Τι έγραφε ο Ιωάννης Κονδυλάκης για το κάπνισμα το 1915
16/01/2020
Παρακάτω, θα διαβάσετε ένα υπέροχο χρονογράφημα του Ιωάννη Κονδυλάκη, το οποίο γράφτηκε περίπου πριν από έναν αιώνα, μέσα στο οποίο εκτυλίσσεται ένας διάλογος μεταξύ του συγγραφέως κι ενός φίλου του, μπροστά στο θέαμα μιας γυναίκας η οποία κάπνιζε.
Το κάπνισμα
Αι γυναίκες αγωνίζονται να συνηθίσουν το κάπνισμα. Έβλεπα προχθές μίαν εις τον «Αβέρωφ», η οποία εις κάθε εισπνοήν καπνού έκαμνε τους μορφασμούς των παιδίων, τα οποία καπνίζουν το πρώτον σιγάρον.
Αν δεν ήτο το πρώτο σιγαρέττον, το οποίο εκάπνιζε, πάντως δεν θα ήτο το εικοστόν. Και ο σύζυγος απέναντι, εγέλα με το αδέξιον κάπνισμά της. Υπάρχουν πολλοί ακόμη μεταξύ ημών, οι οποίοι σκανδαλίζονται και αποτροπιάζονται όταν βλέπουν γυναίκα να καπνίζει, μολονότι το θέαμα τούτο έχει παύσει προ πολλού να είναι σπάνιον εις τας Αθήνας. Μένουν ακόμη εις την εποχή νότε μόνον ορισμένη τάξις γυναικών εκάπνιζε.
Ένας εκ των ανθρώπων τούτων εγευμάτιζε μαζί μου. -Τι αναίδεια! Είπε, παρατηρών την καπνίζουσαν νεαράν γυναίκα. Αλλά τέτοιον άνδρα που έχει… τον βλέπεις; Την παρατηρεί και γελά.
-Τι ήθελες, να την δείρει;
-Θα ήθελα να ντρέπεται τουλάχιστον αυτός, αφού η γυναίκα του δεν ντρέπεται.
-Μα είναι σύζυγος εν πρώτοις;
-Το ξέρω, αλλοιώτικα δεν θα ’λεγα τίποτε. Αν ήτο καμιά παστρική, δεν θα μου ’κανε εντύπωση το πράγμα. Εις αυτές δεν έχει να προσθέσει τίποτε το κάπνισμα. -Βέβαια, είπα γελών, παστρικός ουρανός αστραπές δεν φοβάται. Μα τέλος πάντων ολίγον αργά το θυμήθηκες ν’ αγανακτείς για το κάπνισμα των γυναικών. Σήμερα καπνίζουν τόσες. Είναι μόδα.
- Μόδα η οποία δεν θα περάσει σαν τις άλλες. Άμα συνηθίσει καμιά να καπνίζει, θα καπνίζει όσο να ζει. Και πρέπει όσοι παντρεύονται από ’δω και πέρα να προσθέτουν εις τον προϋπολογισμόν των και έξοδα του καπνίσματος της κυρίας και των δεσποινίδων θυγατέρων.
-Αυτή ομολογουμένως είναι μία σοβαρά όψις του ζητήματος. Αλλ’ αμφισβητώ την ηθικήν σημασίαν του καπνίσματος. Όταν διαδοθεί μεταξύ των γυναικών το κάπνισμα δεν θα μας κάνει διαφορετικήν εντύπωσιν από το κάπνισμα των ανδρών.
-Δεν ξέρω τι εντύπωσιν θα μας κάνει εις το μέλλον. Εγώ σου μιλώ για την εντύπωσιν που μου κάνει τώρα.
-Εις άλλους όμως κάνει κακήν εντύπωσιν. Και ένας από τους άλλους αυτούς είναι ο σύζυγος της κυρίας εκείνης. Αν θέλεις δε και άλλον, είμαι κι εγώ.
-Δεν σου κάνει την εντύπωσιν ξετσιπωσιάς;
-Γιατί;
-Όταν ξέρεις ποιες γυναίκες εκάπνιζαν εις το παρελθόν.
-Μα ξέρω τόσους άλλους συρμούς που τους παίρνουν απ’ αυτές τις γυναίκες τις παστρικές όπως είπες. Αυτές εισάγουν όλους τους γυναικείους συρμούς. Λοιπόν;
-Μα το κάπνισμα δεν είναι τίποτε νέον. Είναι παλαιά και χαρακτηριστική συνήθεια των γυναικών των καταγωγείων, συνήθεια η οποία φέρει βαθειά την σφραγίδα της ηθικής καταπτώσεως της γυναικός.
-Η σφραγίς αύτη είναι από ’κείνες που εξαλείφονται. Να, πώς εξαλείφθει από τη δική μου την εντύπωσιν. Και αντί να βλέπω τίποτε άσχημον εις το κάπνισμα των γυναικών, μου φαίνεται μάλιστα ότι σε μερικές γυναίκες προσθέτει χάριν. -Σε μερικές;
-Σε ’κείνες που έχουν τα δικά τους θέλγητρα. Όταν δεν έχουν τίποτε δικό των, είναι μία επί πλέον ασχημία.
-Και το ζήτημα της υγείας δεν το λογαριάζεις;
-Μα διατί αυτή η εξαιρετική φροντίς δια την υγείαν των γυναικών; Οι άνδρες δηλητηριάζονται με τον καπνόν; Διατί να μη δηλητηριάζονται και αυτές αφού το θέλουν; Μόνον με σουμπλιμέ θα δηλητηριάζονται;
