα… βόλο. Να κι ο γιατρός κ. Βελισαρίου. Κρέμεται απ’ τους κισσούς θεόρατου βράχου. Θέλει να αυτοκτονήσει ο αθεόφοβος. «Ρομάντζα για αυτοκτονίες σου λέει, που όμως το εγχείρημα! Είναι δύσκολο…
Το βράδυ στον Πλάτανο η συνέχεια. Όλη η Βιάννος παρούσα στην πρωτοφανή πρεμιέρα. Ο άπλετος ηλεκτροφωτισμός που χαρίζει στην Κωμόπολη το εργοστάσιο του συνεταιρισμού, ο θόρυβος του πλαϊνού νερόμυλου, οι λυργιές του Μυλωνάκη, τ’ αστεία και οι μαντινάδες τση Φιλίντρας-ποιος δεν τον ξέρει- τα τραγούδια της δεσποινίδος Εύας και του κ. Παπαδάκη, βγαίνανε στους επτά ουρανούς, σαν ύμνος πολύβουος και πολύτονος. Ο κ. Στυλιανός Πετράκης απόστ. Αξιωματικός με τα σχετικά μεζεδάκια στου Γιάννη Τσικνάκη έχυσε λάδι στη φωτιά. Γλέντι ολονύχτιο επηκολούθησε σε μια ατμόσφαιρα εξαιρετικού κεφιού στο σπίτι του Ιωάννου Τ. Παπαμαστοράκη δικηγόρου. Αρνιά ψητά, πέρδικες, λαγοί και κρασί, να η ζωή, να το γλέντι. Γλέντι τρελό που μας παίρνει το μυαλό. Γλέντι που βάσταξε ως τα ξημερώματα»…
* Ο κ. Δημήτρης Χ. Σάββας είναι προϊστάμενος στην Βικελαία Βιβλιοθήκη Ηρακλείου
Λεζάντα: Φωτογραφικό Αρχείο Μανώλη Σπανάκη: Εξαιρετική νυφική φωτογραφία του Ανδρέα Παπαδάκη. Ο Βιαννίτης Ανδρέας Παπαδάκης ήταν ένας πραγματικός λόγιος που στις δημοσιεύσεις του, όπως και στα κείμενά του υπέγραφε «Α. Βιαννίτης».