Μ.Σάττι: Το κορίτσι με τα γυαλάκια και τη χαμηλή αυτοπεποίθηση που εντυπωσίασε την Ευρώπη

Ένα διαφορετικό "ξεφύλισμα" της παλιάς εφημερίδας, από το πλούσιο αρχείο του Viannitika.gr

Μπορεί η παρουσία της Μαρίνας Σάττι στον 2ο ημιτελικό της Eurovision που διεξάγεται στο Μάλμε της Σουηδίας να συγκέντρωσε τα βλέμματα όμως, εμείς, ξεφυλίζοντας την παλιά εφημερίδα, θα γυρίσουμε 20 χρόνια πίσω, στο Ηράκλειο Κρήτης, και θα πέσουμε πάνω σε ένα φαινομενικά, διαφορετικό κορίτσι, μια μαθήτρια του 3ου Λυκείου Ηρακλείου, που ζούσε στον Μασταμπά και είχε ως στόχο να περάσει στην Αρχιτεκτονική, κάτι που τελικά θα κατάφερνε.

Αυτή η επιτυχία της, θα την έστελνε στην Αθήνα, όπου μετά από την τριβή της με καθοριστικά πρόσωπα για την μετέπειτα πορεία της, ασταμάτητο κυνήγι του ονείρου της να ασχοληθεί με τη μουσική και πολλά εμπόδια, η Μαρίνα Σάττι θα γινόταν αυτό που βλέπουμε σήμερα. Μια καλλιτέχνις με ολόδικό της ήχο και ύφος.

Είμαι ανάμεσα σ'αυτούς που για τους χ,ψ λόγους, ένιωσαν κάποιες φορές τις δουλειές της να τους "κλωτσάνε" αισθητικά, όμως με μια αντικειμενική ματιά, δεν μπορείς να παρά να σταθείς και να προσέξεις την αλήθεια του ήχου και της εικόνας που έχει αυτή να παρουσιάσει. Αν με τη δέουσα προσοχή και σοβαρότητα ασχοληθούμε με την καλλιτεχνική παρουσία της αλλά και την πορεία της μέχρι το σήμερα, θα βρεθούμε ευκολότερα στον κόσμο της, στο τι νιώθει και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τα πράγματα.

Τις δύο πρώτες φορές που άκουσα το "ζάρι", ένιωσα πως τα αισθητήριά μου δεν μπορούν να μεταφέρουν στο κεφάλι μου τι συμβαίνει, κι αυτό, μου προκαλούσε δυσφορία.

Όμως, μετά από λίγο, μέσα από μικρές παρατηρήσεις, κάτι άρχισε να ξεδιπλώνεται. Γιατί τι άλλο μπορεί να είναι η ζωή γενικότερα, μα ειδικότερα η ζωή στην Ελλάδα, από μια τυχαιότητα καταστάσεων; Ένας τόπος στον οποίο, τουλάχιστον η γενιά μου, αισθάνεται σαν φτερό στον άνεμο και απλά ρίχνει "ζαριές" για να πετύχει κάτι στη ζωή; "Ο άνεμος για πού θα μας πάρει, πέφτω και κυλιέμαι σαν ζάρι". Ναι, λοιπόν, αυτός είναι ένας στίχος που μας ταιριάζει απόλυτα άσχετα με το αν μας αρέσει ή όχι. Γιατί εδώ, όλα γύρω αλλάζουν απότομα.

Στα ίδια πλάισια και το βιντεοκλίπ, για έναν λαό περήφανο, μα και ψωροπερήφανο, που έχει πολλά αλλά νομίζει πως τα ξέρει όλα, μ' ένα σπουδαίο παρελθόν μα μ' ένα παρόν που μοιάζει με τουριστική ατραξιόν. Λίγο Ακρόπολη, λίγο "μια τζατζίκι, μια πατάτες" και όνειρα ζώντας ως ιθαγενής με τα απαραίτητα λεφτά στην τσέπη που έρχονται από τους ξένους περιηγητές. Δείχνει άραγε αυτό το κλιπ πως βλέπουμε εμείς τους εαυτούς μας; Πως νομίζουμε ότι μας βλέπουν οι άλλοι (εν προκειμένω η Ευρώπη); Ή το πως πραγματικά είμαστε; Νομίζω πως υπάρχει μια δόση απ'όλες τις οπτικές κι αυτό έχει επίσης ενδιαφέρον.

