1924: Φόβοι ότι θα βουλιάξει ο κόσμος!
Όταν μια τεράστια καθίζηση λίγο έξω από την Άνω Βιάννο, αντιμετωπίστηκε σαν την... αρχή του τέλους του κόσμου!
Πάνε σχεδόν 100 χρόνια, από τότε που ένα εντυπωσιακό, αλλά και ανεξήγητο τότε, γεωλογικό φαινόμενο που συνέβη λίγο έξω από την Άνω Βιάννο, τρομοκράτησε τους ντόπιους και η φήμη του έφτασε μέχρι το Ηράκλειο, όπου τα μέσα ενημέρωσης με τη σειρά τους σκόρπισαν την ανησυχία στους αναγνώστες τους.
Οι αμαρτίες
Οι συνήθεις αντιδράσεις μπροστά σε φαινόμενα που προκαλούν τρόμο, που σήμερα ίσως χαρακτηρίζαμε υπερβολικές, καταγράφηκαν και στα γύρω χωριά, αφού πολλοί πίστεψαν πως ο Θεός αποφάσισε να βουλιάξει όλο τον κόσμο εξαιτίας των αμαρτωλών ανθρώπων και επέλεξε να το ξεκινήσει από την... ακόμα πιο αμαρτωλή Βιάννο.
Όπως διαβάζουμε σε κείμενο του Δρ. Στέφανου Παπαγιαννάκη στα "Βιαννίτικα Νέα", ο οποίος μετέφερε τα κλίμα της εποχής, τα γυμνά μπράτσα στα φορέματα των κοριτσιών που ήρθαν απ' το Παρίσι, η εισαγωγή του Γρηγοριανού Ημερολογίου που έφερε σύγχυση για τις ημέρες εορτής των Αγίων, η κατανάλωση κρέατος τη Μεγαλοβδομάδα, και πολλά άλλα, ευθύνονταν κατα πολλούς για... το τέλος του κόσμου που θα ξεκίναγε από την Άνω Βιάννο.
Κάποιοι μάλιστα θεωρούσαν πως ο "Προοδευτικός Όμιλος Βιάννου" που ίδρυσε η σπουδάζουσα νεολαία της περιοχής, ήτανε ένας βασικότατος λόγος για τον οποίο ο τόπος ήταν βυθισμένος στην αμαρτία, αφού ανέβαζε θεατρικές παραστάσεις στις οποίες οι άνδρες φορούσαν γυναικεία ρούχα και μάλιστα τον Δεκαπενταύγουστο. Τρομερά πράγματα!!!
Το Βούλισμα
Ο χειμώνας του 1924-25 ήταν από τους πλέον βροχερούς. Κοντά στον λόφο "Κονοστάσι", στην περιοχή που σήμερα ονομάζουμε "Βούλισμα", λόγω αυτού του γεωλογικού φαινομένου, λίγο παρακάτω δηλαδή από το σημείο ένωσης των τριών ποταμών της Άνω Βιάννου, γύρω στα τέλη Φεβρουαρίου με αρχές Μαρτίου, άρχισαν να σχηματίζονται ρωγμές στο αμμώδες έδαφος της κοίτης του ποταμού. Λίγες ημέρες μετά, άρχισε να υποχωρεί το έδαφος και να σχηματίζει έναν τεράστιο κωνοειδή λάκκο, ο οποίος "κατάπινε" τεράστιους όγκους χώματος. Υπεραιωνόβια πλατάνια και ελιές, κυριολεκτικά χάνονταν κάτω από τη Γη για αρκετές ημέρες και όσο η διαδικασία αυτή βρισκόταν σε εξέλιξη, τόσο ανησυχούσε ο κόσμος.
Ώσπου που μια μέρα, το φαινόμενο απλά... σταμάτησε.
Το ηφαίστειο
Όταν τα νέα έγιναν γνωστά στο Ηράκλειο, σύμφωνα πάντα με τον Δρ. Στέφανο Παπαγιαννάκη, οι εφημερίδες υποδέχθηκαν τα καλά νέα με τίτλους όπως "εσταμάτησε το βούλισμα του Κόσμου"! Όταν δε καμιά φορά επέστρεφαν κάποιες μικροκαθιζήσεις σε περιόδους ξηρασίας και σηκωνόταν σκόνη, οι ντόπιοι έλεγαν ότι "πάλι το ηφαίστειο βρίσκεται σε δράση"!
Φυσικά, έχει τεράστιο ενδιαφέρον να αναζητήσει κανείς τις Ηρακλειώτικες εφημερίδες εκείνης της περιόδου για περισσότερες λεπτομέριες.
Τελικά ο λάκκος... έσωσε τους Βιαννίτες!
Κάθε χειμώνα, το "Βούλισμα" μετατρεπόταν σε μια μεγάλη λίμνη έξω από τη Βιάννο. Μια λίμνη όμως η οποία παγίδευε το νερό που διαρκώς τα προηγούμενα χρόνια πλημμύριζε τα "Λιβάδια", στα οποία βρίσκονταν το μεγαλύτερο μέρος των καλλιεργήσιμων εκτάσεων των Βιαννιτών. Έτσι, οι Βιαννίτες και οι καλλιέργειες τους σώθηκαν από τις πλημμύρες για 30 χρόνια! Μέχρι που...
Η φύση έκλεισε το Βούλισμα... και το άνοιξε ξανά, μισό αίωνα μετά
Τον Δεκέμβριο του 1958, σημειώθηκαν έντονα πλημμυρικά φαινόμενα στην περιοχή της Βιάννου, ίσως τα εντονότερα του περασμένου αιώνα. Τεράστιες μάζες από χώματα και βράχους παρασύρθηκαν από τους χειμάρρους και "μπάλωσαν" τον τεράστιο λάκκο. Αργότερα, αγνοώντας την προϊστορία, έπεσε άσφαλτος πάνω ακριβώς από το σημείο, και από κει πέρναγε ο δρόμος που οδηγούσε προς την Αγία Μονή και τον Κερατόκαμπο.
Στις αρχές του αιώνα που διανύουμε, το φαινόμενο επαναλήφθηκε, σκορπώντας ξανά τον τρόμο στους ντόπιους. Το "βούλισμα", παραμένει και σήμερα ένας τεράστιος λάκκος λίγο έξω από τη Βιάννο και πιθανόν στο μέλλον να... κλείσει και να ξανανοίξει ξανά.
Εμείς, ελπίζουμε να υποδεχθούμε τότε το φαινόμενο με μεγαλύτερη ψυχραιμία.
Η εικόνα που έχει το "βούλισμα" κάθε χειμώνα τα τελευταία χρόνια
Πληροφορίες: "Βιαννίτικα Νέα", "Ηχώ της Βιάννου"