Η Μαρίνα Σάττι με αρκετό μόχθο σ' έναν τομέα που οι ταμπέλες κυριαρχούν (έντεχνος, λαϊκός, παραδοσιακός, ποπ) έχτισε τον ήχο της και προσδιόρισε τη θέση της στο μουσικό χώρο. Μάλλον καλύτερα, δημιούργησε μια ακόμα θέση στον άπειρο μουσικό χώρο. Μια έθνικ ποπ καλλιτέχνιδα, με στοιχεία από την Ελληνική, Βαλκανική και Αραβική μουσική παράδοση, όπως σωστά έχει γραφτεί.

Όπως έγραψα παραπάνω, δεν είμαι φαν. Αλλά δεν χρειάζεται να είσαι φαν για να αντιμετωπίσεις με προσοχή τη δουλειά της και το ότι δεν έχει μπει στα παπούτσια κανενός, αλλά έχει γίνει κυρίαρχος του καλλιτεχνικού εαυτού της. Γελάω ακόμα με εμένα, μου που πίστεψα ότι οι ψιλές νότες στην αρχή του τραγουδιού δεν θα πιάνονται στη ζωντανή εκτέλεση.

Και μετά είδα αυτό:

Ορμώμενος από αυτό το απόκομμα της Ηρακλειώτικης* εφημερίδας της άνοιξης του 2005, σκέφτομαι πως ο κάθε άνθρωπος, είναι ο ίδιος ένα ταξίδι, ένας κόσμος ολόκληρος που κυλιέται σαν ζάρι και δεν ξέρεις πού θα σταματήσει. Μπορεί μόνο να προσπαθήσει για να σταματήσει όσο πιο κοντά γίνεται στα όνειρά του.

Ως κατακλείδα, θα χρησιμοποιήσω μέρος των δηλώσεών της, μετά τον χθεσινό ημιτελικό, για την ανάγκη να μοιραστούμε την κουλτούρα μας:

"Όπως έχω ξαναπεί είχα έναν Τούρκο δάσκαλο μουσικής που μου μάθαινε παραδοσιακή μουσική από την ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου και αναρωτιόμουν γιατί η μουσική από την Τουρκία, το Ιράν, το Αζερμπαϊτζάν ακούγονται τόσο παρόμοια, και μου είπε – και δε θα το ξεχάσω ποτέ – ότι η ηλικία όλων αυτών των πολιτισμών και παραδόσεων είναι μεγαλύτερη από τα σύνορα που όρισαν αυτές τις χώρες”, ενώ πρόσθεσε:

"Είναι πολύ σημαντικό για εμάς να το κάνουμε με τον τρόπο μας, με τη γλώσσα μας, να μοιραστούμε την κουλτούρα μας τον χορό μας και είμαι πολύ ενθουσιασμένη που η Ευρώπη χορεύει με αυτό”

*Δυστυχώς όταν έγινε ξεκαθάρισμα του πολύτιμου αρχείου παλιών εφημερίδων και περιοδικών του viannitika.gr πριν 7-8 χρόνια, λόγω του όγκου, κρατήθηκαν τα αποκόμματα που κρίναμε πως ίσως έχουν ενδιαφέρον. Στο συγκεκριμένο απόκομμα δεν έχει σημειωθεί η εφημερίδα και η ακριβής ημερομηνία, όμως πιθανολογείται πως πρόκειται για την εφημερίδα "Πατρίς" ή "Νέα Κρήτη".

Αν κάποιος γνωρίζει την εφημερίδα, θα χαρούμε να την αναφέρουμε στο κείμενό